Tại kỳ họp thứ 9 của Quốc hội khóa XV, một trong những nội dung đáng chú ý và được kỳ vọng sẽ tạo đột phá chiến lược cho nền kinh tế Việt Nam là Dự thảo Nghị quyết về Trung tâm Tài chính quốc tế.
Trong phiên họp ngày 11/6, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã trình bày trước Quốc hội những quan điểm, định hướng và giải pháp quan trọng liên quan đến việc xây dựng mô hình Trung tâm Tài chính quốc tế tại TPHCM và Đà Nẵng.
Bài phát biểu đã làm rõ tầm nhìn của Chính phủ, đồng thời khẳng định tính tất yếu và cấp bách của việc thiết lập Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam – một bước đi chiến lược nhằm nâng tầm vị thế quốc gia trên bản đồ kinh tế toàn cầu.
Phát biểu trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh rằng Trung tâm Tài chính không đơn thuần là một tập hợp các định chế tài chính mà là một "hệ sinh thái đa dạng", nơi hội tụ ngân hàng, công ty tài chính, quỹ đầu tư, sàn giao dịch chứng khoán, thị trường tiền tệ và các tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính, công nghệ, hỗ trợ tư vấn. Đây là mô hình được nhiều quốc gia theo đuổi nhằm tạo động lực tăng trưởng kinh tế bền vững, thu hút dòng vốn quốc tế và thúc đẩy cải cách thể chế.
Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam sẽ được xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 9 lần này của Quốc hội.
Điểm nổi bật của Trung tâm Tài chính là tính đặc thù và vượt trội về chính sách, điều không thể thiếu để tạo ra một môi trường cạnh tranh đủ sức hấp dẫn các nhà đầu tư quốc tế. Cùng với đó là hệ thống chỉ số đánh giá phát triển Trung tâm Tài chính như GFCI (Chỉ số Trung tâm Tài chính toàn cầu), vốn đo lường năng lực qua 5 trụ cột: môi trường kinh doanh, cơ sở hạ tầng, nhân lực, hệ sinh thái tài chính và thương hiệu. Việc đạt thứ hạng cao trong bảng xếp hạng GFCI không chỉ phản ánh sức hút đầu tư mà còn là minh chứng cho độ mở và sự hiện đại hóa của nền tài chính quốc gia.
Bên cạnh việc hiện thực hóa khát vọng tăng trưởng hai con số trong kỷ nguyên mới, thời kỳ mà nền kinh tế Việt Nam chuyển dịch sang mô hình phát triển chất lượng cao, giàu mạnh và bền vững. Trung tâm Tài chính còn đóng vai trò như "bàn đạp" để Việt Nam hội nhập sâu hơn vào thị trường tài chính toàn cầu.
Việc thiết lập một Trung tâm Tài chính sẽ giúp Việt Nam huy động hiệu quả các nguồn lực tài chính, cải thiện chất lượng thị trường vốn và mở rộng danh mục sản phẩm tài chính hiện đại như tài sản số, tín chỉ carbon, sản phẩm tài chính xanh, công cụ phái sinh… Những sản phẩm này không chỉ theo kịp xu thế toàn cầu mà còn góp phần thúc đẩy tài chính bền vững – một tiêu chí đang trở thành chuẩn mực quốc tế.
Quan trọng hơn cả, một Trung tâm Tài chính hoạt động hiệu quả sẽ trở thành lực đẩy cho quá trình chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển fintech, và hình thành mạng lưới khởi nghiệp chất lượng cao. Những yếu tố này là tiền đề để xây dựng một nền kinh tế dựa trên tri thức - mục tiêu mà Việt Nam đã kiên trì theo đuổi suốt nhiều năm qua.
Theo lộ trình, Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam sẽ được thành lập trong năm 2025 tại hai địa điểm: TPHCM và Đà Nẵng. Đây là hai đô thị lớn có vị trí chiến lược, điều kiện cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, và tiềm lực kinh tế - tài chính đủ mạnh để đảm nhận vai trò hạt nhân phát triển Trung tâm Tài chính.
