Bộ Tài chính thống nhất với Ngân hàng Nhà nước đề xuất thu thuế giao dịch vàng miếng ở mức 0,1% trên giá chuyển nhượng từng lần, liệu mức đề xuất này có đủ sức nặng để ngăn chặn đầu cơ?
Thông tin tại họp báo quý III/2025 của Bộ Tài chính mới đây, ông Lưu Đức Huy - Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí, Bộ Tài chính cho biết, đơn vị này không đề xuất áp thuế thu nhập cá nhân với hoạt động mua bán vàng trang sức, mà chỉ với giao dịch chuyển nhượng vàng miếng.
Theo đó, trong Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân đã được trình Quốc hội, Bộ Tài chính đề xuất đánh thuế thu nhập cá nhân với giao dịch chuyển nhượng vàng miếng, mức thuế suất là 0,1%.
“Thời gian áp dụng ra sao thì trình Quốc hội giao Chính phủ quy định”, vị này chia sẻ.
Trước đó, tại Nghị quyết 278/NQ-CP ngày 13/9 về công tác xây dựng pháp luật tháng 9, Chính phủ cho rằng Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) cần quy định rõ thu nhập từ hoạt động giao dịch mua bán vàng thuộc đối tượng chịu thuế. Việc này để nâng cao tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ vàng. Bộ Tài chính được giao phối hợp với Ngân hàng Nhà nước thống nhất nội dung này trong dự thảo Luật.
Thực tế cho thấy, trong bối cảnh giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn tăng liên tiếp thời gian qua, việc nghiên cứu áp thuế thu nhập cá nhân với giao dịch vàng được đánh giá là cần thiết để tăng tính minh bạch và định hướng thị trường ổn định hơn, tránh tình trạng đầu cơ, tuy nhiên, với mức thuế suất là 0,1%, liệu có phù hợp?
Nhìn nhận về mức đề xuất này, không ít ý kiến cho rằng, thuế suất 0,1% là khởi đầu hợp lý, nhưng chưa đủ sức nặng để ngăn đầu cơ.
Theo ông Nguyễn Văn Được - Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Tư vấn thuế Việt Nam, mức thuế mua bán vàng miếng 0,1% trên giá chuyển nhượng chưa đủ sức nặng và cú hích tác động đến thị trường vàng.
“Ví dụ, tổng giá trị mua bán vàng là 1 tỷ đồng, thuế chỉ 1 triệu đồng thì làm sao ngăn được đầu cơ.
Hiện nay, cá nhân chuyển nhượng chứng khoán nộp thuế theo thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng chứng khoán từng lần. Nếu chuyển nhượng vàng miếng cũng áp dụng theo đề xuất của Bộ Tài chính nghĩa là tương tự cách tính thuế với chứng khoán. Khi đó, mục đích nắn dòng tiền vào sản xuất, kinh doanh và thị trường chứng khoán sẽ kém hiệu quả.
Đồng thời, việc hạn chế vàng vật chất trong dân không đạt được còn dẫn tới tác động không tốt đến sản xuất, kinh doanh các lĩnh vực mà vàng miếng là nguyên vật liệu đầu vào”, ông Nguyễn Văn Được phân tích.
Đồng thời đề xuất, mức thuế ban đầu nên là 0,5%, sau đó sẽ giảm xuống 0,1% khi có thị trường giao dịch vàng trên sàn vàng như cách đã thí điểm trước đây.
Cạnh đó, cần sửa Luật Thuế giá trị gia tăng, quy định vàng miếng cũng là đối tượng chịu thuế để tiến hành thu ngay thuế 10% ở khâu bán ra của đơn vị kinh doanh vàng miếng. Khi đó, hiệu quả kép của chính sách thuế sẽ đạt tối đa.
Xoay quanh vấn đề này, một số ý kiến cũng cho hay, việc đề xuất áp thuế 0,1% trên giao dịch chuyển nhượng vàng miếng là bước đi có ý nghĩa quan trọng. Đây không chỉ là công cụ tăng thu ngân sách mà trước hết là tín hiệu quản lý minh bạch, tương tự như cách áp thuế trên chứng khoán. Tuy nhiên, để chính sách đạt hiệu quả như kỳ vọng, cần cân nhắc mức thuế suất, hoặc có thêm cơ chế quản lý.
Liên quan đến việc đánh thuế vàng, trước đó, nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, việc đánh thuế thu nhập cá nhân với giao dịch mua bán vàng là cần thiết nhằm hạn chế đầu cơ, tuy nhiên, cần phải phân biệt thế nào là đầu cơ và thế nào là tích lũy, tránh gây ảnh hưởng những người mua vàng khi đây là khoản tiết kiệm, tích cóp từ tiền lương, tiền công lâu nay.