Xung đột Israel - Hamas sẽ kéo theo khủng hoảng dầu mỏ?

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 15/10/2023 03:00

Cuộc xung đột Israel- Hamas đang có nguy cơ tạo ra những tác động khó lường đối với thị trường dầu mỏ toàn cầu.

Nếu Iran bị kéo vào cuộc xung đột này, có nguy cơ làm giảm đáng kể nguồn cung dầu toàn cầu, đẩy giá dầu tăng cao.

>> Xung đột Israel - Hamas thử thách nỗ lực hòa giải của Trung Quốc

Khó tránh khỏi tác động

Capital Management - công ty tư vấn đầu tư hàng đầu tại Mỹ đưa ra nhận định: “Xung đột Israel- Hamas có thể khiến giá dầu tăng cao hơn, kéo theo lạm phát tăng lên, gây rủi ro cho triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu”.

Israel và Palestine không phải là những nhà cung cấp dầu mỏ lớn nhưng xung đột vũ trang lại xảy ra tại trung tâm sản xuất dầu mỏ của thế giới, vùng chiến sự liên quan mật thiết đến Saudi Arabia, Iran, Ai Cập, Lebanon và cung đường vận chuyển dầu mỏ qua kênh đào Suez.

Các chuyên gia cho rằng, xung đột Israel -Hamas dễ kéo theo cuộc khủng hoảng địa chính trị mới trong khu vực, có thể làm căng thẳng hơn các mối quan hệ liên đới. Ví dụ, không loại trừ khả năng Mỹ thắt chặt cấm vận Iran do nước này nước bị nghi ngờ đã giúp Hamas lên kế hoạch thực hiện cuộc tấn công bất ngờ vào Israel.

Động thái này có nguy cơ đảo ngược đà tăng sản lượng khai thác dầu của Iran 0,5 triệu thùng/ngày suốt 1 năm qua sau khi Nhà trắng nới lỏng lệnh trừng phạt. Goldman Sachs ước tính, nếu Iran cắt giảm 0,1 triệu thùng/ngày, giá dầu sẽ tăng thêm 1USD/thùng.

Đó là chưa kể, Iran có thể sẽ gây cản trở hoạt động vận chuyển dầu qua eo biển Hormuz- nằm giữa Iran và Oman. Điều đó sẽ làm gián đoạn nguồn cung dầu vì 30% tổng lượng dầu thế giới được vận chuyển qua eo biển này.

Thế giới đang lo ngại Israel sẽ tấn công trả đũa trực tiếp vào Iran. Nếu kịch bản này xảy ra, giá dầu sẽ tăng dựng đứng, nhất là khi các bên có liên quan tấn công vào các cơ sở khai thác, sản xuất và vận chuyển dầu mỏ.

>> Xung đột Israel - Hamas bùng phát, giá dầu sẽ tăng vọt?

Đối với các nhà đầu tư chuyên nghiệp tại phố Wall, thứ họ săn lùng lúc này là cổ phiếu dầu mỏ, cổ phiếu công nghiệp quốc phòng và trái phiếu chính phủ Mỹ. Các hoạt động giao dịch này đều trực tiếp hoặc gián tiếp gây áp lực đối với giá dầu mỏ.
Các diễn biến tương tự về sản lượng có thể xảy ra và tỷ lệ nghịch với giá dầu. Trên thực tế, giá dầu đã tăng hơn 4% vì xung đột Israel- Hamas.

Giá dầu đã tăng hơn 4% do xung đột Israel- Hamas. (Nguồn biểu đồ: Invest Ảnh: AP)

Rủi ro kinh tế toàn cầu

Chiến tranh đi kèm với tổn thất cho đa số, nhưng luôn làm lợi cho một nhóm thiểu số nhờ tranh thủ cơ hội. Khi giá dầu tăng cao, sẽ mang đến cơ hội cho những quốc gia ngoài khu vực.

Cho dù dầu mỏ và chứng khoán “phản ứng” ngay lập tức trước xung đột Israel-Hamas, song còn quá sớm để chỉ ra các tác động cụ thể đối với kinh tế thế giới. Tuy nhiên, các mô hình dự báo trong các cuộc xung đột đã xảy ra cho phép nhận diện ảnh hưởng vĩ mô trong chiến tranh, ví dụ tạo ra xu hướng lạm phát mới, đẩy lùi triển vọng phục hồi kinh tế thế giới, suy giảm niềm tin nhà đầu tư,…

Vàng và USD tiếp tục lên ngôi do đây là tài sản “trú ẩn” an toàn nhất hiện nay, đặc biệt đối với USD - vốn đã tăng giá cao nhất lịch sử và chưa có dấu hiệu dừng lại. Điều này khiến hàng trăm đồng tiền khác “neo giá” vào USD phải điều chỉnh giảm. Dĩ nhiên, khó tránh khỏi lạm phát quay trở lại.

Tiến sĩ Daniel Lacalle, Chuyên gia Kinh tế trưởng tại Quỹ phòng hộ Tressis cho rằng: “sẽ là sai lầm nếu coi xung đột Israel - Hamas là dạng sự kiện lẻ tẻ. Biến cố này rất hệ trọng đối với an ninh, thương mại và tăng trưởng kinh tế toàn cầu”.

Trên thực tế, cuộc tấn công xảy ra vào thời điểm hiệu ứng cấp số nhân của gói kích thích kinh tế trị giá hàng tỷ USD đã không còn tồn tại, các “đầu tàu” kinh tế toàn cầu đang chậm lại. Do đó, khả năng phục hồi chậm hơn và gánh nặng chi phí sản xuất kinh doanh cao hơn sẽ đồng nghĩa với việc nợ tăng và áp lực lạm phát tăng mạnh trở lại.

Ông Homayoun Falakshahi, Chuyên gia phân tích cấp cao tại Công ty Dữ liệu Kpler (Bỉ) nhận định: “xung đột Israel – Hamas sẽ thay đổi hoàn toàn cuộc chơi trên thị trường dầu mỏ. Lúc đó, chúng ta sẽ không thấy giá dầu tăng đột biến 2%, mà là 20%”. Mọi hệ lụy đều xuất phát từ đây.