Hé lộ cách "F4" công nghệ Trung Quốc gây chấn động toàn cầu

Một thế hệ doanh nhân Trung Quốc mới nổi, được đại diện bởi một nhóm những người sáng lập công ty khởi nghiệp được gọi là "Bộ tứ siêu đẳng" (F4), đang định hình lại bối cảnh công nghệ toàn cầu và giúp Trung Quốc vươn lên trong cuộc cạnh tranh với Mỹ.

Lương Văn Phong, người sáng lập công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo (AI) có trụ sở tại Hàng Châu - DeepSeek, cùng với Vương Hưng Hưng, Trương Nhất Minh và Vương Đào, những người sáng lập Unitree Robotics, ByteDance và DJI đang có những đóng góp quan trọng trong việc đưa Trung Quốc thành một cường quốc công nghệ đáng gờm.

Không giống như thế hệ doanh nhân công nghệ Trung Quốc trước đây như Jack Ma của Alibaba Group Holding, Robin Li Yanhong của Baidu và Pony Ma Huateng của Tencent Holdings, thế hệ các "ông trùm" công nghệ mới của Trung Quốc được sinh ra sau khi đất nước bắt đầu giai đoạn “cải cách và mở cửa” dưới thời Đặng Tiểu Bình và doanh nghiệp tư nhân được khuyến khích; đồng thời giáo dục khoa học, kỹ thuật và toán học phát triển mạnh mẽ trên toàn bộ hệ thống trường công của đất nước.

Quá trình trưởng thành của họ cũng phần lớn trùng với thời kỳ toàn cầu hóa tăng tốc, trong đó ảnh hưởng của phương Tây đã để lại dấu ấn trong xã hội Trung Quốc.

Một yếu tố quan trọng trong thành công của 4 doanh nhân này là kinh nghiệm của họ trong việc huy động nguồn lực và tồn tại trong thị trường cạnh tranh khốc liệt của Trung Quốc.

Theo các nhà phân tích và giảng viên kinh doanh, so với các đồng nghiệp ở Thung lũng Silicon, họ đã được hình thành từ môi trường địa phương, nơi nuôi dưỡng tính cạnh tranh trong một thị trường khắc nghiệt. Điều này đã giúp họ ra mắt những sản phẩm công nghệ đột phá có ảnh hưởng toàn cầu.

Winston Ma, Giáo sư thỉnh giảng tại Đại học New York, chuyên về nền kinh tế kỹ thuật số toàn cầu, cho biết những người sáng lập Trung Quốc rất giỏi trong việc tiếp nhận các công nghệ hiện có, thường là những phát minh sáng tạo ở phương Tây và nhanh chóng thử nghiệm cũng như mở rộng quy mô của chúng tại thị trường Trung Quốc với sự chú ý đến từng chi tiết giúp nâng cao trải nghiệm của người dùng và giảm thiểu chi phí giao hàng.

Những doanh nhân trẻ Trung Quốc đáng chú ý khác bao gồm Giám đốc điều hành Game Science Feng Ji, được biết đến với vai trò điều hành studio trò chơi điện tử đằng sau Black Myth: Wukong, và Chen Tianshi, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của hãng sản xuất chip Cambricon Technologies.

Nhiều người trong số họ đã trở thành tỷ phú. Ông Trương của ByteDance là một trong những người giàu nhất Trung Quốc. Dự kiến, tài sản của những doanh nhân này sẽ còn tăng thêm nữa, vì ByteDance, DJI, DeepSeek và Unitree vẫn chưa phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng.

Tất cả các doanh nhân này đều xây dựng doanh nghiệp của mình từ những bước khởi đầu khiêm tốn và với sự hỗ trợ ít ỏi của Nhà nước.
DeepSeek, ban đầu là một dự án nhỏ, đã gây chấn động khắp Thung lũng Silicon và Phố Wall vào cuối tháng 1 vừa qua sau khi các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) R1 và V3 hiệu suất cao, chi phí thấp của công ty này gây ấn tượng với thế giới.

Ông Guo Bai, Phó giáo sư về chiến lược và tinh thần kinh doanh tại Trường Kinh doanh Quốc tế Trung Quốc Châu Âu đánh giá thế hệ doanh nhân Trung Quốc mới do "F4" đại diện có thể thành công trên toàn cầu là nhờ tập trung vào thị trường trong nước.

"Thị trường Trung Quốc hiện nay là một trong những thị trường khắt khe và cạnh tranh nhất thế giới", ông Guo đánh giá; đồng thời nói thêm rằng việc tiếp xúc với thị trường trong nước là một lợi thế khi nói đến khả năng cạnh tranh của một công ty.

Travis Kalanick, nhà sáng lập và cựu Giám đốc điều hành của Uber Technologies cũng chỉ ra, các công ty công nghệ Trung Quốc đã “sao chép” công nghệ với tốc độ chóng mặt và chiến lược đó cuối cùng đã dẫn đến sự đổi mới và khả năng cạnh tranh vượt trội hơn một số công ty Mỹ.

F4 của Trung Quốc đã cho thấy sự đổi mới trong thời điểm các công ty công nghệ của nước này phải chịu sự giám sát ngày càng tăng từ Mỹ và thậm chí là công chúng trong bối cảnh sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, trong khi AI là một lĩnh vực quan trọng mà cả Bắc Kinh và Washington đều coi là cách để xây dựng ưu thế vượt trội trong công nghệ.

Brock Silvers, Giám đốc đầu tư tại Kaiyuan Capital có trụ sở ở Hồng Kông, cho biết mặc dù các doanh nhân công nghệ Trung Quốc đang nỗ lực để hỗ trợ tham vọng toàn cầu của Bắc Kinh, nhưng sự phát triển công nghệ của nước này vẫn chịu tác động đáng kể bởi các yếu tố địa chính trị.

Ông Brock Silvers cho biết: "Trung Quốc có thể đạt được khả năng tự cung tự cấp, nhưng việc áp dụng toàn cầu vẫn phụ thuộc phần lớn vào những diễn biến sắp tới khi mối quan hệ Trung-Mỹ vẫn đang bất ổn".

Jeffrey Towson, người sáng lập TechMoat Consulting, công ty tư vấn cho các công ty về chiến lược số nhận định, các doanh nhân Trung Quốc chắc chắn có thể cạnh tranh trên các thị trường toàn cầu như Mỹ Latinh và Châu Âu nếu họ có thể tồn tại ở thị trường Trung Quốc vốn cạnh tranh khốc liệt.