Trung Quốc, Ấn Độ tăng cường mua dầu giá rẻ từ Nga

DIỄM NGỌC• 20/02/2023 04:44

Việc giảm giá mạnh mẽ đã giúp Trung Quốc và Ấn Độ tăng cường đàm phán mua các sản phẩm dầu mỏ của Nga dưới mức giá trần do các quốc gia phương Tây áp đặt.

>>Chiến sự Nga-Ukraine: Nga “bắt tay” Iran hóa giải lệnh trừng phạt

Các nhà phân tích cảnh báo, việc bán dầu thô giảm giá của Nga cho Ấn Độ và Trung Quốc sẽ làm giảm nỗ lực mới nhất của Liên minh châu Âu (EU) nhằm hạn chế doanh thu từ dầu mỏ của Moscow.

Giới hạn nhiên liệu và lệnh cấm nhập khẩu có thể buộc Nga phải chuyển nhiều dầu thô hơn sang những người mua năng lượng lớn nhất châu Á. Ảnh: Reuters

Theo đó, mức giảm giá mạnh của Nga đã giúp New Delhi và Bắc Kinh đàm phán mua hàng dưới mức giá trần do các quốc gia phương Tây áp đặt đối với dầu mỏ của Nga, giúp nước này bù đắp chi phí sinh hoạt gia tăng và duy trì cuộc chiến Nga - Ukraine sau một năm tổn thất tàn khốc.

Các biện pháp trừng phạt mới của EU đã được khởi động cách đây hai tuần nhằm ngăn chặn việc nhập khẩu các sản phẩm dầu mỏ tinh chế từ Nga. Điều đó xảy ra sau khi khối 27 quốc gia ngừng mua dầu thô của Nga kể từ tháng 12. Đồng thời, nhóm các nước G7 đã áp đặt mức trần giá toàn cầu đối với nguồn cung dầu của Nga ở mức 60 USD/thùng. EU trong tháng này cũng đặt mức trần ở mức 100 USD cho các sản phẩm dầu cao cấp như dầu diesel và xăng và mức 45 USD/thùng cho các sản phẩm giảm giá như dầu nhiên liệu.

Do đó, khả năng tiếp cận toàn cầu với tàu, công ty bảo hiểm hàng hải và các dịch vụ khác có trụ sở tại các khu vực tài phán của G7 và EU có thể bị ảnh hưởng bởi giá trần, nếu các sản phẩm dầu mỏ của Nga được mua với giá cao hơn giá tối đa. Tuy nhiên, đòn trừng phạt này lại đang được hỗ trợ bởi những người mua lớn từ châu Á là Trung Quốc và Ấn Độ - những quốc gia có dân số đông đang phải đối mặt với nỗi đau của lạm phát sau những năm đại dịch.

Trả lời trên SCMP, Sushant Gupta, Giám đốc nghiên cứu châu Á-Thái Bình Dương của công ty tư vấn Wood Mackenzie cho biết: “Chúng tôi tin rằng Trung Quốc và Ấn Độ sẽ tiêu thụ nhiều hơn nữa dầu thô của Nga và việc này có thể giúp ổn định thị trường dầu thô toàn cầu bằng cách mở lối thoát cho dầu thô của Nga”.

Với quan điểm cứng rắn, các quan chức hàng đầu của Ấn Độ cho biết họ sẽ không mạo hiểm làm đảo lộn nền kinh tế để duy trì các biện pháp trừng phạt do phương Tây thúc đẩy. “Chúng tôi sẽ chơi quân bài thị trường. Chúng tôi sẽ nhập khẩu từ bất cứ nơi nào có sẵn trên cơ sở hợp lý và có thể dự đoán được”, Bộ trưởng Dầu mỏ Ấn Độ Hardeep Singh Puri cho biết vào đầu tháng này tại Tuần lễ Năng lượng Ấn Độ được tổ chức tại Bangalore.

Viktor Katona, nhà phân tích dầu thô hàng đầu tại Kpler, một công ty phân tích và dữ liệu hàng hóa đánh giá, nhập khẩu dầu thô từ Nga của Ấn Độ đang trên đà đạt mức cao nhất mọi thời đại là 1,9 triệu thùng/ngày trong tháng 2. Năm ngoái, Ấn Độ nổi lên là nhà nhập khẩu dầu thô hàng đầu của Nga sau lệnh cấm nhập khẩu dầu của EU. Dầu thô được chuyển đổi thành nhiên liệu như xăng và dầu diesel tại các nhà máy lọc dầu của họ.

