Công ty chứng khoán chạy đua nâng vốn đáp ứng nhu cầu margin

Margin đạt kỷ lục

Trong quý 1/2021, hơn 30 công ty chứng khoán trên thị trường tính đến 31/3/2021 đã cho nhà đầu tư vay hơn 110.000 tỷ đồng. Đây là một con số kỷ lục chưa từng có trên thị trường.

Trước đó, Tiến sĩ Nguyễn Sơn, Chủ tịch Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam cho biết, giá cổ phiếu tăng trưởng tốt trong thời gian gần đây một phần đến từ tỉ trọng cấp margin (giao dịch ký quỹ) cho các nhà đầu tư khá lớn. Hiện mức tăng trưởng margin của khối công ty chứng khoán trong quý 1/2021 là khá cao.

Hiện nay, mức thanh khoản của thị trường đang khá tốt trong quý 1/2021, bình quân từ 18-20 nghìn tỉ đồng/phiên. Đáng chú ý có những phiên, sau khi HoSE sắp xếp hệ thống, giảm tình trạng “nghẽn lệnh”, thanh khoản đã tăng vọt lên đến 29.000 tỷ đồng, tương đương trên 1 tỷ USD.

Thanh khoản thị trường lẫn margin tăng một phần nguyên nhân đến từ lượng khách hàng mới mở tài khoản chứng khoán khá nhiều. Thống kê mới nhất của Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam cho thấy, nếu cuối năm 2020, tài khoản nhà đầu tư Việt Nam khoảng hơn 2,7 triệu tài khoản thì đến thời điểm hiện nay đã leo lên con số 3,1 triệu tài khoản, trong đó tài khoản nhà đầu tư nước ngoài gần 37 nghìn.

Lượng khách mở mới trong giai đoạn năm 2020 sang năm 2021 đã có chiều hướng thay đổi sử dụng đòn bẩy nhiều hơn. “Năm 2020, các nhà đầu tư F0 chưa sử dụng đòn bẩy nhiều do những người mới chưa muốn mạo hiểm, nhưng sau một thời gian đến năm 2021, nhu cầu sẽ tăng cao” – ông Lê Ngọc Nam, Giám đốc Phân tích và Tư vấn đầu tư CTCK Tân Việt (TVSI) cho biết.

Tuy nhiên, margin tăng cao dẫn đến việc các CTCK phải nâng phương án dự phòng bằng cách tăng vốn chủ sở hữu. Bởi theo quy định hiện hành, các CTCK chỉ được phép cho vay không quá 2 lần vốn chủ sở hữu và trên thực tế không ít CTCK đã gần tới ngưỡng giới hạn.

Cuộc đua tăng vốn

Một cuộc chạy đua tăng vốn trên toàn thị trường đang diễn ra. CTCK TVSI vừa qua trong cuộc họp ĐHĐCĐ cũng đã thông qua việc nâng vốn lên 2.000 tỷ đồng nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thị trường và hoạt động kinh doanh trong năm 2021.

Mục đích huy động vốn điều lệ của các công ty chứng khoán nhằm mở rộng năng lực cho vay ký quỹ của khách hàng, năng lực kinh doanh nguồn trên thị trường vốn, năng lực bảo lãnh phát hành trái phiếu, năng lực phát hành và phân phối chứng quyền có bảo đảm, bổ sung vốn cho các hoạt động kinh doanh hợp pháp khác của công ty. Số lượng phát hành cổ phiếu từ các công ty chứng khoán sẽ tăng 50 - 100% so với lượng cổ phiếu trước khi phát hành.

Có thể điểm qua một số tên tuổi như CTCP Chứng khoán TP.HCM (HSC) đã lấy ý kiến cổ đông việc phát hành thêm hơn 150 triệu cổ phiếu trị giá hơn 1.500 tỷ đồng, giúp nâng vốn điều lệ HSC lên 4.583 tỷ đồng.

Hay như CTCK VNDirect cũng phát hành thêm tối đa hơn 220 triệu cổ phiếu mới cho cổ đông hiện hữu, thu về hơn 2.200 tỷ đồng. VNDirect dự kiến tăng vốn lên 4.400 tỉ đồng từ mức hiện tại 2.145 tỉ đồng.

Chứng khoán SSI gây chú ý khi vừa công bố kế hoạch tăng vốn điều lệ lên 11.000 tỷ đồng theo tài liệu họp ĐHĐCĐ. Với phương án tăng vốn như vậy, đơn vị này là công ty chứng khoán duy nhất trên sàn có vốn điều lệ vượt 10.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, NHNN đã và đang quan tâm nhiều hơn đến những vấn đề này để nắn dòng tiền hướng đến sản xuất thay vì chảy mạnh vào TTCK và BĐS, đồng thời nhằm kiểm soát dần lạm phát có nguy cơ tăng cao trong năm nay. Đây có thể sẽ là "gáo nước lạnh" đối với TTCK và nếu như đà giảm tiếp tục duy trì, sẽ một lần nữa kích hoạt “quả bom margin” đang ở mức rất cao hiện nay.

Về rủi ro này, theo ông Lê Ngọc Nam nhận định: Nhu cầu margin ở thời điểm hiện tại tăng cao hơn so với những năm trước, tuy nhiên, lịch sử một vài tháng gần đây cho thấy lượng margin biến động từ 90.000-100.000 tỷ đồng. Dù vậy, thị trường biến động tương đối "mượt mà" có nghĩa là nó không có quá nhiều cú sốc như giai đoạn quý 1/2018, quý 1/2020.

Do đó, dự báo dựa trên các biến động của thị trường cùng con số margin hiện tại, ông Nam cho rằng đó sẽ là biến động chậm lại, chứ không có một cú sốc lớn nào trên thị trường trong ngắn hạn.