TPHCM, vốn đã được xếp trong danh sách 119 Trung tâm Tài chính toàn cầu, sẽ là trung tâm đầu não của thị trường tài chính quốc tế tại Việt Nam, hướng đến việc trở thành một mắt xích quan trọng trong mạng lưới tài chính toàn cầu. Trong khi đó, Đà Nẵng với vị trí trung tâm miền Trung, cửa ngõ ra Thái Bình Dương sẽ đóng vai trò hỗ trợ và phân phối các dịch vụ tài chính chất lượng cao.
Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình khẳng định, mục tiêu đến năm 2035 là đưa Trung tâm Tài chính Việt Nam lọt vào top 75 của thế giới, và đến năm 2045 sẽ lọt vào top 20. Đây không chỉ là con số thể hiện tham vọng mà còn là tuyên ngôn mạnh mẽ về vị thế mới của Việt Nam trong dòng chảy tài chính toàn cầu.
Bối cảnh hiện nay đang tạo ra những điều kiện thuận lợi chưa từng có để Việt Nam thúc đẩy xây dựng Trung tâm Tài chính. Sự ổn định về chính trị, kinh tế vĩ mô, niềm tin của nhà đầu tư và người dân được củng cố, môi trường đầu tư kinh doanh ngày càng minh bạch và hấp dẫn. Bên cạnh đó là vị trí địa kinh tế chiến lược, hệ thống hạ tầng đang được nâng cấp mạnh mẽ và nền tảng chuyển đổi số đang phát triển nhanh chóng.
Một loạt các chính sách ưu đãi đặc biệt dành cho Trung tâm Tài chính cũng đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, từ thuế, đất đai, hạ tầng, nguồn nhân lực đến cơ chế quản lý, thị thực… Dự thảo Nghị quyết quy định rõ 4 cơ quan quản lý bao gồm Ban Chỉ đạo quốc gia, cơ quan điều hành, cơ quan giám sát và trung tâm trọng tài quốc tế, tạo ra một cơ chế điều phối chặt chẽ, linh hoạt và chuyên biệt.
Đặc biệt, định hướng đổi mới tư duy quản lý, từ bỏ cách tiếp cận “không quản được thì cấm”, được xem là điểm đột phá về thể chế, yếu tố nền tảng để Trung tâm Tài chính phát triển lành mạnh và hiệu quả.
Chính phủ cũng thể hiện sự tỉnh táo khi đề ra nguyên tắc “thận trọng nhưng quyết liệt” trong quá trình triển khai: không nóng vội, nhưng cũng không để cơ hội trôi qua. Thay vì mô hình đồng loạt, Việt Nam sẽ triển khai theo lộ trình linh hoạt, vừa làm vừa điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn.
Điều quan trọng là tinh thần phối hợp đồng bộ giữa các cấp, ngành từ Trung ương đến địa phương, giữa khu vực công và khu vực tư, giữa doanh nghiệp trong nước và nhà đầu tư quốc tế. Sự thành công của Trung tâm Tài chính phụ thuộc lớn vào khả năng gắn kết các lực lượng, đồng thời duy trì được tính minh bạch, ổn định và hiệu quả của hệ thống.
Trung tâm Tài chính quốc tế không chỉ là một dự án kinh tế đơn thuần mà là biểu tượng cho tầm nhìn phát triển mới của Việt Nam phát triển dựa trên nền tảng tri thức, công nghệ và hội nhập quốc tế sâu rộng. Nếu thực hiện đúng hướng, đây sẽ là “bệ phóng” cho nền kinh tế nước nhà vươn xa, đưa Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của dòng vốn toàn cầu, đồng thời góp phần hiện thực hóa khát vọng hùng cường vào giữa thế kỷ XXI.
Trong thời khắc mang tính bản lề này, sự đồng thuận, quyết tâm và đổi mới tư duy của toàn hệ thống chính trị sẽ là những yếu tố then chốt để biến Trung tâm Tài chính thành hiện thực, không chỉ trên giấy tờ mà trong từng dòng vốn, dòng người và dòng đổi mới đổ về Việt Nam. Dự thảo Nghị quyết cần sự góp ý, hoàn thiện, nhưng quan trọng hơn, cần được triển khai bằng ý chí và hành động cụ thể để không chỉ xây dựng một Trung tâm Tài chính hiện đại mà còn mở ra một chương mới cho sự nghiệp phát triển đất nước.