Gửi bình luận
Nhiều người chỉ kiếm vài triệu mỗi tháng vẫn bị khấu trừ 10% thuế TNCN cho khoản thù lao từ 2 triệu đồng/lần. Nhiều ý kiến cho rằng, đây là một quy định lạc hậu gây thiệt cho người yếu thế…
Những ngày gần đây, câu chuyện nhiều lao động thu nhập thấp, từ giáo viên hợp đồng, cộng tác viên thời vụ đến người làm nghề tự do bị khấu trừ 10% thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho mỗi khoản thù lao từ 2 triệu đồng trở lên đang tạo ra nhiều bức xúc. Họ là nhóm lao động vốn đã yếu thế, thu nhập bấp bênh, không đủ để trang trải các chi phí tối thiểu, nhưng lại bị khấu trừ theo cách “cơ học” mà lẽ ra họ không đáng phải nộp.
Nhiều trường hợp thực tế cho thấy bất cập này không hề nhỏ, chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp, chị N.T.H.N là lao động tự do tại xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên cho biết, bình quân mỗi tháng chị nhận được khoản thù lao cộng tác viên hơn 4 triệu đồng nhưng bị công ty khấu trừ hơn 400.000 đồng tiền thuế, dù tổng thu nhập cả năm chưa tới 60 triệu đồng, hoàn toàn không thuộc diện chịu thuế.
“Cách tính thuế thật bất công, thu nhập đã không đủ cho những chi phí sinh hoạt tối thiểu, vậy mà vẫn phải nộp thuế thế này khiến cuộc sống gia đình vốn đã khó khăn lại càng thêm khó khăn hơn”, chị N.T.H.N chia sẻ.
Trường hợp tương tự, anh Đ.X.T (xã Sóc Sơn, TP Hà Nội), cộng tác viên truyền thông thu nhập cũng chỉ 5 triệu/tháng, cũng bị trừ 10% cho mọi khoản chi trả từ 2 triệu đồng trở lên. Anh T từng thử làm thủ tục hoàn thuế nhưng thủ tục rườm rà, đi lại nhiều lần nên cuối cùng… bỏ luôn.
Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, một số chuyên gia pháp lý cho biết, nguyên nhân nằm ở quy định hiện hành. Đó là mọi khoản chi trả vãng lai từ 2 triệu đồng/lần trở lên đều phải khấu trừ 10%, bất kể tổng thu nhập năm có đạt ngưỡng nộp thuế hay không. Đây là cơ chế khấu trừ theo từng lần chi trả, tách biệt hoàn toàn với nguyên tắc thuế TNCN vốn được tính theo thu nhập thực tế sau giảm trừ gia cảnh.
Trong thực tế, phần lớn người thu nhập thấp không bao giờ đạt tổng thu nhập 132 triệu đồng/năm, ngưỡng thấp nhất để phải nộp thuế. Nhưng họ vẫn bị khấu trừ 10% cho từng khoản nhỏ, dẫn đến thiệt hại trực tiếp với nhóm yếu thế nhất.
Mốc 2 triệu đồng được đặt ra hơn một thập kỷ trước. Trong khi đó, chi phí sinh hoạt và thu nhập tối thiểu đã thay đổi rất nhiều. Các chuyên gia pháp lý cho rằng, quy định không theo kịp đời sống khiến chính người lao động thu nhập thấp bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Chia sẻ với Diễn đàn Doanh nghiệp, Luật sư Lê Thị Nhung – Giám đốc Công ty Luật L&A Legal Experts nhận định rằng quy định hiện hành đang đi ngược lại bản chất và mục tiêu của thuế thu nhập cá nhân.
“Thuế TNCN đánh vào khả năng nộp thuế thực sự sau khi đã trừ đi mức sống tối thiểu. Nếu người lao động không đạt ngưỡng chịu thuế nhưng vẫn bị khấu trừ ngay khi nhận tiền, cơ chế này rõ ràng không công bằng”, bà Nhung nói.
Theo bà, có ba nhóm bất cập lớn. Thứ nhất, việc áp dụng chung một mức khấu trừ 10% cho mọi khoản vãng lai từ 2 triệu đồng trở lên tạo ra sự chênh lệch bất lợi đối với người thu nhập thấp.
Thứ hai, khấu trừ cơ học dẫn đến lượng hồ sơ hoàn thuế rất lớn hằng năm, gây áp lực cho cơ quan thuế và phiền hà cho người dân.
Thứ ba, ngưỡng 2 triệu đồng đã lỗi thời và cần điều chỉnh lên mức hợp lý hơn hoặc chuyển sang cơ chế khấu trừ theo tổng thu nhập dự kiến trong năm.
Luật sư Nhung cũng đề xuất nghiên cứu mở rộng cơ chế cam kết tạm thời không khấu trừ đối với người thu nhập thấp có khoản vãng lai nhỏ, trên cơ sở họ khai đúng khi quyết toán cuối năm.
Bà nhấn mạnh rằng việc sửa đổi Luật Thuế TNCN đang được thảo luận tại Quốc hội là cơ hội vàng.
“Nếu mục tiêu của thuế TNCN là công bằng xã hội, thì sửa đổi cơ chế khấu trừ vãng lai phải là ưu tiên. Không thể để người nghèo tiếp tục nộp trước, hoàn sau rồi cuối cùng… không hoàn được gì. Một hệ thống thuế hiện đại phải đúng, đủ và hợp lý. Giữ nguyên một quy định lỗi thời thêm một thập kỷ nữa là điều không thể chấp nhận”, Luật sư Lê Thị Nhung nói.
