Các tập đoàn Ấn Độ đang âm thầm tìm cơ hội ở công nghệ Trung Quốc trong bối cảnh Mỹ tăng thuế và quan hệ Bắc Kinh – New Delhi dần tan băng.
Những tập đoàn lớn của Ấn Độ như Adani Group, Reliance Industries hay JSW Group đang tích cực tìm kiếm công nghệ từ các công ty Trung Quốc vốn dẫn đầu về năng lượng tái tạo, nhưng không có nhiều thông tin truyền thông về các sự kiện.
Giới chuyên gia cho rằng cả hai bên đều có lý do để dè dặt. Trung Quốc vẫn quan ngại với việc giới tư nhân chia sẻ công nghệ cho các đối thủ tiềm năng. Trong khi đó, New Delhi vẫn có lập trường cứng rắn trong việc hạn chế đầu tư lớn từ Trung Quốc.
Bất chấp những rào cản đó, Bloomberg mới đây tiết lộ thông tin tỷ phú Gautam Adani đã có chuyến đi không công khai đến Trung Quốc để gặp gỡ CATL – nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới – và đang đàm phán với BYD về một thỏa thuận sản xuất pin, dù tập đoàn này phủ nhận thông tin.
Trong khi đó, JSW của tỷ phú Sajjan Jindal đã ký thỏa thuận chuyển giao công nghệ với Chery Automobile, còn Reliance Industries cũng được cho là đang cân nhắc mua lại cổ phần trong một số công ty công nghệ pin Trung Quốc.
Dù trước đây chỉ có một vài công ty Ấn Độ quy mô nhỏ hợp tác với Trung Quốc, thì xu hướng hiện tại cho thấy các tập đoàn lớn đang nhập cuộc mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, do lo ngại bị giám sát, nhiều công ty chọn ký hợp đồng thông qua các chi nhánh đặt tại Singapore, Việt Nam hoặc Hong Kong – nơi các điều khoản chuyển giao công nghệ được lồng ghép khéo léo nhằm tránh sự soi xét từ cả hai chính phủ.
Những căng thẳng biên giới Ấn – Trung từ năm 2020 khiến quan hệ hai nước rơi vào thế bế tắc, kéo theo hàng loạt rào cản thương mại và đầu tư. Tuy nhiên, thời gian gần đây, nhiều tín hiệu tích cực đang xuất hiện: Ấn Độ khôi phục cấp visa du lịch cho công dân Trung Quốc, Trung Quốc nới lỏng hạn chế xuất khẩu urê, và các chuyến bay trực tiếp giữa hai nước có thể nối lại trong tháng tới.
Đặc biệt, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị dự kiến đến thăm Ấn Độ, và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi có kế hoạch gặp Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề Hội nghị an ninh khu vực tại Thiên Tân vào cuối tháng này – cuộc gặp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng.
Ông Vương Huy Diệu – Chủ tịch Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa (CCG) nhận định cả hai nước có cơ hội hợp tác chặt chẽ hơn trong chuyển giao công nghệ và đầu tư, nhằm tạo ra các giải pháp rẻ hơn và hiệu quả hơn trong năng lượng sạch.
Dù vậy, việc Ấn Độ tìm đến các công ty năng lượng tái tạo của Trung Quốc là điều dễ hiểu với vị thế dẫn đầu của nước này trong các lĩnh vực như pin lithium-ion. Giới phân tích nhận định các doanh nghiệp Ấn Độ khó có thể phát triển độc lập nếu không dựa vào chuỗi cung ứng và công nghệ của Trung Quốc. Trong ngành ô tô, nơi đang chuyển dịch mạnh sang xe điện, điều này càng rõ rệt.
“Từng đối mặt với nhiều gián đoạn chuỗi cung ứng, các hãng xe Ấn Độ giờ đây ưu tiên bảo đảm nguồn cung linh kiện EV như một lợi thế cạnh tranh,” chuyên gia Kumar Rakesh từ BNP Paribas nhận xét. Tuy nhiên, đi kèm với cơ hội là không ít rủi ro.
Bài học từ việc Trung Quốc hạn chế xuất khẩu đất hiếm hay gây khó dễ cho các nhà cung ứng Apple như Foxconn tại Ấn Độ cho thấy, Bắc Kinh hoàn toàn có thể rút lại sự hỗ trợ khi có lợi ích chiến lược.
Về phía Ấn Độ, chính phủ vẫn bảo lưu quan điểm kiểm soát sự hiện diện của doanh nghiệp Trung Quốc, đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm. BYD từng bị từ chối đề xuất đầu tư 1 tỷ USD, còn Great Wall Motor đã phải rút lui sau khi không được cấp phép. Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ hồi tháng 4 vẫn tuyên bố “không” khi được hỏi về khả năng mở rộng thị phần ô tô cho Trung Quốc.
Dù vậy, với dân số hơn 1,4 tỷ người – thị trường tiêu dùng lớn còn nhiều dư địa tăng trưởng – Ấn Độ vẫn là điểm đến mà doanh nghiệp Trung Quốc khao khát tiếp cận. Và khi các tập đoàn Ấn Độ ngày càng cần công nghệ để chuyển đổi xanh, cả hai bên buộc phải tìm cách hợp tác – dù lặng lẽ hay công khai.