Đích ngắm mới của Trung Quốc trong sáng kiến "Vành đai và Con đường"

Trở về sau Hội nghị G20, ông Tập Cận Bình ngay lập tức sẽ có chuyến thăm chính thức Bồ Đào Nha trong hai ngày, với các cuộc gặp Tổng thống và Thủ tướng nước này.

Theo Nikkei, mục tiêu của ông Tập là thiết lập mối quan hệ đối tác chiến lược giữa Bồ Đào Nha và Trung Quốc, để cùng nhau phát triển sáng kiến BRI. Bởi Bồ Đào Nha là mắt xích quan trọng trên cả đường biển lẫn đường bộ, nên có những lợi thế đặc biệt mà không quốc gia nào có được trong sáng kiến BRI.

Từ năm 2004, Bồ Đào Nha đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với Trung Quốc. Và cuộc khủng hoảng tài chính giai đoạn 2008-2013 được xem như chất xúc tác giúp Trung Quốc “tấn công” nước này trong bối cảnh Lisbon buộc phải tư nhân hóa tài sản nhà nước Tính đến nay, vốn đầu tư của Trung Quốc vào Bồ Đào Nha lên đến 12 tỷ EUR, trải dài từ các lĩnh vực năng lượng, vận tải, bảo hiểm, dịch vụ tài chính, bất động sản... cho tới y tế, truyền thông.

Mới đây, Tập đoàn China Three Gorges của Trung Quốc đã đề nghị mua phần lớn cổ phần tại Công ty Điện lực Energias de Portugal (EDP) của Bồ Đào Nha, hiện đang sở hữu một số công ty con trong lĩnh vực năng lượng tái tạo ở Tây Ban Nha, Brazil và Mỹ. Động thái này khiến Mỹ và Châu Âu quan ngại.

Đại sứ Mỹ tại Bồ Đào Nha – ông George Glass cảnh báo rằng: "Việc cho phép một quốc gia khác kiểm soát một phần cơ sở hạ tầng quan trọng là một việc hết sức nguy hiểm. Điều này chẳng khác gì tự sát". Tuy nhiên, chỉ có một vài thành viên chủ chốt của Chính phủ Bồ Đào Nha tỏ ra quan ngại về những rủi ro mà Trung Quốc mang lại, bởi quan hệ đối tác với Bắc Kinh được xem là một thành công đối với Lisbon. Mới đây, Bộ trưởng Kinh tế Bồ Đào Nha Pedro Siza Vieira khẳng định, đầu tư của Trung Quốc có ý nghĩa quan trọng trong những năm qua và chúng tôi hoan nghênh nó.

Bên cạnh đó, chương trình “Thị thực vàng” được Bồ Đào Nha triển khai từ tháng 10/2012 đang cấp giấy phép cư trú cho những người nước ngoài đầu tư từ 500.000 EUR trở lên tại nước này. Và Trung Quốc được xem là quốc gia hưởng lợi chính từ chính sách này khi gần 4.000 thị thực thường trú đã được trao cho công dân Trung Quốc.

Quan hệ đối tác Trung Quốc- Bồ Đào Nha ngày càng khăng khít khi mà mới đây 2 nước đã công bố một số kế hoạch hợp tác mới, trong đó đáng chú ý là dự án hợp tác xây dựng phòng thí nghiệm công nghệ STARLab. Phòng thí nghiệm này dự kiến sẽ đi vào hoạt động trước tháng 3/2019, tập trung vào việc phát triển các trạm quan sát đại dương cũng như các vi vệ tinh có khả năng kết nối với các cảm biến được đặt trên đất liền và đại dương để thu thập dữ liệu dùng trong nông nghiệp, ngư nghiệp và hải dương học. Theo kế hoạch, nhiều dự án khác sẽ được 2 nước xem xét quyết định trong chuyến thăm sắp tới của Chủ tịch Tập Cận Bình.