Vì sao Trung Quốc hạn chế xuất khẩu máy bay không người lái?

CẨM ANH• 02/08/2023 14:37

Theo Bộ Thương mại Trung Quốc, quốc gia này sẽ áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với máy bay không người lái để bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia.

>>Chiến sự Nga- Ukraine: UAV đã làm thay đổi cục diện

Trung Quốc

Trung Quốc sẽ áp đặt các biện pháp hạn chế xuất khẩu với thiết bị bay không người lái từ 1/9/2023

Cụ thể, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết các hạn chế xuất khẩu liên quan đến máy bay không người lái (UAV) được áp dụng với động cơ, thiết bị laser, liên lạc và hệ thống chống UAV, có hiệu lực từ ngày 1/9/2023.

Các hạn chế đối với thiết bị UAV sẽ yêu cầu các nhà cung cấp xin phép xuất khẩu một số động cơ máy bay không người lái, tia laser, hình ảnh, thiết bị liên lạc và radar cũng như hệ thống chống máy bay không người lái.

Tất cả các máy bay không người lái dân sự không nằm trong diện kiểm soát đều bị cấm xuất khẩu cho mục đích quân sự.

“Việc mở rộng phạm vi kiểm soát máy bay không người lái của Trung Quốc lần này là một biện pháp quan trọng để thể hiện cam kết với tư cách là một quốc gia lớn có trách nhiệm trong việc thực hiện các sáng kiến an ninh toàn cầu và duy trì hòa bình thế giới”, tuyên bố của Bộ Thương mại cho biết; đồng thời nói thêm rằng Trung Quốc đã kiên quyết phản đối việc sử dụng máy bay không người lái dân sự cho mục đích quân sự.

Máy bay không người lái đã trở thành một phương tiện ngày càng nổi bật của chiến tranh hiện đại, được cả Nga và Ukraine sử dụng trong chiến sự Nga- Ukraine. Máy bay không người lái dân sự, với khả năng được thay đổi hoặc sử dụng cho mục đích quân sự, cũng đã trở thành tâm điểm chú ý trong cuộc xung đột này.

Trung Quốc cho biết các biện pháp mới được công bố này không nhắm mục tiêu đến bất kỳ quốc gia cụ thể nào. Hiện nay, Bắc Kinh đang xuất khẩu máy bay không người lái sang một số thị trường, bao gồm cả Mỹ và có ngành sản xuất máy bay không người lái nội địa khá lớn.

Tuy nhiên, đầu năm nay, CNN đã tìm thấy bằng chứng về một chiếc máy bay không người lái do Trung Quốc sản xuất, được trang bị thêm và vũ khí hóa, đã được sử dụng để nhắm vào các lực lượng Ukraine. Sau đó, nhà sản xuất Mugin Limited cũng đã xác nhận với CNN rằng đó là khung máy bay của họ.

Một loạt các biện pháp kiểm soát mới được đưa ra sau khi Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ công bố một báo cáo trích dẫn một tài liệu "phân tích của bên thứ ba" về dữ liệu hải quan của Nga, cáo buộc rằng tính đến tháng 3/2023, Trung Quốc đã vận chuyển máy bay không người lái trị giá hơn 12 triệu USD và các bộ phận máy bay không người lái cho Nga.

Các quan chức phương Tây từ lâu đã cảnh báo Trung Quốc về việc hỗ trợ vật chất cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Dù Bắc Kinh đã tuyên bố trung lập trong cuộc xung đột, nhưng vẫn tiếp tục hỗ trợ ngoại giao và kinh tế cho Moscow.

>>"Lợi ích" nào cho Nga sau vụ UAV tấn công Điện Kremlin?

Máy bay không người lái vũ trang Caihong-5 của Trung Quốc đang được rao bán trên thị trường toàn cầu. Ảnh minh họa: Xinhua

Máy bay không người lái vũ trang Caihong-5 của Trung Quốc đang được rao bán trên thị trường toàn cầu. Ảnh: Xinhua

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken hồi tháng 6 cho biết Washington đã nhận được sự đảm bảo từ Trung Quốc rằng họ không và sẽ không cung cấp vũ khí sát thương cho Nga để sử dụng ở Ukraine, nhưng vẫn có những lo ngại đang diễn ra rằng các công ty Trung Quốc có thể cung cấp công nghệ UAV cho Nga.

Nhận định về vấn đề này, ông Henry Gao, Giáo sư luật tại Đại học Quản lý Singapore, cho rằng các biện pháp hạn chế này bổ sung cho các biện pháp kiểm soát xuất khẩu hiện hành đối với máy bay không người lái mà Bắc Kinh đã thực hiện trong khoảng hai thập kỷ qua.

"Trung Quốc cũng đã áp đặt các hạn chế trên cơ sở an ninh quốc gia trong những năm gần đây, đặc biệt là kể từ sau khi cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung diễn ra. Tuy nhiên, các biện pháp mới có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc và khiến các công ty ở cả hai nước gặp khó khăn hơn trong hoạt động kinh doanh,” ông Gao nói thêm.

Hơn 50% máy bay không người lái được bán ở Mỹ được sản xuất bởi DJI, nhà sản xuất máy bay không người lái hàng đầu thế giới có trụ sở tại Thâm Quyến, Trung Quốc với các mẫu DJI phổ biến trong các cơ quan an toàn công cộng Mỹ. Tuy nhiên, sau đó Mỹ đã thêm DJI vào danh sách hạn chế đầu tư vào năm 2021.

Đồng quan điểm, ông Fu Qianshao, một chuyên gia hàng không quân sự Trung Quốc đánh giá, hiện nay các hãng UAV thương mại của Trung Quốc đang thực hiện những thay đổi đối với sản phẩm của mình để chúng không thể cải biến cho mục đích quân sự.

"Rất khó để dự đoán liệu Nga hay Ukraine có bị ảnh hưởng hay không, điều đó còn phụ thuộc vào số lượng UAV mà họ nhập khẩu qua bên thứ ba. Trong khi đó, Trung Quốc sẽ chịu thiệt hại nhiều nhất bởi vì nước này chiếm hơn 70% thị phần trên thị trường UAV thế giới", ông Fu Qianshao chỉ ra.