Để giảm tải khối lượng công việc, toàn bộ thẩm quyền xét xử thủ tục sơ thẩm đối với các vụ án hành chính, vụ việc dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động, phá sản sẽ chuyển giao cho TAND khu vực.
Với 446/448 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, tại phiên họp ngày 25/6, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án. Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025.
Và một trong những điểm đáng chú ý của Luật mới thông qua đó là việc chuyển giao toàn bộ thẩm quyền xét xử theo thủ tục sơ thẩm đối với các vụ án hành chính, vụ việc dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động, phá sản cho Tòa án nhân dân (TAND) khu vực.
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật trước khi biểu quyết thông qua, Chánh án TAND tối cao - Lê Minh Trí cho biết, quá trình thảo luận, có ý kiến đề nghị giao TAND cấp tỉnh có thẩm quyền xét xử sơ thẩm về việc khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND, chủ tịch UBND cấp tỉnh.
“TAND Tối cao thấy rằng việc chuyển giao toàn bộ thẩm quyền xét xử theo thủ tục sơ thẩm đối với các vụ án hành chính, vụ việc dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động, phá sản cho TAND khu vực đã được thể hiện trong Đề án Tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy TAND bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong thời kỳ mới”, Chánh án Lê Minh Trí chia sẻ.
Đồng thời cho hay, Đề án nói trên đã được Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thông qua. Do vậy, TAND Tối cao đề nghị được giữ quy định như Dự thảo.
Theo Chánh án Lê Minh Trí, TAND khu vực là một cấp Tòa án mới được thành lập có quy mô, thẩm quyền, số lượng và chất lượng thẩm phán lớn hơn so với Tòa án cấp huyện trước đây.
Thời gian tới, cơ quan này sẽ thực hiện nhiều giải pháp như tăng cường đào tạo, tập huấn, bố trí đội ngũ thẩm phán đủ năng lực để thực hiện tốt nhiệm vụ của TAND khu vực nên không cần thiết phải giữ lại thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm một số loại vụ án, vụ việc của TAND cấp tỉnh.
Cũng theo Luật vừa được thông qua, TAND cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục phúc thẩm những vụ việc mà bản án, quyết định chưa có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực bị kháng cáo, kháng nghị; giám đốc thẩm, tái thẩm bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực nhưng bị kháng nghị.
Ngoài ra, TAND cấp tỉnh còn có thẩm quyền giải quyết yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc theo quy định của Luật Trọng tài thương mại.
“Quá trình thảo luận, có ý kiến cho rằng với quy định của Dự thảo Luật thì khối lượng công việc phải giải quyết của TAND cấp tỉnh là rất lớn, có thể sẽ ảnh hưởng đến việc giải quyết của cấp tòa này.
Tuy nhiên, TAND tối cao cho rằng, việc chuyển giao toàn bộ thẩm quyền xét xử theo thủ tục sơ thẩm đối với các loại vụ án hành chính, vụ việc dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động, phá sản cho TAND khu vực đã giảm tải khối lượng lớn công việc cho TAND cấp tỉnh.
Về thẩm quyền giám đốc thẩm, tái thẩm của cấp tỉnh, theo TAND Tối cao, Ủy ban Thẩm phán TAND cấp tỉnh chỉ giám đốc thẩm, tái thẩm bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực nên không làm tăng đáng kể khối lượng công việc cho cấp Tòa này”, Chánh án Lê Minh Trí thông tin.