Gửi bình luận
Lần đầu tiên trong hơn một năm, lạm phát tiêu dùng của Trung Quốc tăng trưởng âm, phản ánh nhu cầu nội địa yếu. Điều này có thể làm nhu cầu nhập khẩu từ Đông Nam Á.
Theo dữ liệu mới nhất từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của nước này trong tháng 2 đã giảm 0,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này không chỉ thấp hơn mức tăng 0,5% của tháng trước mà còn tệ hơn so với dự báo trung bình -0,4% của các nhà kinh tế do Bloomberg khảo sát.
Đáng chú ý, CPI cơ bản – loại trừ các yếu tố dễ biến động như thực phẩm và năng lượng – cũng giảm 0,1%. Đây là lần đầu tiên chỉ số này giảm kể từ năm 2021 và chỉ là lần thứ hai trong hơn 15 năm qua. Cùng lúc đó, giá sản xuất tiếp tục suy giảm tháng thứ 29 liên tiếp, làm dấy lên lo ngại về tình trạng trì trệ của khu vực sản xuất.
Ông Zhiwei Zhang, Chủ tịch kiêm Kinh tế trưởng của Pinpoint Asset Management, nhận định: "Nền kinh tế Trung Quốc vẫn đang đối mặt với áp lực giảm phát khi nhu cầu nội địa còn yếu." Cục Thống kê Trung Quốc cho rằng hiệu ứng mức cơ sở cao từ dịp Tết Nguyên đán năm trước là nguyên nhân chính khiến lạm phát giảm. Tết năm nay diễn ra sớm hơn so với năm ngoái theo lịch dương, ảnh hưởng đến so sánh dữ liệu. Tuy nhiên, ngay cả khi đã điều chỉnh theo yếu tố mùa vụ, lạm phát tiêu dùng thực tế của Trung Quốc chỉ tăng nhẹ 0,1% so với cùng kỳ năm trước.
Sự sụt giảm trong chi tiêu tiêu dùng cũng phản ánh rõ nét qua các chỉ số khác. Chỉ số giá sản xuất (PPI) giảm 2,2% trong tháng 2, đánh dấu chu kỳ giảm kéo dài. Lạm phát thực phẩm giảm mạnh 3,3% – mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 1/2024. Trong khi đó, giá hàng tiêu dùng và dịch vụ lần lượt giảm 0,9% và 0,4%.
Những dữ liệu này đặt ra thách thức lớn cho các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc. Ông David Qu, nhà kinh tế của Bloomberg, cảnh báo: "Dữ liệu lạm phát yếu hơn dự kiến nhấn mạnh sự trì trệ của nhu cầu tiêu dùng và sự cấp thiết của các biện pháp kích thích kinh tế của Trung Quốc. Nếu không có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính sách tài khóa và tiền tệ, áp lực giảm phát sẽ còn kéo dài."
Trước tình hình này, chính phủ Trung Quốc đã đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế khoảng 5% cho năm 2025 – một con số đầy tham vọng giữa bối cảnh suy yếu của thị trường trong nước và nguy cơ chiến tranh thương mại 2.0 leo thang với Mỹ. Bắc Kinh đã công bố các kế hoạch tăng cường kích thích tài khóa và thúc đẩy tiêu dùng nội địa nhằm ổn định nền kinh tế.
Sự suy giảm kinh tế của Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng đến nội địa mà còn gây tác động dây chuyền đến các nền kinh tế trong khu vực, đặc biệt là Đông Nam Á. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại quan trọng nhất của ASEAN, với kim ngạch thương mại song phương đạt 885 tỷ USD trong 11 tháng đầu năm 2024. Do đó, bất kỳ sự suy yếu nào của nền kinh tế Trung Quốc cũng có thể ảnh hưởng đến khu vực thông qua các kênh xuất khẩu và chuỗi cung ứng.
Một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất là du lịch. Trung Quốc đại lục là nguồn khách quốc tế lớn nhất của nhiều quốc gia Đông Nam Á. Năm 2019, Thái Lan đón 12 triệu du khách Trung Quốc, nhưng đến năm 2024, con số này chỉ đạt khoảng 7-8 triệu – thấp hơn mức mục tiêu 9 triệu khách mà Tổng cục Du lịch Thái Lan kỳ vọng.
Tuy nhiên, sự suy giảm của Trung Quốc cũng có thể là động lực để ASEAN đẩy mạnh quá trình đa dạng hóa kinh tế. Việc giảm phụ thuộc vào Trung Quốc thông qua các hiệp định thương mại quốc tế như Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) hay Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN-Canada có thể giúp khu vực tăng cường khả năng thích ứng. Ngoài ra, ASEAN cũng đang hướng tới mở rộng hợp tác trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), nhằm mở rộng các tuyến xuất khẩu và tìm kiếm thị trường mới.
Trong bối cảnh này, sự chủ động được đánh giá cao. Khác với các nước ASEAN khác đang trông chờ vào quan hệ thương mại với Trung Quốc, Việt Nam đã chủ động đa dạng hóa các mối quan hệ kinh tế, theo Adinda Epstein, một chuyên gia của tổ chức nghiên cứu địa chính trị GIS. Điển hình là việc nâng cấp quan hệ với Mỹ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vào năm 2023, thiết lập Đối tác Chiến lược với Philippines – một thành viên ASEAN, hay ký kết Hiệp định Đối tác Chiến lược đầu tiên với Cộng hòa Séc vào tháng 1/2025.
Dù kinh tế Trung Quốc vẫn đang đối diện với nhiều thách thức, ASEAN, đặc biệt là Việt Nam, đang tận dụng cơ hội để đa dạng hóa quan hệ thương mại và giảm rủi ro từ sự suy yếu của thị trường Trung Quốc. Trong dài hạn, điều này có thể giúp khu vực xây dựng nền kinh tế vững chắc hơn, ít bị phụ thuộc vào một thị trường duy nhất và gia tăng sức mạnh nội tại trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động.
