Theo đại diện FTSE Russell, về mặt kỹ thuật, Việt Nam đã được nâng hạng. Các tiêu chí đã hoàn tất, phần còn lại là giai đoạn triển khai nâng hạng.
Tại buổi trao đổi "PHỞ SIDE CHAT" của CTCP Chứng khoán SSI, có tên gọi Generational Dawn – Tập 4 thuộc chuỗi Talkshow đặc biệt với những vị khách mời từ các tổ chức tài chính hàng đầu thế giới, chủ đề thị trường chứng khoán Việt Nam trong tiến trình nâng hạng (EM implementation) đã được bà Wanming Du - Giám đốc chính sách chỉ số của FTSE và ông Thomas Nguyễn - Giám đốc Thị trường nước ngoài, CTCP Chứng khoán SSI, chia sẻ.
Ông Thomas bắt đầu cuộc trò chuyện bằng nhận định rằng vẫn có một bộ phận nhà đầu tư cho rằng Việt Nam chưa thực sự được nâng hạng, do vẫn tồn tại giai đoạn chuyển tiếp trước khi chính thức đưa vào rổ chỉ số vào tháng 9/2026. Ông cho rằng những gì diễn ra sau khi nâng hạng chỉ là quá trình “tiêu hóa thông tin”, nhất là khi thị trường đã tăng mạnh trước đó và cần thời gian tái cân bằng.
Trả lời câu hỏi về mức độ “gần” của Việt Nam đối với chuẩn thị trường mới nổi, bà Wanming Du nhắc lại rằng 12 tháng trước FTSE ghi nhận Việt Nam đạt 7/9 tiêu chí; nhưng đến thời điểm công bố nâng hạng, Việt Nam đã hoàn tất cả 9 tiêu chí còn lại. Đây là điều kiện kỹ thuật quan trọng nhất để được công nhận là thị trường mới nổi thứ cấp (Secondary Emerging Market) trong hệ thống phân loại của FTSE.
Theo bà, những băn khoăn phát sinh chủ yếu từ sự nhầm lẫn giữa “được nâng hạng” và “được thêm vào rổ chỉ số”, vốn là hai bước khác nhau trong quy trình vận hành của FTSE. Việc đưa vào rổ chỉ số vào tháng 9/2026 là giai đoạn triển khai, còn việc nâng hạng về mặt phân loại thị trường đã được xác nhận đầy đủ.
Ông Thomas cho rằng sự nhầm lẫn này khiến nhiều nhà đầu tư cảm giác thị trường chưa có “kết quả”. Tuy nhiên, theo cách ông mô tả, thị trường Việt Nam hiện chỉ đang điều chỉnh sau đà tăng mạnh trước đó và phản ánh hành vi thông thường của thị trường sau khi một thông tin lớn được hấp thụ.
Theo Giám đốc chính sách chỉ số của FFTSE, đây là một quá trình mang tính kỹ thuật cao và cần thời gian chuẩn bị. Theo thông lệ quốc tế đã được FTSE áp dụng với các thị trường khác, việc thông báo nâng hạng luôn đi kèm khoảng thời gian chuẩn bị 1 năm trước khi chính thức đưa thị trường vào chỉ số .
Bà Wanming nhấn mạnh, "chúng tôi phải cân nhắc thời điểm, phương thức và điều kiện thị trường phù hợp nhất để đưa Việt Nam vào hệ thống chỉ số toàn cầu. Đây là công việc đòi hỏi chuẩn bị kỹ lưỡng, không thể thực hiện trong một ngày".
Bởi nhà đầu tư đang ở thị trường cận biên cần thời gian thoái vị thế. Trong khi các nhà đầu tư theo dõi thị trường mới nổi phải bắt đầu chuẩn bị tiếp cận Việt Nam như một thị trường hoàn toàn mới: mở tài khoản, hoàn thiện quy trình, thiết lập vận hành. Việc dành ra 1 năm nhằm bảo đảm mọi bộ phận trong hệ thống đều sẵn sàng cho thời điểm Việt Nam chính thức được triển khai trong FTSE Global Benchmark.
Một điểm kỹ thuật quan trọng được đại diện FTSE nhấn mạnh là khả năng áp dụng mô hình nhà môi giới toàn cầu (global broker model) . Đối với các quỹ lớn trên thế giới, mô hình này giúp họ sao chép danh mục thị trường mới nổi một cách hiệu quả và nhất quán.
Hiện tại, để đầu tư ở Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài phải đăng ký giao dịch tại địa phương, mở tài khoản và hoàn tất nhiều thủ tục. FTSE đang đề xuất một phương án cho phép các quỹ theo dõi chỉ số có thể giao dịch Việt Nam thông qua chính nhà môi giới toàn cầu mà họ đang sử dụng, thay vì phải làm việc riêng với một nhà môi giới nội địa. Các công ty chứng khoán lớn tại Việt Nam như SSI cũng đã cung cấp mô hình này nhiều năm qua.
Ở góc nhìn thị trường, ông Thomas Nguyễn cho rằng phần lớn nhà đầu tư toàn cầu không chỉ tập trung vào một quốc gia cụ thể. Theo ông, nhà đầu tư phải quản lý danh mục trên rất nhiều thị trường khác nhau, với hàng loạt quy định và nghĩa vụ tuân thủ. Việt Nam hấp dẫn, nhưng vẫn chỉ chiếm một phần nhỏ trong danh mục toàn cầu của họ. Điều họ mong muốn là đừng yêu cầu họ thiết lập một quy trình riêng biệt chỉ dành cho Việt Nam.
"Ở giai đoạn này, điều quan trọng nhất là đảm bảo việc đầu tư vào Việt Nam trở nên dễ dàng và hiệu quả . Đây là yếu tố then chốt để các quỹ toàn cầu có thể sao chép chỉ số một cách trơn tru và để dòng vốn thị trường mới nổi đến Việt Nam đúng như kỳ vọng", đại diện FTSE nhấn mạnh.
Nói về quá trình vận động của thị trường trong 12 tháng tới, bà Wanming Du mô tả nâng hạng là bước chuyển mang tính thế hệ. Bà nhấn mạnh quy mô dòng vốn theo dõi thị trường mới nổi (EM) lớn hơn rất nhiều so với thị trường cận biên (FM).
Theo ước tính của lãnh đạo SSI, ước dòng vốn EM có thể lớn gấp 15–20 lần FM. Điều này phản ánh một thay đổi chất thay vì chỉ là thay đổi lượng, khi Việt Nam bước vào một “hồ vốn” lớn hơn nhiều và có khả năng duy trì động lực đầu tư dài hạn.
Các chuyên gia cũng bàn đến việc thị trường Việt Nam có thể kỳ vọng nhiều hơn ở mặt sản phẩm khi nâng hạng. FTSE không chỉ dừng lại ở nâng hạng, mà sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan quản lý và sở giao dịch để mở rộng khả năng tiếp cận, hoàn thiện hạ tầng và phát triển thêm các sản phẩm mới, bà Wanming Du cho biết.
