Hết ưu đãi, ô tô sản xuất lắp ráp trong nước lại gặp khó?

Theo báo cáo từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số bán ô tô 11 tháng năm 2024 của các thành viên đạt 268.576 xe các loại. Cộng với doanh số bán của các doanh nghiệp ngoài VAMA như TC Motors, VinFast, TMT Motors… Ước tính đạt khoảng 450.000 xe các loại.

Trong khi đó, theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tổng sản lượng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước 11 tháng đầu năm 2024 đạt khoảng 336.500 xe các loại và ô tô nhập khẩu nguyên chiếc ước đạt 160.694 xe các loại.

Như vậy, nguồn cung ước đạt 497.194 xe. Nếu tính cả con số hơn 60.000 xe tồn kho từ 2023 chuyển sang thì tổng nguồn cung vào khoảng 560.000 xe các loại. Tính ra, cung vẫn cao hơn cầu hơn 100.000 xe.

Trong 3 tháng vừa qua, nhờ được ưu đãi lệ phí trước bạ cùng các chương trình khuyến mãi của doanh nghiệp, tiêu thụ ô tô đã tăng mạnh. Tuy nhiên, sản xuất tăng và nhập khẩu tăng, dẫn đến cung vẫn cao hơn cầu nhiều.

Với ô tô sản xuất trong nước, theo doanh số bán ước tính của các doanh nghiệp, đạt khoảng 300.000 xe trong 11 tháng năm 2024, trong khi tổng sản lượng sản xuất là 336.500 xe, đó còn chưa tính số xe tồn kho từ 2023 chuyển sang.

Dù được ưu đãi lệ phí trước bạ trong 3 tháng và được các doanh nghiệp đẩy mạnh khuyến mãi suốt cả năm nhưng tính đến hết tháng 11, doanh số bán xe sản xuất lắp ráp trong nước của các thành viên VAMA chỉ tăng có 1,6% so với cùng kỳ 2023. Còn với TC Motor đạt 58.849 xe, tăng khoảng 4% so với cùng kỳ 2023 (56.606 xe). Chỉ có VinFast đạt 67.000 xe là tăng trưởng mạnh, với mức tăng khoảng 100%, so với cùng kỳ 2023. Tuy nhiên, tính chung doanh số bán xe sản xuất lắp ráp trong nước chỉ tăng trưởng khoảng 20%, trong khi xe nhập khẩu nguyên chiếc tăng trưởng tới 40% so với cùng kỳ 2023.

Đến nay nhiều doanh nghiệp và đại lý vẫn còn xe tồn kho từ 2023 chưa tiêu thụ hết, nhất là với ô tô sản xuất lắp ráp trong nước. Trong khi đó, để cạnh tranh với xe sản xuất lắp ráp trong nước, nhiều mẫu xe nhập khẩu nguyên chiếc từ Indonesia, Thái Lan, Trung Quốc đã giảm giá sâu, hoặc liên tục tung ra những chương trình khuyến mãi, ưu đãi lớn, đã đẩy lui và giành thị nhiều phần từ ô tô sản xuất lắp ráp trong nước.

Theo dự báo của các doanh nghiệp, sau khi chấm dứt chương trình hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ từ Chính phủ, doanh số bán xe sản xuất lắp ráp trong nước có thể sẽ sụt giảm. Nhu cầu mua ô tô đã tăng cao trong các tháng 9,10,11, khi xe trong nước nhận được ưu đãi lớn và nhiều mẫu xe nhập khẩu cũng giảm giá cạnh tranh, nên từ tháng 12 có thể doanh số bán không còn cao nữa.

Hàng tồn kho còn nhiều, trong khi năm 2025 đã cận kề, cùng nhiều mẫu xe mới, phiên bản mới liên tục ra mắt cạnh tranh, khiến cho xe sản xuất lắp ráp trong nước tiếp tục đối mặt với thách thức.

Dự báo của các doanh nghiệp cho biết, sản lượng ô tô sản xuất lắp ráp trong nước cả năm 2024 ước đạt trên 380.000 xe các loại. Con số này tăng không đáng kể so với 347.400 xe của năm 2023, thấp xa so với 440.000 xe của năm 2022. Trong khi đó, nhập khẩu ô tô nguyên chiếc ước đạt hơn 180.000 xe các loại, tăng mạnh so với con số 118.942 xe của năm 2023. Trong khi ô tô sản xuất lắp ráp trong nước tăng trưởng ì ạch thì ô tô nhập khẩu tăng trưởng mạnh mẽ, giành thị phần của xe trong nước.