Tổng thống Mỹ và chiến thắng tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO

CẨM ANH• 13/07/2023 03:00

Tổng thống Joe Biden đã giành được một thành quả lớn khi góp phần thuyết phục Thổ Nhĩ Kỳ thông qua việc kết nạp Thuỵ Điển vào NATO trước thềm Hội nghị thượng đỉnh NATO.

>>NATO và "mô hình Đức" với Ukraine tại Thượng đỉnh Vilnius

Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan.

Việc Thổ Nhĩ Kỳ chấp thuận cho Thụy Điển gia nhập NATO là một động thái quan trọng và gây ấn tượng trước thềm hội nghị thượng đỉnh NATO ở Litva. Theo Thủ tướng Thụy Điển Kristersson, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã "cam kết xúc tiến việc phê chuẩn Thụy Điển gia nhập NATO sớm nhất có thể."

Việc Thụy Điển gia nhập NATO sẽ củng cố danh tiếng của Tổng thống Biden- người đã củng cố và mở rộng khối này khi thêm hàng trăm dặm lãnh thổ NATO vào biên giới của Nga.

Nguồn cung cấp vũ khí và đạn dược huyết mạch của Tổng thống Biden cho Ukraine và vai trò lãnh đạo liên minh đã khiến ông trở thành Tổng thống quan trọng nhất trong các vấn đề xuyên Đại Tây Dương, ít nhất là kể từ thời cựu Tổng thống George H.W. Bush. Tuy nhiên, di sản của ông sẽ phụ thuộc vào kết quả của cuộc chiến ở Ukraine và khả năng của ông trong việc tránh xung đột trực tiếp với Nga.

Bên cạnh đó, sự thay đổi của Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẽ làm dịu bầu không khí tại hội nghị thượng đỉnh NATO, khi sự thống nhất của liên minh có nguy cơ bị ảnh hưởng phần nào bởi sự chia rẽ về những yêu cầu của Ukraine để có được một thời gian biểu cụ thể cho tiến trình trở thành thành viên khối.

Động thái của ông Erdogan cũng là một đòn giáng mạnh vào Tổng thống Nga Vladimir Putin. Theo Cựu Phó Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ Beth Sanner, việc kết nạp Thuỷ Điển vào NATO sẽ dẫn đến việc mở rộng phạm vi hoạt động của NATO và củng cố liên minh sau một cuộc tấn công vào Ukraine. Bên cạnh đó, nó sẽ làm thất bại những nỗ lực của Nga nhằm gia tăng sự chia rẽ giữa các thành viên NATO nhằm làm suy yếu liên minh.

Theo Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, sự thay đổi của Thổ Nhĩ Kỳ là kết quả của nhiều tháng tăng cường nỗ lực ngoại giao. “Đây không phải là cuộc đàm phán mới, mà là việc thực hiện và đảm bảo việc thực hiện những điều khác nhau mà chúng tôi đã đạt được sự đồng thuận tại Madrid một năm trước", ông Stoltenberg nói.

>>Kết nạp Thụy Điển, NATO tăng sức ép với Nga

Các nhà lãnh đạo tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO 2023

Sự thay đổi của Thổ Nhĩ Kỳ cũng diễn ra sau cuộc điện đàm giữa ông Biden và ông Erdogan vào ngày 9/7 vừa qua, trong đó Tổng thống Mỹ dường như đã thể hiện rõ lập trường của mình. Theo nguồn tin từ Nhà Trắng, Tổng thống Biden bày tỏ mong muốn đưa Thụy Điển vào NATO “càng sớm càng tốt”.

Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan cho biết thỏa thuận này được đưa ra sau các cuộc đàm phán giữa NATO, Thổ Nhĩ Kỳ và Thụy Điển nhưng cũng chỉ ra sự can dự gần đây của Mỹ, bao gồm cuộc gặp của Tổng thống tại Washington vào tuần trước với Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson.

Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer cũng ca ngợi việc tháo gỡ bế tắc và cũng tìm cách đảm bảo tín nhiệm chính trị cho Tổng thống Biden, người mà ông ca ngợi là một chuyên gia chính sách đối ngoại. “Ông ấy thực sự nắm bắt được vấn đề và xử lý vấn đề một cách hiệu quả. Và đây là một chiến thắng cho nước Mỹ, cho phương Tây, cho tự do. Đây cũng là một chiến thắng cho các nhân Tổng thống Biden”.

Tổng thống Joe Biden sẽ coi hội nghị thượng đỉnh NATO là kết quả thành công của việc đưa tầm ảnh hưởng của Mỹ trở lại trên toàn cầu, đồng thời tác động lớn tới cuộc bầu cử trong năm 2024.

Đối với Tổng thống Biden, điều này phục vụ hai mục đích: đưa ra lời kêu gọi tập hợp các nhà lãnh đạo thế giới khi thiệt hại kinh tế và con người trong cuộc chiến ở Ukraine ngày càng tăng và xác nhận khả năng tái tranh cử của ông với tư cách là một chính khách dày dạn kinh nghiệm về đối ngoại duy nhất có thể thống nhất một thế giới đang rạn nứt.