“Hé lộ” các kịch bản kinh tế thế giới năm 2024

NHI NGUYỄN• 22/01/2024 04:30

Bước sang năm 2024, hầu hết các chuyên gia kinh tế đã đưa ra một kịch bản, trong đó hầu hết các nền kinh tế lớn đều tránh được cả suy thoái kinh tế lẫn lạm phát.

Kinh tế Mỹ có thể tăng trưởng chậm lại trong năm nay.

>> Mỹ "thổi cơn gió ngược" vào triển vọng kinh tế thế giới

Đó là kịch bản “hạ cánh mềm” như mong muốn. Nhưng sự đồng thuận đáng khích lệ hiện nay vẫn có thể bị chệch hướng bởi bất kỳ yếu tố nào, đặc biệt là địa chính trị.

Vào khoảng thời gian này một năm trước, khoảng 85% các chuyên gia kinh tế dự đoán rằng nền kinh tế Mỹ và toàn cầu sẽ bị suy thoái. Lạm phát giảm nhưng ở mức cao cho thấy chính sách tiền tệ sẽ thắt chặt hơn; thị trường chứng khoán sẽ giảm và lợi suất trái phiếu sẽ vẫn cao. Tuy nhiên, điều ngược lại đã xảy ra. Lạm phát giảm nhiều hơn dự kiến, tránh được suy thoái kinh tế, thị trường chứng khoán tăng và lợi suất trái phiếu giảm.

Tuy nhiên theo nhiều chuyên gia, kinh tế toàn cầu năm nay có thể tăng trưởng dưới mức tiềm năng và lạm phát tiếp tục giảm xuống mức mục tiêu 2% vào năm 2025, trong khi các ngân hàng trung ương có thể bắt đầu cắt giảm lãi suất trong quý 1 hoặc quý 2 năm nay. Kịch bản này sẽ là kịch bản tốt nhất cho thị trường chứng khoán và trái phiếu.

Một kịch bản ngược lại cũng được một số chuyên gia kinh tế đưa ra là tăng trưởng – ít nhất là ở Mỹ – vẫn trên mức tiềm năng và lạm phát giảm ít hơn so với dự đoán của thị trường và FED. Việc cắt giảm lãi suất sẽ diễn ra muộn hơn và với tốc độ chậm hơn so với những gì FED, các ngân hàng trung ương khác và thị trường hiện mong đợi. Kịch bản này sẽ không tốt cho thị trường chứng khoán. Bởi vì nó hàm ý rằng lãi suất sẽ vẫn cao hơn trong thời gian dài.

>> Ba mối nguy với kinh tế thế giới năm 2024

Một kịch bản khác là một cuộc suy thoái ngắn sẽ đẩy lạm phát xuống thấp, nhanh hơn dự kiến của các ngân hàng trung ương. Lãi suất điều hành thấp hơn sẽ đến sớm hơn và thay vì 3 đợt cắt giảm 25 điểm cơ bản mà Fed đã báo hiệu, có thể có 6 đợt cắt giảm lãi suất.

FED có thể cắt giảm lãi suất vào tháng 3 tới

Tất nhiên, cũng có thể xảy ra một cuộc suy thoái nghiêm trọng hơn, dẫn đến khủng hoảng tín dụng và khủng hoảng nợ. Nhưng kịch bản này có vẻ dễ xảy ra hơn vào năm ngoái - do giá hàng hóa tăng vọt sau cuộc xung đột Nga - Ukraine và sự phá sản của một số ngân hàng ở Mỹ và châu Âu. Hiện nay, kịch bản này dường như khó xảy ra. Nó sẽ chỉ trở thành mối lo ngại nếu có một cú sốc lạm phát lớn, chẳng hạn như giá năng lượng tăng vọt do xung đột ở Gaza, nhất là khi có một cuộc chiến tranh khu vực rộng lớn, làm gián đoạn hoạt động sản xuất và xuất khẩu dầu từ vùng Vịnh.

Các cú sốc địa chính trị khác, như căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc có thể sẽ ít gây ra suy thoái kinh tế toàn cầu, trừ khi thương mại bị gián đoạn trên diện rộng hoặc hoạt động sản xuất và xuất khẩu chip của Đài Loan bị suy giảm. Hay một cú sốc lớn khác có thể xảy ra vào tháng 11/2024 với cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Nhưng điều đó sẽ ảnh hưởng nhiều hơn đến triển vọng năm 2025, trừ khi có sự bất ổn lớn trong nước trước cuộc bỏ phiếu.

Nhiều chuyên gia cho rằng, việc hầu hết các nền kinh tế lớn sẽ hạ cánh mềm hay hạ cánh cứng phụ thuộc vào một số yếu tố. Đầu tiên, việc thắt chặt chính sách tiền tệ có độ trễ, có thể có tác động lớn hơn vào năm 2024 so với năm 2023. Ngoài ra, nếu một cú sốc địa chính trị nào đó gây ra một đợt lạm phát khác, khiến các ngân hàng trung ương phải hoãn việc cắt giảm lãi suất.