EU rối như "canh hẹ"…

Từ thứ sáu, các nhà lãnh đạo Liên minh Châu Âu-EU đã không thể tìm được tiếng nói chung về một gói kích thích khổng lồ để hồi sinh các nền kinh tế bị ảnh hưởng do COVID-19. Sau hai ngày đàm phán đầy căng thẳng, mọi việc chưa đi đến hồi kết, hội nghị bắt buộc phải kéo dài thêm một ngày nữa.

“Chúng tôi phải làm tất cả những gì có thể để đạt được thỏa thuận vào chủ nhật. Càng chậm trễ càng bất lợi cho các bên”, Chủ tịch Hội nghị thượng đỉnh Charles Michel chia sẻ.

Trên thực tế, đại dịch COVID-19 đang gây ra cho châu Âu cú sốc kinh tế tồi tệ nhất kể từ Thế chiến thứ hai, việc các nhà lãnh đạo bàn nhau về một quỹ phục hồi trị giá 750 tỷ euro (856 tỷ USD) và ngân sách EU 2021-27 trị giá hơn 1 nghìn tỷ euro đã diễn ra từ rất lâu rồi.

Tuy nhiên, mâu thuẫn và khúc mắc luôn tiềm ẩn trong cách hành xử giữa kẻ giầu và người nghèo. Một nhóm các quốc gia phía bắc giàu có - Hà Lan, Áo, Đan Mạch và Thụy Điển - đã liên tục ngăn chặn tiến trình hội nghị kể từ khi có tiếng kêu gọi sự “chung lưng đấu cật” trên khắp lục địa già.

Họ muốn kiểm soát chặt chẽ việc chi tiêu của các nền kinh tế “mắc nợ” ở bên cạnh Địa Trung Hải, họ ủng hộ các khoản vay “phải trả” hơn là các khoản tài trợ miễn phí, họ yêu cầu sự “trách nhiệm” từ các nước “nghèo hơn” thay cho việc “ngửa tay” chờ trợ cấp.

Hà Lan yêu cầu thu hẹp quỹ tài trợ, từ 500 tỷ euro xuống 450, trong khi Thụy Điển lại chặt chẽ hơn khi đòi rút xuống tận 155 tỷ euro. Nguy cơ về một cuộc cãi vã đang hiện hữu trên các bàn tiệc hội nghị ngày hôm nay.

Hungary, được hậu thuẫn bởi đồng minh dân tộc Ba Lan, đã đe dọa phủ quyết toàn bộ gói nếu EU đưa ra một “cơ chế dự kiến” mới nhằm đóng băng các quốc gia đang thúc đẩy nền dân chủ.

Bên cạnh đó, EU đã vật lộn với câu chuyện kéo dài về việc Anh rời khỏi khối và đã bị bầm dập bởi những khủng hoảng trong quá khứ, từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 đến các vấn đề về di nhập cư.

Ngoài ra, một cú sốc kinh tế khác có thể khiến EU phải đối mặt với các cuộc khủng hoảng  về dân tộc chủ nghĩa và chủ nghĩa bảo hộ và tất nhiên, điều này có thể làm suy yếu lập trường chống lại Trung Quốc, Hoa Kỳ hoặc Nga trong thời gian tới.

Vẫn có đó những người tỉnh táo, Ủy viên Ngân sách của khối đã liên tục nhắc nhở các nhà lãnh đạo đeo khẩu trang và giữ khoảng cách với nhau, ám chỉ rằng COVID-19 vẫn còn đang hiện hữu và họ cần phải hành động một cách nhanh chóng. Một lời nhắc nhở nhẹ nhàng, rằng cuộc khủng hoảng COVID-19 vẫn chưa kết thúc, các ca nhiễm vẫn đang gia tăng từng ngày ở nhiều quốc gia, người dân và các nền kinh tế vẫn đang chờ sự “quyết đoán” từ các vị lãnh đạo.

"Bất chấp mọi nỗ lực, các quốc gia thành viên vẫn ở quá xa nhau về các vấn đề chính để đạt được thỏa thuận trong tuần này", nhà kinh tế học của Ngân hàng Berenberg, Florian Hense chia sẻ. "Cốt lõi của sự tranh chấp là điều kiện mà các quốc gia cần phải thực hiện để đổi lấy việc nhận tiền và ai là người có tiếng nói cuối cùng về số tiền được giải ngân."

Chưa biết liệu các lãnh đạo có tìm thấy nhau trong buổi làm việc thêm vào chủ nhật này hay không nhưng theo Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte chia sẻ, cơ hội đạt được thỏa thuận về quỹ phục hồi chỉ ở dưới mức 50%. "Hãy hy vọng, dù chỉ là hy vọng mong manh", Rutte nói thêm.