Gửi bình luận
Báo lãi giảm hơn 30% lần đầu sau ba năm, BYD – hãng xe điện hàng đầu của Trung Quốc – đang trả giá cho cuộc đua giảm giá do chính mình khơi mào giữa lúc bành trướng ra toàn cầu.
Lần đầu tiên sau hơn ba năm, BYD chứng kiến lợi nhuận sụt giảm mạnh. Theo báo cáo tài chính quý II/2025, lợi nhuận ròng của BYD chỉ đạt 6,36 tỷ nhân dân tệ (tương đương 892 triệu USD), giảm hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là một cú sốc lớn đối với thị trường, đặc biệt khi BYD vẫn đang dẫn đầu về doanh số và không ngừng mở rộng ra toàn cầu.
Nguyên nhân chính không nằm ở sản lượng hay doanh thu, mà ở chính cuộc chiến giá cả khốc liệt mà BYD đã khởi xướng từ năm 2023.
Tập đoàn này liên tục tung ra các đợt giảm giá sâu để chiếm lĩnh thị phần trong nước, giúp tăng doanh số nhưng lại ăn mòn lợi nhuận. Biên lợi nhuận gộp của BYD trong 6 tháng đầu năm nay giảm từ 18,8% xuống 18%, dù vẫn cao hơn nhiều đối thủ như Geely hay Chery.
Đáng chú ý, chính phủ Trung Quốc gần đây đã lên tiếng cảnh báo về “cạnh tranh kiểu chuột chạy đua”, và cho rằng điều này không chỉ đe dọa an ninh chuỗi cung ứng mà còn có thể gây tổn hại đến danh tiếng hàng hóa “Made in China” trên trường quốc tế.
Trong bối cảnh đó, BYD lại đổ lỗi cho “các hành vi phi thị trường” và “quảng bá quá mức” trong ngành – một lập luận gây tranh cãi vì chính họ là bên khơi mào cho cuộc đua giá.
Mặt khác, dù doanh thu quốc tế tăng trưởng mạnh, đạt 135,4 tỷ nhân dân tệ trong nửa đầu năm nay, tăng 50% so với cùng kỳ, nhưng vẫn chưa đủ bù đắp tổn thất tại thị trường nội địa.
Theo các chuyên gia của Sanford C. Bernstein, tỷ lệ chiết khấu lớn cùng chi phí quảng bá gia tăng đã khiến các nỗ lực thúc đẩy sản lượng không đạt kỳ vọng, trong khi chi đầu tư (CAPEX) tăng mạnh càng làm co hẹp lợi nhuận. Bernstein đã hạ giá mục tiêu cổ phiếu BYD từ 133 HKD/cp xuống còn 130 HKD/cp, dù vẫn duy trì khuyến nghị “vượt trội”.
Trong khi đó, chi phí cho nghiên cứu và phát triển (R&D) của BYD cũng tăng hơn 50% – một dấu hiệu cho thấy BYD đang ưu tiên đổi mới công nghệ giữa lúc biên lợi nhuận bị thu hẹp.
Tập đoàn đặt cược vào các mảng cốt lõi như pin, điện hóa và trí tuệ nhân tạo, kỳ vọng tạo đột phá qua các dòng xe cao cấp như Yangwang hay Fangchengbao. Tuy nhiên, việc đẩy mạnh đầu tư trong bối cảnh thị trường nhiều biến động cũng là con dao hai lưỡi.
Dấu hiệu đáng lo khác nằm ở dòng tiền và nợ vay. Tính đến cuối tháng 6/2025, tổng vay nợ của BYD đã tăng từ 28,6 tỷ nhân dân tệ lên 39,1 tỷ nhân dân tệ, trong khi hãng cũng buộc phải rút ngắn thời gian thanh toán cho nhà cung cấp theo quy định mới của chính phủ (tối đa 60 ngày).
Trước đây, BYD từng mất trung bình 275 ngày để trả nợ, gấp nhiều lần so với mức trung bình trong ngành, giúp họ duy trì dòng tiền linh hoạt. Giờ đây, việc phải trả tiền nhanh hơn đồng nghĩa với áp lực dòng tiền lớn hơn, đặc biệt trong giai đoạn lợi nhuận sụt giảm.
Một báo cáo của hãng tư vấn tài chính GMT Research cảnh báo rằng nếu loại bỏ các hình thức “tài chính chuỗi cung ứng”, nợ ròng thực chất của BYD có thể lên đến 323 tỷ nhân dân tệ, thay vì con số chính thức là 27,7 tỷ nhân dân tệ. Điều này khiến nhiều nhà đầu tư đặt câu hỏi về mức độ “lành mạnh” thực sự của bảng cân đối kế toán của BYD.
Dẫu vậy, BYD hiện vẫn chưa rơi vào tình trạng căng thẳng tài chính nghiêm trọng. Trái lại, việc tăng trưởng chậm lại có thể là điều cần thiết để tập đoàn này chuyển mình từ một "kẻ thách thức" trong ngành xe điện Trung Quốc thành một gã khổng lồ toàn cầu bền vững hơn.
Chiến lược mở rộng quốc tế rõ ràng đang là trọng tâm mới của BYD. Hãng đang đẩy mạnh xây dựng năng lực sản xuất ở nước ngoài, đặc biệt tại Brazil, Austrlia, Singapore và châu Âu – nơi có biên lợi nhuận cao hơn so với Trung Quốc.
“Kinh doanh quốc tế đã trở thành động lực then chốt cho tăng trưởng dài hạn,” BYD khẳng định trong báo cáo giữa kỳ.
Còn ở Đông Nam Á, Trung Quốc cũng tận dụng lợi thế địa lý để mở ra các thị trường tiềm năng. Vào năm 2024, BYD bắt đầu xâm nhập thị trường Việt Nam và Indonesia – hai nền kinh tế tăng trưởng nhanh với sức tiêu thụ xe điện ngày càng lớn. Ngoài ra, hãng cũng đã khởi công một nhà máy tại Campuchia và giới thiệu nhiều mẫu xe mới tại Thái Lan, Singapore, Malaysia và Philippines.
Theo Bernstein, BYD đang trên đà đạt 1 triệu xe xuất khẩu trong năm 2025 – vượt xa mục tiêu đề ra là 800.000 xe. Tổng doanh số (bao gồm nội địa và quốc tế) được dự báo đạt 5,1 triệu xe, củng cố vị thế dẫn đầu toàn cầu trong phân khúc xe điện.
“BYD vẫn là cổ phiếu ưu tiên hàng đầu của chúng tôi trong ngành xe điện,” nhà phân tích Eunice Lee từ Bernstein nhận định.
