Cần làm rõ quy định về Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả

Theo đó, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, tại phiên họp sáng 28/5, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Tham gia thảo luận, góp ý Dự án Luật, đa số ý kiến bày tỏ, việc sửa đổi, bổ sung Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là rất cần thiết, có ý nghĩa chính trị quan trọng đối với cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, giảm chi phí xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong giai đoạn mới.

Liên quan đến khoản 6 Điều 41 Dự thảo Luật quy định Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả hoạt động không vì lợi nhuận, huy động vốn linh hoạt và độc lập tài chính.

Nhìn nhận về quy định đã nêu, tham gia thảo luận, góp ý, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa cho rằng, quy định như vậy chưa có hướng dẫn cụ thể về cơ chế quản lý, phân bổ vốn và trách nhiệm của các bên liên quan.

Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung quy định chi tiết về cơ cấu tổ chức và tiêu chí phân bổ vốn, cơ chế giám sát hoạt động của Quỹ; đồng thời, làm rõ trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan liên quan trong việc kiểm tra, đánh giá hiệu quả hoạt động của Quỹ để tránh lãng phí hoặc lạm dụng nguồn lực.

"Dự thảo Luật cũng nên giao Chính phủ quy định quyết định việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; giao Chính phủ xây dựng các cơ chế khuyến khích, giải pháp thúc đẩy ứng dụng các quá trình chuyển đổi phù hợp với cuộc cách mạng công nghệ, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến công nghiệp...", đại biểu góp ý.

Bên cạnh đó, góp ý nội dung Dự thảo Luật giao UBND các cấp có trách nhiệm kiểm tra, xử lý vi phạm nhưng chưa rõ mức chế tài và khung xử phạt đối với các hành vi vi phạm trong sử dụng năng lượng. Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh đề nghị, cần bổ sung quy định về mức phạt hành chính hoặc các hình thức xử lý cụ thể như thu hồi giấy phép, đình chỉ hoạt động đối với cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm không tuân thủ quy định về tiết kiệm năng lượng.

Theo đại biểu, điều này sẽ tăng tính răn đe và hiệu quả thực thi.

Trong khi đó, quan tâm đến việc bổ sung quy định dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng tại khoản 2 Điều 37 của Dự thảo Luật, tham gia thảo luận, góp ý, đại biểu Trần Quốc Tuấn – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh cho rằng, xây dựng là một trong những ngành tiêu tốn nhiều năng lượng nhất hiện nay. Ở Việt Nam, hơn 60% điện năng trong các công trình được dùng cho điều hòa và chiếu sáng chủ yếu do sử dụng vật liệu xây dựng kém hiệu quả.

Tuy nhiên, khi triển khai áp dụng dán nhãn năng lượng vật liệu xây dựng sẽ không tránh khỏi những khó khăn nhất định như: thiếu tiêu chí, tiêu chuẩn quốc gia cho nhiều loại vật liệu; số lượng phòng thử nghiệm đạt chuẩn còn ít; chi phí thử nghiệm cao và cơ chế hậu kiểm còn yếu.

Từ đó, đại biểu đề nghị, Chính phủ cần ban hành lộ trình dán nhãn bắt buộc cho một số vật liệu xây dựng có ảnh hưởng lớn đến tiêu thụ điện như: kính xây dựng, vật liệu cách nhiệt.

Đồng thời, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam về hiệu suất năng lượng đối với vật liệu xây dựng đồng bộ với tiêu chuẩn quốc tế; xã hội hóa hoạt động thử nghiệm và cấp chứng nhận. Quy định ứng dụng QR code, nền tảng số trong sản xuất kinh doanh loại vật liệu này để truy xuất nhãn hiệu năng lượng minh bạch, giúp người tiêu dùng hiểu được sản phẩm mình đang dùng. Có cơ chế hậu kiểm chặt chẽ, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm.

“Nếu thực hiện được những điều này, việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng sẽ thực sự trở thành công cụ thúc đẩy ngành xây dựng phát triển bền vững, tiết kiệm và văn minh”, đại biểu Trần Quốc Tuấn bày tỏ.