Gửi bình luận
Kể từ ngày 27/9, Mỹ bắt đầu áp thuế 50% đối với một số mặt hàng xuất khẩu của Ấn Độ, gấp đôi mức 25% đã có hiệu lực từ đầu tháng, có nguy cơ đẩy quan hệ song phương vào ngõ cụt.
Đây là mức thuế cao nhất mà Washington áp với một nền kinh tế châu Á, đánh dấu sự leo thang nghiêm trọng trong quan hệ giữa hai quốc gia từng được xem là đối tác chiến lược ngày càng gần gũi.
Ông Ajay Srivastava, nhà sáng lập Viện Nghiên cứu Thương mại Toàn cầu tại New Delhi, gọi đây là một “cú sốc chiến lược” với nguy cơ làm suy yếu vai trò của Ấn Độ trong các chuỗi giá trị toàn cầu, gây thất nghiệp diện rộng tại những trung tâm xuất khẩu. “Đối thủ của Ấn Độ sẽ hưởng lợi, ngay cả khi thuế quan được dỡ bỏ,” ông Ajay Srivastava cảnh báo.
Theo ước tính của Citigroup, mức thuế quan mới của Mỹ đối với Ấn Độ có thể khiến tăng trưởng GDP hàng năm của Ấn Độ giảm 0,6–0,8 điểm phần trăm. Một số ngành trọng yếu sẽ được miễn trừ, bao gồm điện tử và dược phẩm, đồng nghĩa với việc các khoản đầu tư mới của Apple tại Ấn Độ và xuất khẩu thuốc men không bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, các ngành thâm dụng lao động như dệt may, giày dép và đồ gỗ – vốn chiếm tỷ trọng lớn trong xuất khẩu sang Mỹ – sẽ chịu tác động trực tiếp. Chính phủ Ấn Độ đang bàn thảo gói hỗ trợ các ngành này, đồng thời cam kết “cải cách thế hệ mới”, trước hết là cải tổ mạnh thuế tiêu dùng để củng cố niềm tin thị trường.
Dù vậy, tác động tổng thể có thể được giảm nhẹ bởi cơ cấu kinh tế Ấn Độ dựa chủ yếu vào nhu cầu nội địa. Tiêu dùng tư nhân chiếm khoảng 60% GDP, trong khi xuất khẩu sang Mỹ năm 2024 đạt 87,4 tỷ USD – chỉ tương đương 2% GDP.
Các thị trường tài chính Ấn Độ đã phản ứng tiêu cực: đồng rupee trở thành đồng tiền mất giá mạnh nhất châu Á năm nay, chứng khoán ghi nhận dòng vốn ngoại rút ra gần 5 tỷ USD kể từ tháng 7.
Trinh Nguyen, nhà kinh tế trưởng tại Natixis, nhận định: “Điểm sáng hiếm hoi là cú sốc bên ngoài này có thể buộc Ấn Độ đẩy nhanh cải cách đất đai, lao động và tự do hóa, từ đó giải phóng tăng trưởng và tăng sức cạnh tranh.”
Trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ, Ấn Độ chọn phương án hướng về BRICS. Quan hệ của Ấn Độ với Trung Quốc – từng rạn nứt sau đụng độ biên giới năm 2020 – đang có dấu hiệu cải thiện.
Thủ tướng Narendra Modi dự kiến gặp Chủ tịch Tập Cận Bình tại hội nghị an ninh ở Trung Quốc, chuyến thăm đầu tiên của ông tới Bắc Kinh trong 7 năm qua. Cùng với đó, Ấn Độ và Nga cam kết tăng kim ngạch thương mại song phương 50% lên 100 tỷ USD trong vòng 5 năm tới.
Đáng chú ý, phái đoàn thương mại Mỹ dự kiến sang Ấn Độ cuối tháng 8 để thảo luận vòng đàm phán thứ sáu đã hoãn lại, làm dấy lên lo ngại khó đạt được một thỏa thuận thương mại trước mùa thu.
Quyết định áp thuế được Tổng thống Donald Trump đưa ra nhằm trừng phạt New Delhi vì tiếp tục mua dầu thô từ Nga. Động thái này được dự báo sẽ giáng đòn mạnh vào năng lực cạnh tranh xuất khẩu của Ấn Độ tại thị trường Mỹ, đặc biệt trong các ngành thâm dụng lao động như dệt may và giày dép.
Mỹ và Ấn Độ từng theo đuổi mục tiêu tăng cường hợp tác kinh tế và an ninh. Tuy nhiên, chính sách bảo hộ của New Delhi trong nông nghiệp và sữa đã khiến các vòng đàm phán thương mại với Washington lâm vào bế tắc. Căng thẳng thêm leo thang sau khi ông Trump chỉ trích mạnh mẽ việc Ấn Độ nhập dầu Nga.
New Delhi khẳng định mua dầu Nga giúp ổn định thị trường năng lượng và sẽ tiếp tục mua “nếu còn có lợi về tài chính”. Từ năm 2022, khi chiến sự Nga-Ukraine nổ ra, Ấn Độ đã tăng mạnh nhập khẩu dầu từ Nga, hiện chiếm tới 37% lượng xuất khẩu dầu của nước này.
