Bách Hóa Xanh “lỡ hẹn” IPO?

LÊ MỸ• 30/09/2022 14:00

Bách Hóa Xanh liên tiếp dính “phốt” ảnh hưởng đến thương hiệu, nhiều nhà đầu tư lo ngại điều này sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch bán vốn, IPO của doanh nghiệp này.

>>>DOANH NGHIỆP CUỐI TUẦN: Bách Hóa Xanh đang đóng cửa hàng “đúng lộ trình”?

Dù đạt doanh thu cao, song Bách Hóa Xanh vẫn ghi nhận lỗ, khiến MWG giảm lãi tại quý II/2022.

Số lượng cửa hàng của Bách Hóa Xanh giai đoạn 2015-2022.

Dự kiến hoàn tất giao dịch quý I/2023

Cách đây hơn 1 tháng, thị trường rộ lên thông tin Công ty CP Đầu tư Thế giới Di động (MWG) dự kiến sẽ IPO Bách Hóa Xanh vào đầu 2023. Theo đó, MWG dự kiến chào bán tối đa 20% cổ phần của Bách Hóa Xanh. Đợt IPO này dự kiến sẽ được định giá hơn 1,5 tỷ USD.

Thông tin này được chia sẻ trên một số báo chí nước ngoài.

Trên chuyên trang quan hệ cổ đông của MWG, Công ty MWG đã có thông tin cụ thể về nội dung trên là: "Vào ngày 24 và 25 tháng 8 năm 2022, một số trang thông tin nước ngoài và Việt Nam có đưa tin không chính xác về giao dịch phát hành riêng lẻ và định giá của chuỗi Bách Hóa Xanh.

Quý cổ đông quan tâm có thể cập nhật thông tin từ các phát ngôn chính thức của Công ty bằng cách theo dõi các bản tin và nội dung họp NĐT định kỳ hàng quý (có đính kèm audio) trên website mwg.vn".

Chuyên trang cũng nêu "Trong kỳ họp NĐT quý 2/2022 vào ngày 19/08/2022, công ty có chia sẻ thông tin đến quý cổ đông như sau "Chúng tôi đã chọn nhà tư vấn và đang làm việc chặt chẽ với nhà tư vấn để chuẩn bị tài liệu cần thiết.

Các thông tin cụ thể khác Công ty không chia sẻ vì lý do bảo mật. Công ty đang thực hiện các công việc theo đúng tiến độ và dự kiến thời gian hoàn tất giao dịch trong quý 1/2023".

Như vậy, dù thông tin trên đã được MWG nêu là không chính xác, nhiều nhà đầu tư vẫn khá kỳ vọng một giao dịch bán vốn sẽ hoàn tất như phía Công ty chia sẻ. Bởi việc các doanh nghiệp bán lẻ mạnh tay bán vốn trong năm 2022 và 2023 vốn đã được nhiều tổ chức dự báo trước, đặc biệt là nhóm bán lẻ gắn cùng phân phối thực phẩm, tiêu dùng, và thông thường nếu đó là những ông lớn, cơ hội cho một giao dịch bán vốn khủng hoàn toàn có thể xảy ra.

Trước đó, nhiều tổ chức nhận định, trong bối cảnh lạm phát và biên động toàn cầu vẫn đang khó lường, bán lẻ và thực phẩm tiêu dùng được xem là những ngành hàng vẫn sẽ tiếp tục giữ vững tăng trưởng.

Mirae Asset cho rằng tuy lạm phát sẽ gây một áp lực nhất định lên tiêu thụ nội địa, nhưng công ty này vẫn giữ quan điểm tích cực đối với tăng trưởng của ngành bán lẻ nói chung nhờ sự vượt trội của các yếu tố tích cực so với tiêu cực.

Trong bối cảnh đó, nhu cầu bán vốn, IPO của các doanh nghiệp bán lẻ, đặc biệt gắn với phân phối thực phẩm tiêu dùng càng được đánh giá cao và trở nên hấp dẫn. Đợt chào bán cổ phần thành công ngay từ khi “mở màn” của Nova Consumer ở quý II/2022 là ví dụ điển hình, dù rằng Nova Consumer thiên về tiêu dùng song khi "song kiếm hợp bích" cùng hệ thống Nova Service, nhà đầu tư vẫn chờ đợi một sự bùng nổ.

