Giải tỏa “khủng hoảng” xã hội hóa ngành y tế: Tách bạch công tư dịch vụ y tế

NGUYỄN QUANG ĐỒNG - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và phát triển truyền thông (IPS)• 02/07/2022 11:00

Không phải 100% vụ việc tiêu cực ngành y tế xảy ra vừa qua là do liên kết, liên doanh giữa tư nhân và bệnh viện công nhưng đây vẫn là nguyên nhân chính.

>>Giải bài toán thiếu thuốc men, vật tư y tế

Chúng ta đang lẫn lộn về cung cấp dịch vụ công y tế, dẫn đến thiết kế mô hình công - tư bất hợp lý. Nếu không điều chỉnh ngay, có thể còn nhiều cán bộ quản lý bệnh viện công và đơn vị tư nhân sai phạm dẫn đến bị khởi tố. Chúng ta sai lầm khi lẫn lộn giữa việc "xã hội hóa" và tạo cơ chế cho tư nhân tham gia cùng cung cấp dịch vụ y tế trong bệnh viện công.

Tư nhân luôn đặt nặng lợi nhuận. Khi cho phép "tư" ở trong "công" dễ dẫn đến việc nâng giá lắp đặt, bắt tay "gầm bàn", lạm dụng chỉ định xét nghiệm, kê đơn thuốc để thu lợi...

Xuất phát từ yêu cầu tự chủ và từ đó cho phép "liên doanh, liên kết" sẽ tạo khuyến khích ngược, khiến lãnh đạo bệnh viện công làm sai, làm trái.

Do đó, cần hiểu việc liên kết, liên doanh giữa các đơn vị tư nhân và bệnh viện công xuất phát từ việc giai đoạn nước ta bắt đầu khởi đầu kinh tế thị trường, nguồn lực đầu tư cho bệnh viện công ít ỏi, thiếu thốn, trong khi bệnh viện tư cũng chưa phát triển, không đủ tiền mua máy móc, thiết bị y tế.

Bối cảnh bây giờ đã hoàn toàn khác, doanh nghiệp đầu tư vào bệnh viện tư nhân cung cấp đa dạng dịch vụ khám chữa bệnh; ngân sách nhà nước cũng đã dư dả hơn để đầu tư cho việc đảm bảo cơ bản nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.

dfsdf

>>Khẩn trương xử lý tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế

Đã đến lúc công phải là công, chỉ cung cấp dịch vụ cơ bản. Đầu tư nhà nước ban đầu là đầu tư cơ bản để các bệnh viện công có thể trang bị được các máy móc tối thiểu đảm bảo phục vụ khám bệnh chữa bệnh cơ bản của nhóm người dân cần đến bệnh viện công.

Thông lệ trên thế giới, khách hàng của bệnh viện công chỉ giới hạn vào những đối tượng ưu tiên nhất định, ví dụ người thu nhập trung bình, nghèo, người thu nhập thấp. Ví dụ bệnh viện công không thể bố trí riêng mỗi bệnh nhân một phòng, mà phải chấp nhận nằm phòng chung, miễn là đáp ứng mỗi giường một người.

Trường hợp có điều kiện hơn thì người dân phải bỏ thêm tiền sang bệnh viện tư, dịch vụ y tế tư nhân. Đây chính là xã hội hóa y tế đúng nghĩa: tư nhân được cung cấp dịch vụ y tế cho những nhóm đối tượng có khả năng chi trả và có nhu cầu cao hơn mức cơ bản.

Cũng cần lưu ý, cần rạch ròi để đừng nhầm lẫn giữa bệnh viện công và bảo hiểm y tế. Bảo hiểm y tế chi trả ở một mức cơ bản dù người dân vào bệnh viện công hay tư. Người dân có thể đến bệnh viện công hay tư thì tùy ý lựa chọn.