Doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài tăng đột biến gấp 8 lần

Theo số liệu vừa được Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố, trong 4 tháng đầu năm nay, các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài 18 dự án với tổng số vốn 142,8 triệu USD, gấp 2,7 lần so với cùng kỳ. Ngoài ra, còn có 9 lượt dự án điều chỉnh tăng vốn 403,2 triệu USD, gấp 25,5 lần so với cùng kỳ.

Tính chung tổng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài (vốn cấp mới và tăng thêm) 4 tháng đạt 545,9 triệu USD, gấp gần 8 lần so với cùng kỳ.

Còn trong năm 2020, tổng vốn đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam ra nước ngoài cả cấp mới và điều chỉnh đạt trên 590 triệu USD, tăng hơn 16% so với năm 2019. Trong đó có 119 dự án đầu tư mới, với tổng số vốn đạt gần 318 triệu USD và 33 lượt dự án điều chỉnh vốn đầu tư với tổng vốn tăng thêm 272 triệu USD (tăng gần 2,6 lần so với năm 2019).

Giới chuyên môn cho rằng việc tiếp tục bơm vốn cho thấy doanh nghiệp Việt Nam nhìn thấy cơ hội mở rộng, khai thác ở các thị trường nước ngoài trên cơ sở lợi thế sẵn có của doanh nghiệp. Tận dụng cơ chế ưu đãi của nước sở tại ở thời điểm khó khăn này cũng sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam đầu tư thuận lợi, nhất là trong bối cảnh một số ngành nghề trong nước có thể gặp bão hoà.

Trước đây, các doanh nghiệp Việt thường đầu tư ra nước ngoài trong các lĩnh vực như viễn thông, khai khoáng, nông - lâm, thủy sản…, thì giờ đây, đang mở rộng sang các lĩnh vực khác. Ngành sữa cũng là ngành mà doanh nghiệp Việt đầu tư khá lớn ở nước ngoài. Lần lượt, Vinamilk, Nutifood, đặc biệt là TH đã dốc ngân khoản lớn để có thể mở rộng thị trường kinh doanh.

Trong số này phải kể đến khoản đầu tư của Công ty cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk) thành lập liên doanh tại Philippines mà Vinamilk sẽ góp 50% vốn trong tổng vốn đầu tư giai đoạn đầu là 6 triệu đô la. Hoạt động chính của công ty liên doanh này là nhập sữa, tiếp thị, phân phối sữa và các sản phẩm từ sữa tại thị trường Philippines. Như vậy, doanh nghiệp sữa hàng đầu Việt Nam tiếp tục mở rộng đầu tư ra thị trường thế giới sau nhiều thị trường lớn khác trên thế giới.

Trong các báo cáo gần đây về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư luôn khẳng định việc một số dự án đầu tư ra nước ngoài đã thu lãi, gửi lợi nhuận về nước, có nhiều đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội nước sở tại. Mặc dù vậy, cũng còn các khoản đầu tư ra nước ngoài, nhất là của các doanh nghiệp nhà nước chưa thật sự hiệu quả. Trong Dự thảo Đề án cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, mà Bộ Tài chính đang đưa ra lấy ý kiến công luận, một số con số về đầu tư ra nước ngoài của khối doanh nghiệp này cũng rất đáng chú ý.

Chẳng hạn, năm 2019, tổng lợi nhuận của các dự án đầu tư nước ngoài có lãi đạt 583 triệu USD, bằng 107% so với năm 2018. Trong khi đó, tổng số lỗ phát sinh năm 2019 của các dự án đầu tư ra nước ngoài báo lỗ là 154 triệu USD, bằng 45% tổng số lỗ năm 2018 (352 triệu USD).

Theo đánh giá của Đề án, nhìn chung, lĩnh vực viễn thông, kinh doanh xăng dầu, dịch vụ dầu khí kinh doanh có lãi; còn tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí và khai thác khoáng sản có tỷ lệ dự án lãi thấp (tương ứng 11% và 17%)…

Ở một góc độ khác, Bộ Kế hoạch và Đầu tư vẫn quyết tâm vừa tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài, song đồng thời cũng sẽ quản chặt hơn các hoạt động này, để tránh việc đầu tư ra nước ngoài chỉ để tẩu tán tài sản hay để định cư ở nước ngoài.