Cũng chính vì vậy mà trong nỗ lực tái cơ cấu lại Bách Hóa Xanh, bán vốn là đường đi đã được hé lộ sẵn nước bước. Song có lẽ đã và đang xuất hiện những yếu tố có thể khiến bước tái cơ cấu và kế hoạch bán vốn, IPO có thể giảm bớt sức hút.

Yếu tố cản sức hút IPO

Thứ nhất là yếu tố định giá. Mặc dù MWG tất yếu sẽ thuê đơn vị tư vấn để định giá khi IPO Bách Hóa Xanh, song việc này nếu diễn ra từ bây giờ (để kịp cho 2022), thì sẽ song song với chặng đường mà MWG đang tái cơ cấu chuỗi bán lẻ này.

Giữa sóng gió rau giả VietGap vào Bách Hóa Xanh, chuỗi bán lẻ này vừa được

Giữa sóng gió rau giả VietGap vào Bách Hóa Xanh, chuỗi bán lẻ này vừa được Brand Finance đưa vào Top 50 thương hiệu mạnh nhất Việt Nam, với giá trị thương hiệu theo đo lường tăng 177% lên 279 triệu USD (khoảng 6,6 nghìn tỷ VND), đứng treenc ả Novaland (132% lên 255 triệu USD, khoảng 6 nghìn tỷ VND) và Kokomi (121% lên 121 triệu USD, khoảng 2,8 nghìn tỷ VND). Nguồn dữ liệu và ảnh: MWG

Theo báo cáo của VDSC, mặc dù kết quả tái cơ cấu Bách Hóa Xanh bước đầu là tích cực, song chi phí của quá trình này tác động đến lợi nhuận. Cùng với đó, VDSC cũng cho rằng 2022 sẽ là một năm “bản lề” đối với Bách Hóa Xanh và kỳ vọng những sự thay đổi trong năm nay sẽ mang lại sự chuyển biến về mặt hiệu quả hoạt động một cách bền vững hơn kể từ năm 2023.

Song trong năm 2023, VDSC cũng dự phóng chuỗi Bách Hóa Xanh có thể thu hẹp dần mức lỗ, còn khoảng 700 tỷ đồng, nhưng chưa thể lãi.

Một điều khá khó hiểu là theo Chủ tịch HĐQT MWG Nguyễn Đức Tài, MWG sẽ IPO các công ty con khi có lãi. Bách Hóa Xanh với đặc thù đòi hỏi đầu tư giai đoạn đầu và chiết khấu lâu, chưa thể lãi ngay, nên với dự phóng vẫn còn lỗ dù ít hơn ở 2023 mà các đơn vị trung gian tính toán, chưa biết Bách Hóa Xanh sẽ gỡ vấn đề này ra sao.

700 tỷ đồng là mức lỗ mà Bách Hóa Xanh có thể thu hẹp trong năm 2023 theo dự báo của VDSC.

Thứ hai, “năm bản lề” 2022 đang xảy ra quá nhiều vấn đề có thể ảnh hưởng đến định giá chung của Bách Hóa Xanh, từ định giá giá trị vô hình (thương hiệu) đang bị suy giảm sau những “phốt” bị khách hàng tẩy chay vì tăng giá bán trong đại dịch; và gần đây là để rau Trung Quốc đội lốt VietGap vào siêu thị.

Một chuyên gia dự báo các yếu tố trên có thể làm chậm lại quá trình IPO của Bách Hóa Xanh và tăng thêm chi phí cơ hội. Ông này cũng lưu ý, Bách Hóa Xanh đã đi lên nhờ quá trình quản trị minh bạch và được sự hỗ trợ rất lớn để xây dựng giá trị thương hiệu từ đối tác ngoại. Nhưng với những “lùm xùm” gần đây, MWG muốn tìm đối tác ngoại cho Bách Hóa Xanh, sẽ gặp khó khăn hơn do các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài sẽ không chỉ đầu tư tài chính, mà còn chú trọng các giá trị CSR.