Thâm hụt ngân sách của Mỹ sẽ tăng mạnh vì luật thuế mới

Một báo cáo mới từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) phi đảng phái cho biết đạo luật thuế và chi tiêu vừa được Tổng thống Donald Trump ký ban hành sẽ làm thâm hụt ngân sách liên bang tăng thêm 3.400 tỷ USD trong vòng 10 năm tới. Đồng thời, khoảng 10 triệu người dân Mỹ sẽ mất quyền được bảo hiểm y tế.

Đạo luật này có tên gọi “One Big Beautiful” (tạm dịch – Đạo luật To Đẹp), là một phần quan trọng trong chương trình kinh tế mà ông Trump theo đuổi, trong đó bao gồm việc gia hạn vĩnh viễn các khoản cắt giảm thuế thu nhập từng được ban hành vào năm 2017.

Bên cạnh đó là một loạt thay đổi khác như miễn thuế tạm thời cho tiền làm thêm giờ và tiền boa, tăng mức khấu trừ thuế liên bang, cũng như một số ưu đãi cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, theo phân tích của CBO, những chính sách này sẽ làm giảm tới 4.500 tỷ USD nguồn thu ngân sách trong thập kỷ tới, trong khi các biện pháp cắt giảm chi tiêu chỉ tiết kiệm được khoảng 1.100 tỷ USD.

Điều này đồng nghĩa với việc nước Mỹ sẽ phải đối mặt với mức thâm hụt tăng vọt, trong bối cảnh khoản nợ công của chính phủ đã ở mức cao kỷ lục.

Một trong những phần gây tranh cãi nhất của đạo luật là việc cắt giảm ngân sách cho chương trình Medicaid – hệ thống bảo hiểm y tế dành cho người thu nhập thấp.

Ngoài việc giảm ngân sách trực tiếp, đạo luật còn siết điều kiện tham gia Medicaid: kể từ cuối năm 2026, những người dưới 65 tuổi muốn được hưởng chương trình này phải chứng minh rằng họ có công việc hoặc đang tham gia lao động. Đồng thời, luật cũng hạn chế quyền của các bang trong việc thu thêm ngân sách để duy trì Medicaid.

Theo ước tính của CBO, những thay đổi này sẽ khiến khoảng 10 triệu người Mỹ mất bảo hiểm y tế vào năm 2034.

Không chỉ bị ảnh hưởng bởi chính sách bảo hiểm, người dân có thu nhập thấp tại Mỹ còn đang chịu tác động kép từ lạm phát. Trong thời gian qua, hàng loạt sắc thuế nhập khẩu mà ông Trump áp dụng với hàng hóa từ nước ngoài đã khiến giá cả leo thang – đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, nhiên liệu và đồ tiêu dùng.

Trong khi các gia đình khá giả có thể co giãn chi tiêu, thì người thu nhập thấp lại phải dành phần lớn thu nhập cho nhu cầu cơ bản, khiến cuộc sống càng thêm khó khăn.

Ngay sau khi đạo luật được ban hành, nhiều chuyên gia kinh tế và nhà đầu tư ở Mỹ đã lên tiếng bày tỏ lo ngại. Họ cảnh báo rằng việc mở rộng thâm hụt ngân sách sẽ buộc chính phủ phải vay mượn nhiều hơn, từ đó đẩy lãi suất tăng lên và gây thêm áp lực lạm phát. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cả nền kinh tế Mỹ và thị trường toàn cầu.

Tuy nhiên, chính quyền Trump lại cho rằng nguồn thu từ các sắc thuế nhập khẩu – vốn đang đạt mức cao kỷ lục – sẽ giúp bù đắp phần nào cho các khoản thiếu hụt. Dù vậy, nhiều nhà kinh tế cho rằng điều này khó có thể đủ để cân bằng ngân sách trong bối cảnh chi tiêu vẫn tiếp tục gia tăng và nền kinh tế đang đối mặt với nhiều bất ổn.

Nhìn tổng thể, đạo luật thuế mới mà ông Trump đưa ra có thể mang lại cảm giác dễ chịu trong ngắn hạn cho một số người – như việc được giảm thuế thu nhập hoặc doanh nghiệp có thêm ưu đãi.

Tuy nhiên, hệ quả dài hạn lại rất đáng lo: ngân sách suy giảm nghiêm trọng, nợ công tăng cao, hàng triệu người mất bảo hiểm y tế và người nghèo phải gánh chịu chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.