Tăng cường khung pháp lý: “Chìa khóa” cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp

>>> Lạm phát và lãi suất Fed khiến lãi suất trái phiếu chính phủ Việt Nam tăng

LTS: Để xác lập “bình thường mới” cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) cần tăng cường khung pháp lý, từ đó thúc đẩy thị trường ổn định và linh hoạt hơn.

Đó là quan điểm của TS. Bùi Duy Tùng, Giảng viên Đại học RMIT khi trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp.

- Bộ Tài chính đề xuất không kéo dài thời gian ngưng hiệu lực thi hành quy định xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, xếp hạng tín nhiệm bắt buộc... ông đánh giá sao về đề xuất này trong bối cảnh hiện nay?

Bộ Tài Chính cho rằng, sau hơn 8 tháng kể từ khi Nghị định 08/2023/NĐ-CP được ban hành, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp cá nhân đã có đủ thời gian để điều chỉnh và đáp ứng thời gian tích lũy 180 ngày theo quy định của Nghị định 65/2022/NĐ-CP. Vì vậy, kéo dài việc ngưng hiệu lực thi hành quy định xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là không cần thiết.

Bên cạnh lý do đó, tiêu chí nhà đầu tư chuyên nghiệp thường được thiết kế để bảo vệ các nhà đầu tư ít hiểu biết hơn hoặc kém ổn định về tài chính khỏi các khoản đầu tư phức tạp và tiềm ẩn rủi ro cao như trái phiếu doanh nghiệp (TPDN).

Ngoài ra, trong bối cảnh nền kinh tế chỉ mới xuất hiện dấu hiệu phục hồi và tăng trưởng tín dụng chưa đạt kỳ vọng, việc duy trì sự ổn định của thị trường là điều hết sức quan trọng. Tiêu chí nhà đầu tư chuyên nghiệp sẽ góp phần ổn định thị trường do quy định chỉ cho phép những nhà đầu tư có hiểu biết và chấp nhận rủi ro thị trường tiềm ẩn mới có thể tham gia, từ đó thúc đẩy một thị trường ổn định và linh hoạt hơn.

>>> Hỗ trợ hệ sinh thái, các CTCK tăng nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp

Việc thực hiện xếp hạng tín dụng bắt buộc đối với TPDN là động thái chiến lược nhằm nâng cao uy tín thị trường, nhất là trong nền kinh tế đang xuất hiện một ít tín hiệu tích cực như Việt Nam, ghi nhận mức tăng trưởng GDP 5,3% trong quý 3/2023. Biện pháp này không chỉ báo hiệu một thị trường TPDN đang trưởng thành mà còn tạo niềm tin cho các nhà đầu tư, rất quan trọng trong giai đoạn nền kinh tế đang hồi phục.

Bằng cách phân định rõ ràng các đặc điểm rủi ro của việc phát hành trái phiếu, xếp hạng doanh nghiệp sẽ góp phần tạo ra bối cảnh đầu tư ổn định và dễ dự đoán hơn, đặc biệt có giá trị trong thời kỳ kinh tế biến động và thách thức lạm phát.

- Theo ông, trong Nghị định 08/2023 về phát hành TPDN riêng lẻ nên tiếp tục gia hạn những quy định gì, vì sao?

Các khoản nợ trái phiếu đến hạn vào năm 2024, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản vẫn đang là rủi ro đáng kể cho sự ổn định của thị trường TPDN. Do đó, xếp hạng tín nhiệm bắt buộc đóng vai trò là công cụ quan trọng để đưa ra đánh giá minh bạch và khách quan về tình hình tài chính của công ty.

Điều này rất cần thiết đối với các nhà đầu tư khi họ phải đối mặt với áp lực mua lại cao dự kiến trong năm tới. Bằng cách duy trì các quy định xếp hạng tín nhiệm nghiêm ngặt, các nhà đầu tư có thể đánh giá chính xác hơn rủi ro vỡ nợ của trái phiếu, dẫn đến các quyết định đầu tư thận trọng hơn và có khả năng ngăn chặn khủng hoảng thanh khoản do trái phiếu đáo hạn hàng loạt.

Mặt khác, niềm tin của nhà đầu tư là động lực chính cho sự phục hồi và bền vững của thị trường. Trong kịch bản mà sự phục hồi của thị trường vẫn còn mang tính dự kiến, như việc tăng trưởng gần đây của thị trường TPDN, tính minh bạch và trách nhiệm giải trình càng trở nên quan trọng hơn.

- Xin ông chia sẻ một số giải pháp để tiếp tục hỗ trợ thị trường phát triển hơn nữa trong thời gian tới?

Tăng cường khung pháp lý là “chìa khóa” cho tính toàn vẹn của thị trường TPDN và bảo vệ nhà đầu tư. Thứ nhất, là duy trì và hoàn thiện các quy định như xếp hạng tín nhiệm bắt buộc, đánh giá mức độ tin cậy của các tổ chức phát hành trái phiếu. Việc giám sát và cập nhật liên tục các quy định này đảm bảo chúng vẫn có hiệu lực và phù hợp, thích ứng với những thay đổi của thị trường và thông lệ quốc tế tốt nhất.

Thứ hai, tăng cường thanh khoản thị trường là rất quan trọng đối với sự tăng trưởng của sàn giao dịch TPDN riêng lẻ. Các cơ quan quản lý cần liên tục cải thiện hệ thống giao dịch trên thị trường thứ cấp, tạo điều kiện cho việc mua và bán trái phiếu dễ dàng hơn. Tính thanh khoản được nâng cao sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư và tổ chức phát hành hơn, tạo ra một thị trường năng động.

Thứ ba, việc tạo điều kiện cho các lựa chọn đầu tư và tài trợ đa dạng thông qua sàn giao dịch có thể phục vụ nhiều đối tượng tham gia, từ đó tiếp thêm sinh lực cho thị trường TPDN.

- Trân trọng cảm ơn ông!