“Vướng” hoàn thuế, cần “tháo” đúng “điểm nghẽn”

Theo đó, trả lời phỏng vấn trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Tài chính liên quan tới đề xuất sửa quy định về thẩm quyền quyết định hoàn thuế trong Luật Quản lý thuế sửa đổi, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, theo Luật Quản lý thuế hiện hành, chỉ có cục trưởng cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có thẩm quyền xem xét, quyết định hoàn thuế. Nhưng thực tế, việc thu thuế, xử lý hồ sơ thuế không chỉ ở cục thuế mà ở cả các chi cục thuế.

“Nếu thực hiện hoàn thuế như quy định hiện nay thì quy trình, thủ tục và phối hợp giữa cục thuế với chi cục thuế trong xử lý hoàn thuế có thể mất nhiều thời gian hơn. Khi phân cấp cho các chi cục thuế và chi cục trưởng chi cục thuế có thẩm quyền xem xét, hoàn thuế đối với những hồ sơ thuế mà chính mình được giao quản lý sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp, rút ngắn thời gian xem xét hoàn thuế, nâng cao trách nhiệm của cấp quản lý thuế trực tiếp người nộp thuế”, Thứ trưởng Bộ Tài chính phân tích.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Tài chính, nhận thấy khi thực hiện phân cấp, phân quyền như vậy sẽ phát sinh các thách thức, Bộ Tài chính phải tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện tại các cục thuế, chi cục thuế, đồng thời nâng cao năng lực, trình độ cho các cán bộ thuế ở các chi cục để thực hiện đúng các quy định của pháp luật, tránh rủi ro phát sinh hoặc trục lợi trong quá trình hoàn thuế. Nội dung này đã được đề xuất trong dự thảo sửa Luật Quản lý thuế.

“Trường hợp Cục trưởng Cục Thuế Doanh nghiệp lớn có thẩm quyền hoàn thuế, thì các doanh nghiệp lớn và người nộp thuế khi thực hiện các thủ tục liên quan đến hoàn thuế chỉ cần làm việc với Cục Thuế Doanh nghiệp lớn, góp phần rút ngắn thời gian hoàn thuế, giảm bớt thủ tục hành chính”, ông Chi dẫn chứng thêm.

Mới đây, bình luận trên tờ Thanh Niên về nội dung này, ông Nguyễn Đức Nghĩa, Phó giám đốc Trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (Hiệp hội doanh nghiệp TPHCM) cho rằng, tình trạng hoàn thuế chậm hiện nay chủ yếu do xác minh hồ sơ kéo dài. Các chi cục thuế muốn "truy" nguồn gốc qua nhiều tầng, từ F0 đến Fn và cả quá trình đó lại chờ các cơ quan liên quan phản hồi nên kéo dài thời gian. Nếu phân quyền ra quyết định hoàn thuế cho các chi cục thuế sẽ giúp các chi cục thuế chủ động hơn trong quá trình thực hiện.

Tuy nhiên, theo ông Nghĩa, cốt lõi của câu chuyện hoàn thuế chậm là các bước yêu cầu xác minh hồ sơ qua nhiều khâu trung gian. Thậm chí cơ quan thuế còn yêu cầu chi tiết xe giao hàng hóa tại kho gồm biển số xe, trọng tải, thông tin cá nhân của tài xế hay xác minh camera hành trình của xe vận tải giao nhận hàng hóa.

“Để xác minh những việc này thì phải chờ bên giao thông vận tải phản hồi… Nhiều yêu cầu quá chi tiết, liên quan đến nhiều ngành nghề khác nhau đã gây nghẽn cho cả doanh nghiệp lẫn cơ quan quản lý thuế”, ông Nghĩa chia sẻ.

Đồng quan điểm, luật sư Trần Xoa, chuyên gia về thuế cũng cho rằng, thực tế hầu hết các chi cục thuế là nơi quản lý, tiếp nhận hồ sơ hoàn thuế của doanh nghiệp. Sau đó chi cục thuế sẽ thực hiện phân loại, kiểm tra hoàn tất hồ sơ mới chuyển lên cục thuế để cục trưởng cục thuế xem xét và ra quyết định hoàn thuế, ký giấy ủy nhiệm chi để trả lại tiền cho doanh nghiệp. Vì vậy, nếu chi cục trưởng chi cục thuế có thẩm quyền ra quyết định hoàn thuế thì quy trình này sẽ thực hiện tất cả tại một đơn vị.

Tuy nhiên, luật sư Trần Xoa cũng nhận định, "điểm nghẽn" trong quá trình hoàn thuế là quy trình xác minh qua nhiều tầng lớp và các chi cục thuế không thể kiểm tra hoàn tất hồ sơ nên kéo dài thời gian lên đến 2 - 3 năm. Cụ thể, theo luật sư Trần Xoa, trong khi Luật Quản lý thuế không yêu cầu thì những quy định dưới luật đã khiến cho hồ sơ hoàn thuế của doanh nghiệp kéo dài.

"Việc sửa đổi, phân cấp cho các chi cục thuế và chi cục trưởng chi cục thuế có thẩm quyền xem xét, hoàn thuế là phù hợp. Nhưng quan trọng nhất để thực hiện hoàn thuế GTGT kịp thời cho các doanh nghiệp phải được các cơ quan quản lý thuế làm theo đúng quy định, thậm chí hỗ trợ cho doanh nghiệp hoàn trước kiểm tra sau thì mới đúng tinh thần hỗ trợ, đồng hành với doanh nghiệp mà Chính phủ đã đặt ra từ nhiều năm qua. Bởi tình trạng chậm hoàn thuế kéo dài là rào cản lớn khiến cho doanh nghiệp thiếu vốn, phải thu hẹp hoạt động, ảnh hưởng đến đời sống của nhiều người lao động và phát triển của kinh tế cả nước", luật sư Trần Xoa nhấn mạnh.