“Mức tăng sẽ được thể hiện khoảng 35% so với tháng trước và gần 60% kể từ tháng 12. Trở ngại duy nhất mà tôi thấy đối với việc Ấn Độ nhập khẩu dầu thô của Nga là mùa nhu cầu cao điểm hiện tại sẽ nhường chỗ cho mùa gió mùa, bắt đầu từ khoảng tháng 4 đến tháng 5, khi đó tiêu dùng trong nước theo truyền thống sẽ giảm tốc”, Katona nói.

>>Giá dầu 2023 có còn nóng?

Quyết định của EU ngừng nhập khẩu nhiên liệu tinh chế từ Nga có thể buộc Moscow phải chuyển nhiều dầu thô hơn sang châu Á, nơi Bangladesh và Pakistan gia nhập danh sách các quốc gia sẵn sàng mua hàng nhập khẩu với giá hời.

Một nhà máy lọc dầu thô ở Kochi, bang Kerala của Ấn Độ. Các nhà phân tích kỳ vọng các nhà máy lọc dầu Ấn Độ sẽ tiếp tục tối đa hóa lượng dầu nhập khẩu từ Nga. Ảnh: AP

Các nhà phân tích kỳ vọng các nhà máy lọc dầu Ấn Độ sẽ tiếp tục tối đa hóa lượng dầu nhập khẩu từ Nga. Ảnh: AP (chụp một nhà máy lọc dầu thô ở Ấn Độ).

Ấn Độ nhập khẩu khoảng 85% nhu cầu dầu của mình và nhu cầu tổng thể của nước này có thể sẽ tăng lên vì được dự đoán là nền kinh tế lớn, tăng trưởng nhanh nhất trong năm nay. Các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ đã hoạt động hết công suất và chế biến dầu thô giá rẻ của Nga thành các sản phẩm cho thị trường nội địa cũng như xuất khẩu sang châu Âu và Mỹ.

Vandana Hari, một chuyên gia dầu mỏ tại Singapore bày tỏ: “Tôi hy vọng các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ sẽ tiếp tục tối đa hóa việc sử dụng dầu thô của Nga, miễn là điều đó có ý nghĩa kinh tế và không có thách thức về hậu cần”.

Bà cho biết thêm, giới hạn giá của EU không có khả năng cản trở việc giao dịch dầu mỏ và các sản phẩm dầu mỏ của Nga với mức chiết khấu cao do thị trường hạn chế của họ.

Các nhà phân tích tin tưởng, việc Trung Quốc mở cửa trở lại dự kiến sẽ bổ sung đáng kể vào nhu cầu dầu thô trong khu vực. Tuy nhiên, kỳ vọng giá dầu tăng đột biến do tiêu thụ của Trung Quốc tăng đã không thành hiện thực khi châu Âu và Mỹ đang chuẩn bị cho một cuộc suy thoái cận kề.

EU đã nói, họ có thể xem xét lại giá trần hiện tại đối với nguồn cung dầu và các sản phẩm dầu của Nga tùy thuộc vào điều kiện thị trường, nhưng giá đã được thiết lập sau nhiều tháng tranh cãi giữa các quốc gia thành viên.

Một số nước như Ba Lan muốn giảm giá xuống còn 20-30 USD/thùng - thấp hơn chi phí sản xuất khoảng 40 USD/thùng, trong khi những nước khác như Đức và Pháp phản đối bất kỳ mức trần quá mạnh nào, để tránh gây bất ổn cho thị trường năng lượng toàn cầu.

Có thể việc Ấn Độ nhập khẩu dầu từ Nga sẽ khiến các đồng minh phương Tây thất vọng, nhưng lạm phát bán lẻ của Ấn Độ đã tăng lên mức cao nhất trong 3 tháng là 6,5% trong tháng 1, chủ yếu do giá lương thực cao hơn. Đây là nguyên nhân khiến Chính phủ nước này phải kiềm chế lạm phát bất kể áp lực của phương Tây là gì.