Gửi bình luận
Khi khu vực tư nhân thực sự trở thành “động cơ tăng trưởng” với tinh thần tử tế - sáng tạo - bền bỉ, đó cũng là lúc Việt Nam có thể vững vàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới.
Cách đây đúng 20 năm, ngày 13/10/2004, Thủ tướng Phan Văn Khải đã ký Quyết định 990/QĐ-TTg chính thức lấy ngày 13/10 hằng năm là “Ngày Doanh nhân Việt Nam” – ghi nhận vai trò, vị thế của doanh nhân như một lực lượng xã hội quan trọng, trụ cột của nền kinh tế quốc gia. Mốc son ấy không chỉ là sự tôn vinh, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm lớn lao của giới doanh nhân trong hành trình dựng xây và phát triển đất nước.
Ngày 13/10 được chọn không phải ngẫu nhiên, đây là ngày năm 1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư cho giới Công Thương, khẳng định vai trò đặc biệt của người làm kinh doanh trong công cuộc kiến thiết quốc gia. Nếu như hai thập niên trước, Ngày Doanh nhân mang trọng tâm “tôn vinh” thì hiện nay, thông điệp ấy đã chuyển mình thành “giao phó sứ mệnh tiên phong kiến tạo” – một vai trò được củng cố bằng hàng loạt chính sách chiến lược, đặc biệt là Nghị quyết 68-NQ/TW (4/5/2025).
Nghị quyết này khẳng định: “Kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia”, đặt ra mục tiêu đến năm 2030 có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động, đóng góp 55-58% GDP và tạo việc làm cho 85% lực lượng lao động. Xa hơn, đến 2045, số doanh nghiệp tăng lên 3 triệu, đóng góp hơn 60% GDP. Quan trọng hơn cả, nghị quyết xóa bỏ định kiến lâu nay và coi doanh nhân là “chiến sĩ trên mặt trận kinh tế”, cam kết bảo đảm đầy đủ quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh, cạnh tranh bình đẳng.
Các giải pháp đột phá cũng được triển khai mạnh mẽ: cắt giảm 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính và chi phí tuân thủ, miễn thuế thu nhập cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ba năm đầu, cho phép tính 200% chi phí nghiên cứu – phát triển (R&D) vào chi phí khấu trừ thuế… Những chính sách này không chỉ khơi dậy tinh thần tự chủ mà còn tiếp thêm niềm tin để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, sáng tạo, đóng góp nhiều hơn cho đất nước.
Trong hai thập niên qua, đội ngũ doanh nhân Việt Nam đã có những bước tiến dài. Khu vực tư nhân hiện đóng góp khoảng 40-42% GDP và tạo việc làm cho hơn 80% lực lượng lao động. Nhiều doanh nghiệp công nghệ như FPT, Viettel, VNG đã khẳng định vị thế quốc tế. Thế hệ doanh nhân trẻ xuất hiện ngày càng nhiều, với tầm nhìn toàn cầu và tư duy đổi mới sáng tạo.
Tuy vậy, bức tranh vẫn còn không ít gam màu tối: 97% doanh nghiệp vẫn ở quy mô vừa và nhỏ, phần lớn còn phụ thuộc vào gia công, chưa làm chủ chuỗi giá trị. Sự liên kết còn rời rạc, hệ sinh thái chưa hình thành rõ nét, tư duy ngắn hạn vẫn phổ biến. Đây chính là ngã rẽ quan trọng: hoặc tiếp tục “làm thuê” trong chuỗi giá trị toàn cầu, hoặc vươn lên làm chủ công nghệ, thương hiệu và định hướng thị trường.
Cơ hội hiện hữu đang rất lớn: làn sóng khởi nghiệp sáng tạo, các hiệp định thương mại tự do (CPTPP, EVFTA), xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc, hay nhu cầu phát triển kinh tế xanh – kinh tế số đều mở ra dư địa phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, thách thức cũng không nhỏ: khó tiếp cận vốn, môi trường kinh doanh chưa thật sự bình đẳng, thiếu nhân lực chất lượng cao và tình trạng cạnh tranh không lành mạnh vẫn tồn tại.
Để khu vực tư nhân trở thành “động cơ chính” của nền kinh tế, cần sự đồng bộ từ bốn phía: Nhà nước, hiệp hội, xã hội và chính doanh nghiệp.
Nhà nước phải kiến tạo môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng, đơn giản hóa thủ tục, giảm lãi suất, phát triển thị trường vốn và quỹ đầu tư mạo hiểm, đồng thời ưu đãi cho nghiên cứu – phát triển, kinh tế xanh, kinh tế số.
Hiệp hội doanh nghiệp cần làm tốt vai trò kết nối, phản ánh kịp thời khó khăn, đào tạo nâng cao năng lực quản trị và tạo sàn giao dịch để các doanh nghiệp hợp tác phát triển.
Xã hội cần thay đổi nhận thức, tôn vinh doanh nhân chân chính và phê phán những hành vi phi đạo đức, đồng thời khuyến khích tiêu dùng hàng Việt, hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp.
Doanh nghiệp phải đổi mới tư duy: từ lợi nhuận ngắn hạn sang đầu tư bền vững, tăng cường liên kết, chú trọng trách nhiệm xã hội và đạo đức kinh doanh.
Công nghệ có thể mang lại lợi thế, nhưng “tử tế” mới là nền tảng tạo dựng niềm tin lâu dài. Doanh nghiệp cần đối xử công bằng với người lao động, chân thành với khách hàng, trung thực với đối tác, tuân thủ pháp luật, và chia sẻ thành quả với cộng đồng. Đây không chỉ là đạo đức kinh doanh, mà còn là chiến lược phát triển bền vững trong thời đại minh bạch và cạnh tranh toàn cầu.
Tử tế kết hợp với công nghệ sẽ tạo nên sức mạnh mới. AI giúp hiểu khách hàng sâu sắc hơn, blockchain mang lại sự minh bạch cho chuỗi cung ứng, công nghệ xanh giảm thiểu tác động môi trường và tạo việc làm chất lượng. Bên cạnh đó, khả năng thích ứng linh hoạt – đã được chứng minh trong đại dịch COVID-19 – sẽ quyết định sự sống còn của doanh nghiệp trong tương lai.
