[Tác động của COVID-19 đối với kinh tế Việt Nam] (Bài 1) Sản xuất kinh doanh bị đình trệ

Khẳng định này vừa được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đưa ra tại báo cáo đánh giá ảnh hưởng của dịch bệnh corona đối với phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam.

Dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (COVID-19) được phát hiện lần đầu tiên tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc vào tháng 12/2019. Số lượng người nhiễm bệnh và chết tăng rất nhanh, đặc biệt tại Trung Quốc.

Ngày 31/01/2020, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã tuyên bố tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu, Việt Nam được cảnh báo có tốc độ lây nhiễm Covid-19 từ người sang người đáng lo ngại.

Tính đến 8h00 ngày 12/02/2020, dịch đã lan ra 26 quốc gia, vùng lãnh thổ với tổng số ca nhiễm bệnh trên toàn thế giới là 44.793 người, trong đó có 1.120 người tử vong, vượt xa số ca nhiễm SARS năm 2003.

Ngay khi dịch bệnh được ghi nhận tại Trung Quốc, Thủ tướng Chính phủ đã liên tục yêu cầu kiểm tra, cập nhật tình hình và đã có nhiều văn bản chỉ đạo mạnh mẽ, quyết liệt phòng chống dịch bệnh tại Việt Nam.

Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương không được chủ quan, không để dịch lây lan, phải coi việc phòng, chống dịch như “chống giặc”; huy động cả hệ thống chính trị phải vào cuộc.

Cùng với đó, ngay từ ngày 01/02/2020, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 173/QĐ-TTg công bố dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona gây ra tại Việt Nam.

Tính đến 8h00 ngày 11/02/2020, Việt Nam đã phát hiện 15 trường hợp mắc Covid-19, trong đó đã điều trị khỏi 07 người, chưa có bệnh nhân tử vong.

Trước diễn biến nhanh, phức tạp và nghiêm trọng của dịch Covid-19, tính đến ngày 02/02/2020, đã có trên 60 quốc gia tuyên bố hạn chế đi lại với Trung Quốc (trong đó có Việt Nam) ở các cấp độ khác nhau như tạm dừng cấp visa, đóng cửa biên giới.

Đối với Việt Nam, người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, chúng ta đang áp dụng các biện pháp nhằm kiểm soát dịch bệnh lây lan: tạm ngừng các hoạt động đưa tour du lịch qua lại giữa hai bên, tạm dừng cấp phép đối với các chuyến bay thường lệ giữa Việt Nam và Trung Quốc, ngừng cấp visa cho khách du lịch Trung Quốc,.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đã kiểm soát chặt chẽ giao thương, qua lại cửa khẩu, thực hiện kiểm soát y tế tại các cửa khẩu, hạn chế tập trung đông người, hạn chế các lễ hội và hội họp đông người, cho học sinh, sinh viên tại các tỉnh có dịch được nghỉ học, tăng cường truyền thông các thông tin về dịch bệnh và tác động của dịch bệnh.

Theo nhận định chung của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tình hình dịch viêm phổi cấp Covid-19 diễn ra rất nhanh, nghiêm trọng, phức tạp, khó lường và chưa dự báo được đỉnh dịch, thời điểm kết thúc, quy mô và phạm vi tác động.

Dịch bệnh đã, đang và sẽ ảnh hưởng toàn diện đến tất cả các lĩnh vực kinh tế, xã hội của nước ta; ảnh hưởng tới tâm lý người dân trong xã hội, đặc biệt là lực lượng lao động, gây thiếu hụt lao động tức thời, gián đoạn chuỗi cung ứng và lưu chuyển thương mại, sản xuất kinh doanh bị đình trệ, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp xuất khẩu của ngành dệt may và da giày, túi xách.

Cụ thể, do phụ thuộc rất lớn vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc, nên các doanh nghiệp này không chỉ đối phó ngăn ngừa virus corona tại nhà máy, mà còn lo không đủ nguyên liệu sản xuất các ngày tới.

Khảo sát nhanh các thành viên trong Hiệp hội Da giày túi xách VN (Lefaso) cho thấy, khoảng 70-80% doanh nghiệp vẫn còn nguyên liệu sản xuất trong vòng 2-3 tuần nữa do vẫn còn nhập từ trước tết, một số ít khác còn đến cuối tháng 2 và rất ít doanh nghiệp trữ đủ nguyên liệu đến giữa tháng 3 tới.

Theo ông Diệp Thành Kiệt - Phó Chủ tịch Lefaso, việc các doanh nghiệp còn đủ các lượng nguyên phụ liệu nói trên hoàn toàn phù hợp với quy mô doanh nghiệp lẫn thời điểm thông thường vì thường trước và sau tết hằng năm các doanh nghiệp đều chỉ trữ như vậy.

Dữ liệu của Lefaso cũng cho thấy, đối với ngành da giày, hiện các doanh nghiệp trong nước đã chủ động được khoảng 50% nguyên phụ liệu các loại. Trong đó, ở phân khúc cao cấp, ước ảnh hưởng khoảng 20%. Và "thiệt hại nặng nhất là các doanh nghiệp sản xuất hàng thấp cấp, hoặc chuyên xuất qua khu vực biên mậu vì phải phụ thuộc 100% nguồn cung từ Trung Quốc do chi phí rẻ", ông Kiệt thông tin.

Còn ở lĩnh vực túi xách, phân khúc balô và túi xách có mức giá trung bình sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất vì nhập khẩu nguyên phụ liệu chủ yếu từ Trung Quốc. 

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Tuyết Mai - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), cho hay hiện các doanh nghiệp trong ngành đang khá lo lắng không chỉ lo phòng ngừa tình hình dịch bệnh trong môi trường sản xuất mà còn lo thiếu hụt nguyên liệu.

Theo ước tính của Vitas, ngành dệt may hiện phải nhập khẩu 60-70% vải và nguyên phụ liệu các loại từ Trung Quốc, trong đó nhập khẩu vải chiếm nhiều nhất, nên nếu nguồn cung tiếp tục bị đình trệ như hiện nay "quả thật là bài toán quá đau đầu cho các doanh nghiệp, vì chẳng ai ngờ tới xảy ra tình huống này", bà Mai nói.

Theo bà Mai, hiện không ít các nhà đặt hàng đã làm việc với các doanh nghiệp để tìm giải pháp giải quyết việc "nghẽn" nguồn nguyên liệu sản xuất. Với các doanh nghiệp sản xuất có quy mô lớn, chuyển hướng nhập khẩu nguồn cung vải và các phụ liệu liên quan từ Hàn Quốc, Thái Lan hay Ấn Độ cũng đang được rốt ráo tính toán, dù đây không phải là chuyện dễ làm trong một sớm một chiều.

=>>> Mời độc giả đón đọc Bài 2: Hai kịch bản đối với lĩnh vực xuất, nhập khẩu