Vì sao phương Tây lo sợ ông Donald Trump tái đắc cử?

>>  Truy tố ông Donald Trump sẽ tái định hình bầu cử Mỹ 2024

Bất chấp việc phải “gánh” trên vai 4 cáo trạng hình sự, khả năng trở lại đường đua ghế Tổng thống Mỹ chưa phải đã hết cơ hội với ông Donald Trump. Đến nay, ông Trump vẫn là ứng cử viên dẫn đầu của đảng Cộng hòa tham gia cuộc đua bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.

Cuộc khảo sát do Wall Street Journal công bố hôm 2/9 cho thấy 59% đảng viên Cộng hòa muốn cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump làm ứng viên đại diện đảng này tranh cử năm 2024. Tỷ lệ ủng hộ ông Trump cao hơn 11% so với cuộc khảo sát tương tự của tổ chức này hồi tháng 4/2023.

Vì vậy, những nhà quan sát phương Tây cho rằng, sẽ là thiếu sót trầm trọng nếu các nhà lãnh đạo thế giới khác bác bỏ khả năng ông Trump có nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ thứ hai bắt đầu vào ngày 20/1/2025! Vì lý do gì?

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, ông Trump đã phá vỡ mạng lưới liên minh và đối tác dày đặc mà Mỹ đã xây dựng trong 75 năm trước đó. Đối với các đồng minh lâu đời ở châu Âu, châu Á, Nhà trắng thể hiện một loạt hành vi thất thường gây hoang mang. Ông Trump trực tiếp chỉ trích các đồng minh vì không đóng góp đủ cho an ninh tập thể và bị cáo buộc “lợi dụng nước Mỹ”.

Ông Trump liên tục đe dọa sẽ rút khỏi các hiệp định bất khả xâm phạm trước đây bao gồm NATO, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ-Hàn Quốc, NAFTA, UNESCO...

Các nhà lãnh đạo phương Tây lo ngại rằng nhiệm kỳ thứ hai của D. Trump thậm chí còn cực đoan và hỗn loạn hơn nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Viễn cảnh ông có thể trở lại Nhà trắng sẽ khuyến khích việc phòng ngừa rủi ro đối với các đồng minh của Washington.

Đối với Nga, việc ông Trump trở lại nắm quyền có nghĩa là phương Tây sẽ ít ủng hộ Ukraine hơn; đối với Trung Quốc, điều đó có nghĩa là sự rạn nứt trong các liên minh của Mỹ với các nước như Nhật Bản và Hàn Quốc vốn giúp kiềm chế Bắc Kinh.

>> Đường trở về Nhà trắng đã khép lại với ông Donald Trump?

Gần 3/4 chặng đường trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Joe Biden cho thấy nước Mỹ theo quỹ đạo khá dễ đoán định - giúp cho phần còn lại có đủ dữ liệu tin cậy để hoạch định chính sách thương mại, ngoại giao - điều mà dưới thời ông Trump không ai lường trước được.

Về cơ bản, nước Mỹ trở lại như chính nó trong phần lớn thời gian thống trị thế giới, ủng hộ toàn cầu hóa, kết nối đồng minh, khá rạch ròi giữa đối tác và đối thủ, chuyển từ “nước Mỹ trên hết” sang “liên minh trên hết”.

Tuy nhiên, dù Tổng thống Mỹ thuộc đảng phái nào thì mục đích tối thượng vẫn là giữ vững quyền lực số 1, một cực tuyệt đối quan trọng trong thế giới đa cực bị Washington kiểm soát.

Bằng chứng là mặc dù phá bỏ gần như hoàn toàn di sản đối nội của người tiền nhiệm, nhưng ông Biden vẫn giữ lại “vòng kim cô” thuế thương mại với Trung Quốc, thậm chí gia cố thêm lệnh cấm đầu tư công nghệ, hợp tác kinh tế với cường quốc châu Á.

Nếu như ông Trump “đơn thương độc mã” đùng đùng tấn công kinh tế Trung Quốc thì ông Biden đã tham khảo cả châu Âu để dựng lên cấu trúc chống Nga nhiều tầng nhiều lớp, giúp EU vượt qua nỗi sợ khủng hoảng năng lượng, đoạn tuyệt với Nga. Sự đoàn kết bất ngờ của phương Tây trong vấn đề Ukraine là nguyên nhân khiến ông Putin sa lầy trong chiến sự Nga - Ukraine.

Ngoài ra, NATO mở rộng tận Bắc Âu, quan hệ bộ ba “Mỹ - Hàn - Nhật” nồng ấm hơn bất cứ thời kỳ nào, cuộc gặp gỡ giữa Thủ tướng Fumio Kishida và Tổng thống Yoon Seok-ryul tại trại David hồi cuối tháng 8/2023 là ví dụ rõ ràng.

Nhìn chung, chính sách của ông Biden thuận lợi hơn cho môi trường toàn cầu hóa, đa cực; các nhà lãnh đạo khắp thế giới dường như đã dần quen với điều này.