Thay đổi cách tiếp cận về quản lý dự án BOT

Giải pháp này được nhiều chuyên gia kiến nghị thực hiện khi mới đây, tổng hợp của Bộ Giao thông vận tải cho thấy, các dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông theo hợp đồng BOT trong giai đoạn vừa qua chủ yếu áp dụng hình thức chỉ định nhà thầu và tự thực hiện. Điều này có thể dẫn đến các trường hợp, nhà thầu thiếu năng lực để thực hiện dự án, khiến chất lượng dự án không đảm bảo. Theo phân tích của cơ quan kiểm toán Nhà nước, việc chỉ định nhà thầu có thể khiến các nhà đầu tư BOT lợi dụng để tăng chi phí thực hiện dự án chứ không phải thu hồi vốn trong quá trình khai thác sau này.

 Mặc dù, được biết, việc lựa chọn nhà đầu đảm bảo đủ năng lực trong Luật Đấu thầu và Nghị định 15/2015/NĐ-CP và nay là Nghị định 63/2018/NĐ-CP đã có quy định về việc lựa chọn nhà thầu của nhà đầu tư PPP. Cụ thể, Điều 48 Nghị định 63/2018/NĐ-CP quy định: Nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án phải ban hành quy chế lựa chọn nhà thầu tư vấn, cung cấp hàng hóa, xây lắp và các nhà thầu khác trên cơ sở bảo đảm công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế để áp dụng thống nhất trong quá trình thực hiện dự án.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, để giải quyết “tận gốc” câu chuyện đảm bảo chất lượng các nhà thầu, phải lựa chọn các nhà đầu tư BOT đủ năng lực thông qua đấu thầu cạnh tranh, minh bạch và điều quan trọng đó là thay đổi cách tiếp cận về quản lý dự án BOT.

Theo đó, hướng tiếp cận quản lý mới  được đề xuất đó là dựa trên kết quả đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư nghĩa là giá trị công trình ghi trong hợp đồng dự án là giá trị cuối cùng chứ không phải dựa vào quyết toán sau khi nhà đầu tư thực hiện công trình xong.

Theo các chuyên gia, điều này sẽ buộc nhà đầu tư chủ động quản lý chi phí dự án, trong đó có việc lựa chọn nhà thầu chất lượng, để đảm chất lượng dự án, tuân thủ nguyên tắc thị trường.