Cân nhắc hoàn thiện các chính sách về Trung tâm tài chính quốc tế

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, tại phiên họp sáng nay 11/6, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Thông tin tại phiên họp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, việc xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) với các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm xây dựng TTTC để thu hút dòng vốn quốc tế phục vụ cho 3 đột phá chiến lược, các động lực tăng trưởng truyền thống và động lực tăng trưởng mới (kinh tế số, kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo,...).

Đồng thời, phát triển dịch vụ tài chính cao cấp, thử nghiệm và quản lý các thị trường mới do thực tiễn đặt ra (tài sản số, tín chỉ các-bon…); hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao; kết nối với kinh tế thế giới và nâng tầm vị thế của Việt Nam trên thị trường tài chính toàn cầu; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước. Bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo tuyệt đối của Đảng; thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương, quan điểm và chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về phát triển TTTCQT;…

Theo Phó Thủ tướng, quy định các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, hiện đại, hiệu quả, mang tính cạnh tranh, đi kèm với cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, giám sát, quản lý rủi ro bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, tuân thủ Hiến pháp, phát huy tối đa lợi thế của Việt Nam để xây dựng, phát triển TTTCQT trên tinh thần tuân thủ nguyên tắc bền vững, hiệu quả, tin cậy, minh bạch, công bằng với mục tiêu nâng cao vị thế trở thành TTTCQT, phát triển và đa dạng hóa nền kinh tế, tăng tỷ trọng đóng góp của ngành dịch vụ tài chính và các hoạt động liên quan; bảo đảm cân đối lợi ích của nhà nước, nhà đầu tư và người dân trên tinh thần hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro; cần dự báo và có thể phải chấp nhận một mức độ rủi ro nhất định; phát huy thế mạnh của TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng…

Báo cáo thẩm tra Dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi đề nghị, Dự thảo Nghị quyết cần bảo đảm tính hợp Hiến, thể chế hoá đúng đắn Nghị quyết, Kết luận của Bộ Chính trị; Chính sách cần đột phá, không rập khuôn; cần tận dụng lợi thế của quốc gia đi sau để chọn lựa những kinh nghiệm thành công, tránh được những thất bại, tạo thế cạnh tranh quốc tế; Cần có cơ chế quản lý Nhà nước, cơ chế giám sát, kiểm tra hợp lý, một mặt thông thoáng nhưng phải bảo đảm quản lý được rủi ro, giữ vững an ninh tài chính, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Cụ thể, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Cơ quan soạn thảo đánh giá rõ: Với các nhóm chính sách như tại Dự thảo thì đã đủ tiền đề để tạo lập khuôn khổ pháp lý cho hình thành và vận hành TTTCQT hay chưa? Các quy định đã đủ sức nặng, sức hấp dẫn, bảo đảm tính cạnh tranh? “Cần làm rõ đâu là những chính sách được coi là vượt trội, khác biệt riêng có của Việt Nam”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính nói.

Về tính cụ thể, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính, vận hành TTTCQT tại Việt Nam là vấn đề mới ở Việt Nam, do vậy, Nghị quyết chỉ nên quy định những vấn đề chung, mang tính nguyên tắc và những nội dung đã rõ, mang tính ổn định cao. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo thẩm quyềnban hành hướng dẫn cụ thểđể bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời; Phân cấp cho 2 Thành phố những nội dung gắn với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn địa phương, bảo đảm quyền chủ động, linh hoạt, sáng tạo theo pháp luật.

Về phạm vi áp dụng và nguyên tắc áp dụng pháp luật: Tại khoản 4 Điều 6 về áp dụng pháp luật, Dự thảo Nghị quyết quy định: “Trong quá trình thực hiện Nghị quyết này, Chính phủ được ban hành Nghị định xử lý các vấn đề phát sinh khác với Luật, Nghị quyết của Quốc hội, Pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo Quốc hội tại phiên họp gần nhất”.

“Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí về chủ trương, song cũng đề nghị việc ban hành các quy định nêu tại khoản 6 Điều 6 của Dự thảo Nghị quyết cần bảo đảm các nguyên tắc: Chấp hành nghiêm các quy định tại Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; Bảo đảm tính hợp Hiến, hợp pháp trong ban hành các quy định; Bảo đảm tính khả thi, kịp thời, khách quan, bảo vệ được lợi ích quốc gia, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan;

Cần bảo đảm các điều kiện để thực thi đối với các quy định được ban hành, trong đó phải chú trọng đến nguồn lực thực hiện, bảo đảm khả năng cân đối của ngân sách Nhà nước, trong đó có ngân sách địa phương; Cần thực hiện đúng các quy định về đánh giá tác động, quy định về tham vấn chính sách khi ban hành chính sách, bảo đảm các quy định không tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội, môi trường, đời sống, mang lại hiệu quả thiết thực cho đất nước; Cần quy định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc ban hành các quy định khác với pháp luật hiện hành, bảo đảm tuân thủ đúng nguyên tắc quyền hạn đi đôi với trách nhiệm”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính bày tỏ.

Về thẩm quyền thành lập và việc thành lập 1 TTTCQT đặt tại 2 Thành phố, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị, làm rõ mô hình, mối quan hệ, tính độc lập giữa 2 cơ sở đặt ở 2 nơi; cơ quan quản lý Nhà nước đối với 2 cơ sở này; Căn cứ vào đặc điểm riêng biệt của mỗi thành phố (TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng).

Đồng thời đề nghị, tại Nghị quyết có thể quy định chính sách chung, nhưng tại các văn bản dưới Luật cần có quy định tương ứng để phát huy tiềm năng, thế mạnh riêng biệt của mỗi cơ sở; Có quy định về cơ chế phối hợp để mang lại hiệu quả tổng thể. Nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát để bảo đảm cạnh tranh lành mạnh.