Châu Âu sắp "tung đòn" với ô tô điện Trung Quốc?

CẨM ANH• 21/09/2023 03:32

Xe ô tô điện giá rẻ Trung Quốc đã và đang đổ bộ vào thị trường châu Âu, khiến Liên minh châu Âu (EU) đã mở cuộc điều tra về trợ cấp của Trung Quốc đối với xe điện của nước này.

>>Đức "nghiện” pin xe điện Trung Quốc

Xe điện Trung Quốc đang chiếm lĩnh thị trường châu Âu

Các doanh nghiệp châu Âu cho biết xe điện (EV), tấm pin mặt trời, tua-bin gió và pin công nghệ cao đang bị lấn át bởi hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc.

Mới đây, EU đã mở một cuộc điều tra về các khoản trợ cấp mà Chính phủ Trung Quốc dành cho các nhà sản xuất xe điện trong nước. Brussels cho biết, xe điện Trung Quốc đang được bán ở châu Âu rẻ hơn 20% so với các hãng xe nội địa.

Mặc dù doanh số bán hàng của các công ty Trung Quốc chỉ chiếm một thị phần nhỏ tại thị trường EU, nhưng con số này đang tăng nhanh. Trong 9 tháng đầu năm 2023, nhập khẩu xe điện từ Trung Quốc đã tăng 113% so với cùng kỳ năm trước, trong khi tăng 78.000% kể từ năm 2019.

“Đây là một ngành quan trọng đối với nền kinh tế sạch, có tiềm năng to lớn đối với châu Âu. Tuy nhiên, thị trường toàn cầu hiện tràn ngập ô tô điện giá rẻ của Trung Quốc. Và giá của chúng được giữ ở mức thấp nhờ những khoản trợ cấp khổng lồ của Chính phủ Trung Quốc. Điều này đang bóp méo thị trường của chúng tôi”, bà Von der Leyen nói.

Động thái này đã nhận được những phản ứng trái chiều giữa các nhóm ngành, phản ánh sự phức tạp trong nội khối. Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Đức (VDA) kêu gọi EU xem xét các phản ứng có thể xảy ra từ Trung Quốc trong quá trình điều tra, trong bối cảnh lo ngại rằng Bắc Kinh có thể nhằm vào các công ty phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.

>>Tranh cãi xe điện, chiến tranh thương mại EU – Trung Quốc sắp bùng nổ?

Xe ô tô điện Ami của hãng Citroën, Pháp

Các thương hiệu ô tô mang tính biểu tượng của Đức như Volkswagen, Mercedes-Benz và BMW đều tham gia sâu vào lĩnh vực xe điện của Trung Quốc để sản xuất ô tô điện xuất khẩu sang châu Âu.

Ngược lại, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu có trụ sở tại Brussels lại hoan nghênh động thái này. Tổng giám đốc Hiệp hội Sigrid de Vries cho biết: “Sự cạnh tranh về chi phí của Trung Quốc đang tác động đến thị phần nội địa của các nhà sản xuất ô tô châu Âu, khi lượng nhập khẩu xe điện tăng mạnh trong những năm gần đây”.

Trong một nghiên cứu được công bố trong tuần này bởi Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, một tổ chức nghiên cứu ở Washington, trong khi EU có thặng dư thương mại hàng tháng với Trung Quốc là 2,2 tỷ euro (2,3 tỷ USD) từ năm 2019 đến năm 2021 trong lĩnh vực ô tô, thì con số này lần đầu tiên trở thành thâm hụt vào tháng 12 năm 2022.

Mức thuế 27,5% đã khiến xe điện Trung Quốc bị loại khỏi thị trường Mỹ, nhưng không có rào cản nào như vậy ở châu Âu. Báo cáo của CSIS cho biết: “Phần lớn xe điện sản xuất tại Trung Quốc được xuất khẩu sang châu Âu do nhu cầu cao trong khu vực, thuế nhập khẩu thấp. Ngược lại với Hoa Kỳ, EU vẫn tương đối cởi mở đối với đầu tư vào lĩnh vực xanh và xuất khẩu xe điện của Trung Quốc, vì vậy EU đang phải đối mặt với những thách thức do điều này gây ra”.

Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp trong ngành năng lượng mặt trời ở châu Âu gợi ý rằng, lĩnh vực này đang cho thấy những gì sắp xảy ra nếu EU không kiểm soát chặt chẽ xe điện của Trung Quốc.

EU đã áp đặt thuế chống bán phá giá đối với các tấm pin mặt trời của Trung Quốc chỉ hơn một thập kỷ trước trước khi dỡ bỏ chúng vào năm 2018 nhằm đáp ứng các mục tiêu về năng lượng tái tạo. Nhưng những cáo buộc về việc bán phá giá của Trung Quốc vẫn tồn tại. Do đó, nhiều chuyên gia cho rằng nếu EU không có biện pháp bảo vệ các hãng xe điện nội địa, thì sẽ sớm bị các hãng xe điện giá rẻ của Trung Quốc "đè bẹp".