Gửi bình luận
Luật Công nghiệp công nghệ số được xem là bước tiến quan trọng để Việt Nam xây dựng hệ sinh thái công nghiệp công nghệ số và thúc đẩy lực lượng startup phát triển mạnh mẽ hơn.
Luật Công nghiệp công nghệ số (CNCNS), số 71/2025/QH15, được Quốc hội thông qua vào tháng 6/2025 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam thiết lập cơ chế ưu đãi và hỗ trợ cụ thể cho các dự án khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ số.
Từ đây, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo không chỉ được khích lệ về tinh thần, mà còn được hưởng ưu đãi đầu tư và hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước, bước tiến quan trọng trong quá trình xây dựng hệ sinh thái công nghiệp công nghệ số.
Cụ thể, Luật CNCNS xác định dự án khởi nghiệp sáng tạo trong công nghiệp công nghệ số là ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư; được thụ hưởng ưu đãi theo pháp luật về đầu tư, thuế, đất đai và các quy định có liên quan.
Luật cũng quy định các dự án khởi nghiệp sáng tạo có thể được hỗ trợ kinh phí từ ngân sách địa phương hoặc từ Chương trình phát triển công nghiệp công nghệ số, bao gồm đào tạo nhân lực, thu hút nhân tài, nghiên cứu – phát triển, sản xuất thử nghiệm, tư vấn khởi nghiệp, mua và đổi mới công nghệ. Đây là lần đầu tiên cơ chế hỗ trợ trực tiếp bằng ngân sách dành cho hoạt động khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực này được quy định ở cấp luật.
Các chuyên gia nhận định, một điểm tiến bộ khác của Điều 29 là trao quyền chủ động cho địa phương trong việc triển khai chính sách. Hội đồng nhân dân cấp tỉnh được giao ban hành tiêu chí lựa chọn dự án, cùng điều kiện, thủ tục và mức hỗ trợ. Điều này giúp chính sách đi vào thực tế sát hơn, phù hợp đặc thù phát triển của từng địa phương.
Đặc biệt, những địa phương có tiềm năng phát triển công nghiệp công nghệ số như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Cần Thơ… sẽ có thêm công cụ pháp lý để tự thiết kế các chương trình hỗ trợ startup gắn với định hướng phát triển của mình.
Mặt khác, Luật CNCNS coi khởi nghiệp sáng tạo là công cụ thúc đẩy đổi mới công nghệ quốc gia. Các nội dung hỗ trợ tại Điều 29, từ đào tạo nhân lực đến thu hút nhân tài và hỗ trợ nghiên cứu, sản xuất thử nghiệm, hướng tới xây dựng nền tảng tri thức và năng lực nội sinh cho doanh nghiệp công nghệ Việt Nam.
Cùng với đó, các quy định về hạ tầng công nghiệp công nghệ số tại Điều 21–25 như trung tâm dữ liệu, cơ sở đo kiểm, khu công nghệ số tập trung… sẽ tạo nên hạ tầng dùng chung hỗ trợ startup trong quá trình thử nghiệm, đánh giá sản phẩm. Chuỗi hỗ trợ khép kín này giúp doanh nghiệp giảm rủi ro và rút ngắn thời gian thương mại hóa sản phẩm.
Hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ Việt Nam đang xuất hiện nhiều dự án nổi bật trong các lĩnh vực trọng điểm như AI, Big Data, công nghệ cao và thành phố thông minh. Những dự án như Inflow, iQuatCongNghiep.vn, Vulcan Augmetics, Selex Motors hay AirCity cho thấy tiềm năng lớn của lực lượng startup Việt Nam.
Trong bối cảnh Việt Nam tăng hai bậc trong bảng xếp hạng hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu (GSER 2024), nhiều chuyên gia đánh giá Luật CNCNS sẽ củng cố niềm tin của nhà đầu tư quốc tế.
Ông Nguyễn Văn Hưng, CEO Goads Media Technology, nhận định việc phân cấp cho các địa phương sẽ giúp chính sách hỗ trợ startup hiệu quả hơn khi được điều chỉnh phù hợp với thực tiễn.
Với tư duy phát triển mới, coi doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo là lực lượng tiên phong trong đổi mới công nghệ, việc luật hóa cơ chế ưu đãi và phân cấp cho địa phương được kỳ vọng sẽ lan tỏa tinh thần khởi nghiệp sáng tạo từ trung ương đến các địa phương, từ trường đại học – viện nghiên cứu đến khu công nghệ và doanh nghiệp.
Luật CNCNS tạo ra hành lang pháp lý vững chắc, đưa hoạt động khởi nghiệp sáng tạo công nghệ số từ “phong trào” trở thành cấu phần chính thức của chiến lược phát triển công nghiệp công nghệ số. Khi đi vào cuộc sống, cùng với các chương trình đổi mới sáng tạo, phát triển nhân lực và xây dựng hạ tầng số, Việt Nam hoàn toàn có thể hình thành thế hệ doanh nghiệp công nghệ sáng tạo mới, tự tin vươn ra khu vực và thế giới.
Cơ chế này không chỉ tạo thuận lợi cho startup giai đoạn đầu, mà còn mở ra cơ hội để các doanh nghiệp công nghệ số tiềm năng phát triển mạnh mẽ hơn. Khi được hỗ trợ tiếp cận hạ tầng dùng chung, nguồn nhân lực chất lượng cao, tư vấn kỹ thuật và các chương trình R&D, doanh nghiệp sẽ có điều kiện mở rộng quy mô, đẩy nhanh quá trình thương mại hóa sản phẩm và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị công nghệ.
Điều này đặc biệt quan trọng với những doanh nghiệp đang ở giai đoạn tăng tốc, cần nguồn lực để đưa sản phẩm ra thị trường hoặc mở rộng sang các phân khúc công nghệ mới như AI, dữ liệu lớn, IoT hay công nghệ lõi trong sản xuất công nghiệp.
Luật cũng tạo ra động lực để doanh nghiệp đổi mới mô hình kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và khai thác thị trường toàn cầu. Khi địa phương có quyền chủ động thiết kế chương trình hỗ trợ, doanh nghiệp công nghệ số ở mỗi tỉnh, thành sẽ được hưởng lợi từ những ưu tiên phù hợp với thế mạnh khu vực, từ bán dẫn, sản xuất công nghệ cao đến giải pháp đô thị thông minh.
