Xuất khẩu nông sản Việt Nam tăng mạnh vào thị trường tỷ dân

>>> Ngành nông nghiệp tự tin về mục tiêu xuất khẩu nông sản năm 2023

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ba quý đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sang Trung Quốc đạt hơn 8,7 tỷ USD, tăng 16,7% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, riêng nông sản chiếm 70%, lập kỷ lục cao nhất từ trước đến nay, với hơn 6,2 tỷ USD. Rau quả tăng 160% cùng kỳ năm 2022, trong đó sầu riêng đạt 1,5 tỷ USD.

Tương tự, xuất khẩu hạt điều sang thị trường này đạt gần 434 triệu USD, tăng hơn 42%; xuất khẩu cà phê trên 101 triệu USD, tăng 11,4%; thức ăn chăn nuôi và nguyên liệu đạt gần 436 triệu USD, tăng 30%.

Xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc 9 tháng đầu năm nay đạt kim ngạch cao nhất trong hàng chục năm qua. Giá trị xuất khẩu cao gấp nhiều lần 4 nước trong nhóm 5 dẫn đầu gồm Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hà Lan.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam cho biết, Trung Quốc đang dẫn đầu về thị phần mua hàng Việt. Trong đó, với hàng rau quả, năm ngoái thị phần nhập khẩu rau quả Việt của Trung Quốc chỉ chiếm 43% tổng kim ngạch, 9 tháng đầu năm nay đã tăng 22% lên 65%. Mức này vượt xa top 5 là Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản và Hà Lan gấp nhiều lần. Đây là con số ấn tượng nhất trong hàng chục năm qua.

>>> Phối hợp đa ngành đẩy mạnh xuất khẩu nông sản

Lý giải nguyên nhân giúp nông sản Việt Nam tăng mạnh ở thị trường tỷ dân, ông Nguyên cho rằng nhờ việc hai nước ký kết được nhiều nghị định thư xuất khẩu rau quả chính ngạch sang thị trường này. Đặc biệt, sầu riêng là sản phẩm được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng nên sản lượng xuất khẩu tăng đột biến vài chục lần và trở thành sản phẩm tỷ USD.

Cùng quan điểm trên, theo ông Nguyễn Đình Tùng - CEO Công ty xuất nhập khẩu Vina T&T, Trung Quốc là thị trường trọng yếu của Việt Nam. Đây là quốc gia khổng lồ có sức tiêu thụ hàng hóa lớn nhất thế giới. Do đó, khi được xuất chính ngạch, cộng với vị trí địa lý thuận lợi, thời gian giao hàng nhanh đã giúp cho hàng Việt bùng nổ và tạo vị thế ở thị trường này.

"Nếu đáp ứng các yếu tố giao hàng nhanh, chất lượng tốt, giá cạnh tranh, hàng Việt có cơ hội chiếm thị phần lớn tại quốc gia tỷ dân này", ông Tùng cho hay.

Bên cạnh những thuận lợi, ông Tùng cho rằng ngành rau quả vẫn còn những khó khăn tại thị trường này khi thanh long, bưởi, nhãn của Việt Nam bắt đầu cuộc cạnh tranh khốc liệt với sản phẩm nội địa và hàng xuất khẩu từ nhiều quốc gia khác. Ngoài ra, hàng Việt nhiều sản phẩm xuất khẩu còn thiếu chất lượng khi có những lô hàng có trái cắt non, sâu rệp. Đặc biệt, nhiều sản phẩm xuất khẩu còn bị sai mã vùng trồng.

Do đó, ông Tùng nhận định nếu không cải thiện chất lượng, hàng Việt dễ bị mất thị phần "béo bở" ở thị trường tỷ dân. So với các đối thủ Thái Lan, Ấn Độ, Philippines, thì Việt Nam là quốc gia láng giềng có đường biên giới giáp Trung Quốc nên việc xuất khẩu đường bộ và biển khá thuận lợi với chi phí thấp hơn nhiều.

Nếu biết tận dụng lợi thế, quy mô, nâng cao chất lượng, và sản xuất hàng đúng vào các mùa cao điểm tiêu thụ của Trung Quốc như Trung Thu, Quốc Khánh, Tết Nguyên đán... rau quả Việt sẽ thắng lớn ở thị trường này.

Chia sẻ về tiềm năng và cơ hội tại thị trường tỷ dân, ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam cho biết thêm, hiện nay người tiêu dùng Trung Quốc đang ngày càng quan tâm tới chất lượng nông sản, đặc biệt tại các thành phố lớn người dân sẵn sàng trả với mức giá cao để được tiêu dùng các sản phẩm chất lượng cao, rõ nguồn gốc xuất xứ.

>>> Để xuất khẩu nông sản "về đích"

Bởi vậy, người sản xuất, doanh nghiệp kinh doanh cần chú trọng chuẩn hóa, đồng bộ về chất lượng, bao bì, nhãn mác, an toàn vệ sinh thực phẩm, truy xuất nguồn gốc để đáp ứng đầy đủ các quy định của nhà nhập khẩu Trung Quốc.

"Như với trái cây, ngay từ vườn trồng phải minh bạch từ quá trình chăm sóc sao cho đảm bảo đúng quy định về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật; cơ sở đóng gói cũng cần kiểm soát tốt các vi sinh vật, đối tượng kiểm dịch... để đảm bảo yêu cầu xuất khẩu", ông Nam nhấn mạnh.

>>> Ứng dụng công nghệ và đổi mới để tăng cường năng lực xuất khẩu nông sản Việt

Ngoài ra, để khai thác sâu hơn nữa tiềm năng thị trường Trung Quốc, Việt Nam cần hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ hoạt động xuất khẩu theo hướng nhà nước và doanh nghiệp cùng đầu tư để tăng năng lực cung cấp dịch vụ logistics, bảo quản hàng hóa theo chuỗi từ vùng sản xuất tới các kho, hay hình thành các Trung tâm cung ứng nông sản tại khu vực cửa khẩu với Trung Quốc.

Đồng thời, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, công nghệ cao, chuyển đổi số để tăng hiệu quả, giảm chi phí trong chuỗi liên kết xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sang Trung Quốc.

Trước đó, trong cuộc họp với hải quan Trung Quốc diễn ra đầu năm, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan xác định đây là thị trường trọng điểm của Việt Nam. Sắp tới, dừa tươi Việt được xuất khẩu sang Trung Quốc theo đường chính ngạch, kim ngạch nhóm nông sản sẽ tiếp tục bùng nổ. Cùng với đó, xuất khẩu gạo, hạt điều,... sang thị trường này tiếp tục thuận lợi khi mùa tiêu dùng cao điểm của Trung Quốc sắp đến.