Sau 50 năm, Đức đã trở thành đối tác thương mại trụ cột của Việt Nam trong EU, với kim ngạch gần 19 tỷ USD và đang hợp tác mở rộng sang năng lượng, công nghệ và đào tạo nghề.
Cột mốc nửa thế kỷ được hai nước đánh dấu bằng một sự kiện kinh tế cấp cao vào ngày 17/10 tại Hà Nội - do GIZ và FrankfurtRheinMain GmbH tổ chức - khẳng định định hướng hợp tác mới trong đầu tư xanh, chuyển đổi số và phát triển bền vững.
Từ sau khi thiết lập quan hệ, đặc biệt sau Hiệp định Hợp tác Kỹ thuật 1991, Đức đã hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường mở. Ngày nay, Đức hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong EU, chiếm khoảng 20% tổng kim ngạch thương mại Việt Nam – EU. Ngược lại, Việt Nam cũng là đối tác hàng đầu của Đức tại ASEAN – một vị thế được củng cố nhờ các hiệp định EVFTA và EVIPA.
Phát biểu tại sự kiện, ông Santiago Alonso Rodriguez, Tham tán thứ nhất về Hợp tác Phát triển, Đại sứ quán Đức tại Việt Nam, nhấn mạnh: “Thương mại và kinh tế đã trở thành trụ cột vững chắc nhất trong quan hệ Việt–Đức, góp phần củng cố tình hữu nghị và thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược.”
Theo số liệu của FrankfurtRheinMain GmbH, kim ngạch thương mại song phương năm 2024 tăng gần 10%, đạt 19 tỷ USD. Việt Nam xuất khẩu sang Đức chủ yếu điện tử, dệt may, cà phê, gỗ nội thất; trong khi nhập khẩu máy móc, dược phẩm và thiết bị công nghiệp. Đức hiện đầu tư khoảng 3,7 tỷ USD tại Việt Nam, tạo hơn 50.000 việc làm, tập trung trong các ngành công nghệ cao, ô tô, năng lượng tái tạo và logistics.
Những cái tên như Bosch, Stada và Siemens đều mở rộng hoạt động mạnh tại Việt Nam. Riêng Bosch đã đầu tư 500 triệu USD vào các trung tâm R&D và sản xuất, tuyển hơn 5.000 nhân viên. Ngược lại, các doanh nghiệp Việt như VietinBank, FPT và VinFast đã chọn Frankfurt làm điểm đến đầu tiên khi mở rộng sang châu Âu.
Ông Trần Văn Sơn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Nợ và Kinh tế Đối ngoại (Bộ Tài chính), cho biết Đức đã hỗ trợ Việt Nam gần 800 triệu USD viện trợ không hoàn lại từ 2013 đến nay, tập trung vào cải cách thể chế, giáo dục nghề nghiệp và biến đổi khí hậu.
“Chính phủ Đức đã cùng chia sẻ thách thức và khát vọng của Việt Nam trong hành trình hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050,” ông Sơn nói và nhận định, quan hệ đối tác chiến lược sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đa dạng và hiệu quả hơn.
Đức là một trong những đối tác tiên phong trong khuôn khổ Chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), hỗ trợ Việt Nam mở rộng năng lượng tái tạo – từ điện gió ngoài khơi đến hydro xanh. Hai nước đang cùng điều chỉnh tiêu chuẩn sản xuất để đáp ứng các quy định xanh của EU như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM).
Dù triển vọng tích cực, ông Sơn thừa nhận còn nhiều rào cản, như thủ tục hành chính chồng chéo, nguồn nhân lực thiếu kỹ năng, và rào cản kỹ thuật từ EU. Hiện chỉ khoảng 26% lao động Việt Nam có chứng chỉ đào tạo nghề. Đức đang hỗ trợ Việt Nam áp dụng mô hình đào tạo nghề kép, giúp nâng cao tay nghề và tiêu chuẩn lao động.
Ông Joern Siegle, đại diện vùng FrankfurtRheinMain, cho biết 80% doanh nghiệp Đức tại Việt Nam đánh giá môi trường đầu tư tích cực; 38% có kế hoạch tăng vốn, và 43% dự định mở rộng nhân sự. “Việt Nam không chỉ là nơi sản xuất, mà là đối tác chiến lược về đổi mới sáng tạo và cửa ngõ vào ASEAN”, ông nói.
Với hơn 215.000 người gốc Việt đang sinh sống tại Đức, cùng các dự án hợp tác giáo dục như Đại học Việt–Đức và chương trình German Career Track, mối liên kết nhân văn giữa hai nước ngày càng sâu sắc.
Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp, có hiệu lực vào tháng 9/2026. Trong khi đó, ngân hàng UOB cũng nâng dự báo GDP Việt Nam năm nay lên 7,5%, tăng 0,6% so với mức trước đó. Còn Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng tăng trưởng kinh tế cả năm có thể đạt 6,6%, nhờ củng cố bởi mức tăng mạnh (7,5%) nửa đầu năm.
“50 năm là một chặng đường vàng của hợp tác. Nhưng 50 năm tới sẽ là hành trình được đo bằng chất lượng tăng trưởng, bằng đổi mới sáng tạo, phát triển con người và bảo vệ môi trường”, ông Sơn khẳng định.