Dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi): Lo ngại rào cản đối với thu hút đầu tư nước ngoài

>> Sửa Luật Viễn thông: Tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh

Theo đó, nhằm nâng cao hiệu quả khai thác tài nguyên viễn thông, thúc đẩy và huy động các thành phần kinh tế tham gia xây dựng phát triển hạ tầng viễn thông và các hạ tầng khác phục vụ cho chuyển đổi số quốc gia, phát triển nền kinh tế số, phù hợp với xu thế phát triển của công nghệ, và giải quyết các bất cập hạn chế trong thực thi Luật hiện hành, Bộ Thông tin và Truyền thông vừa hoàn thành Dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi) và đưa ra lấy ý kiến rộng rãi.

Đáng chú ý, tại Dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi), Ban soạn thảo đã đưa các dịch vụ như dịch vụ thông tin qua Internet (dịch vụ OTT), điện toán đám mây (cloud), trung tâm dữ liệu (data center) và Internet vệ tinh vào đối tượng điều chỉnh. Cùng với đó là một số quy định như: đặt văn phòng đại diện, thỏa thuận thương mại, tỷ lệ vốn đầu tư… đối với những lĩnh vực này cũng nhận được sự quan tâm đặc biệt.

Xoay quanh những nội dung đã nêu, theo các tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài, việc mở rộng đối tượng điều chỉnh cùng với các quy định liên quan sẽ là rào cản đối với hoạt động thu hút đầu tư nước ngoài và hạn chế khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Góp ý Dự thảo Luật (sửa đổi), bà Đào Thị Nga - đại diện Liên minh Internet châu Á (AIC) cho rằng, Dự thảo Luật Viễn thông (sửa đổi) đã được mở rộng đáng kể về phạm vi quản lý bao gồm cả các ngành không phải là dịch vụ viễn thông, đặt thêm gánh nặng pháp lý cho doanh nghiệp và khiến lợi ích tiềm năng của nền kinh tế số gặp rủi ro bởi những tác động tiêu cực ngoài ý muốn.

>> Đẩy mạnh hợp tác về bưu chính viễn thông, chuyển đổi số giữa Việt Nam - Campuchia

Theo quan điểm của đại diện AIC, các dịch vụ OTT, Cloud, Data Center không phải là dịch vụ viễn thông và không nên được đưa vào phạm vi điều chỉnh của luật này vì việc cung cấp các dịch vụ OTT phụ thuộc hoàn toàn vào kết nối Internet - là dịch vụ viễn thông được cung cấp bởi các doanh nghiệp viễn thông. Dịch vụ OTT hoạt động trên nền tảng Internet mở và không hạn chế, phần lớn không thu phí, trong khi đó dịch vụ viễn thông sử dụng các tài nguyên viễn thông như tần số (là tài nguyên hữu hạn) và kho số viễn thông để cung cấp dịch vụ.

Hay các dịch vụ điện toán đám mây và trung tâm dữ liệu cũng “không phải là dịch vụ viễn thông và có sự khác biệt lớn về các sản phẩm và dịch vụ được cung cấp”.

Còn theo ông Vũ Tú Thành - Phó giám đốc điều hành Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC), việc phân biệt giữa các nhà cung cấp dịch vụ OTT và các doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ viễn thông truyền thống thông qua quy định mức trần tỷ lệ sở hữu nước ngoài sẽ khiến các nhà cung cấp dịch vụ OTT trong nước gặp khó khăn trong huy động vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài. Điều này sẽ cản trở đổi mới công nghệ tại Việt Nam.

Ông Thành cho rằng, thực tế, sự phát triển của hai loại hình dịch vụ này rất cần huy động mọi nguồn lực, gồm cả vốn và công nghệ, từ mọi thành phần kinh tế, đặc biệt là từ khu vực đầu tư nước ngoài. Thế nhưng, việc quản lý dịch vụ viễn thông đã tạo ra những hạn chế về vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài.

Cụ thể, quy định về cấp phép như với dịch vụ viễn thông, hoặc buộc doanh nghiệp nước ngoài phải ký kết hợp đồng thương mại với doanh nghiệp viễn thông trong nước là những quan ngại lớn của các nhà đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực này.

Bên cạnh những ý kiến đã nêu, các doanh nghiệp cũng quan ngại sẽ bị ảnh hưởng lớn nếu nhà cung cấp dịch vụ cloud hoặc data center nước ngoài không thể tiếp tục cung cấp dịch vụ cho họ do không đáp ứng được các yêu cầu trong Dự thảo như lập văn phòng đại diện hoặc có hợp đồng thương mại với các doanh nghiệp viễn thông trong nước. Vì vậy, các quy định hạn chế với hai loại hình dịch vụ này có thể khiến môi trường đầu tư tại Việt Nam kém hấp dẫn và cạnh tranh hơn.

Theo ông Trần Mạnh Hùng - Luật sư điều hành Công ty luật Quốc tế BMVN, việc quản lý các dịch vụ OTT như những dịch vụ viễn thông là bất hợp lý, vì các dịch vụ này khác với dịch vụ viễn thông về bản chất.

Cụ thể, các dịch vụ OTT chỉ có thể được cung cấp trên cơ sở người sử dụng dịch vụ đã kết nối Internet, tức là đã sử dụng dịch vụ viễn thông. Các dịch vụ OTT được cung cấp trên các nền tảng kỹ thuật số mở, không thu phí, không có số thuê bao và không sử dụng các tài nguyên viễn thông như tần số hay kho số viễn thông như các dịch vụ viễn thông.

“Khách hàng sử dụng dịch vụ OTT đều phải có thuê bao, hay quan hệ hợp đồng trực tiếp/gián tiếp với nhà mạng, nên không có cơ sở pháp lý hay thực tiễn nào để nhà cung cấp dịch vụ OTT phải ký một hợp đồng thương mại với nhà mạng. Vì vậy, Ban soạn thảo Dự án Luật Viễn thông (sửa đổi) cần xem xét, rà soát kỹ hơn đối với các quy định quản lý dịch vụ OTT”, ông Hùng chia sẻ.

Đồng quan điểm đã nêu, nhiều ý kiến cũng cho rằng, các dịch vụ OTT, data center, cloud có những điểm rất khác biệt so với viễn thông truyền thống, không nên đưa vào Luật chung này, có chăng nên có một khung pháp lý riêng. Đồng thời khuyến nghị, không đưa các lĩnh vực này vào phạm vi của Luật vì tác động không mong muốn đến sự phát triển của dịch vụ và đổi mới sáng tạo.