Hiểu thế nào về biến thể Lambda?

CẨM ANH• 09/07/2021 05:30

Hiện tại, thế giới đang lo ngại trước biển thể Lambda do tiềm tàng nguy cơ kháng vaccine. Biến thể này hiện đã được ghi nhận tại ít nhất 27 quốc gia.

Biến chủng Lambda đang nhận được nhiều sự chú ý của giới khoa học do có những đột biến làm tăng độ lây nhiễm

Biến thể Lambda đang nhận được nhiều sự chú ý của giới khoa học do có những đột biến làm tăng độ lây nhiễm

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã liệt Lambda vào danh sách biến chủng gây lo ngại, tức là biến thể này đang gây lây nhiễm Covid-19 ở nhiều quốc gia. Các đột biến của biến thể này có thể làm tăng khả năng lây truyền hoặc tăng khả năng chống lại "kháng thể trung hòa".

Lambda là một biến thể gồm bảy đột biến có trong gai protein mà virus sử dụng để lây nhiễm tế bào trong cơ thể người. Trong số 7 đột biến, các nhà nghiên cứu đặc biệt quan tâm đến đột biến L452Q, tương tự như đột biến L452R được cho là góp phần vào khả năng lây nhiễm cao của biến thể Delta.

Khu vực biến thể Lambda hoạt động đặc biệt mạnh mẽ là Nam Mỹ. Theo Tổ chức Y tế Liên châu Mỹ (PAHO), biến thể Lambda gây ra gần 82% số ca Covid-19 ghi nhận tại đây trong tháng 5 và 6/2021. Theo ông Jairo Mendez, Cố vấn Khu vực của PAHO về các bệnh do virus mới, biến thể Lambda có thể có khả năng truyền nhiễm cao hơn.

Đồng quan điểm, các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Chile nhận định, dữ liệu nghiên cứu cho thấy những đột biến trong các gai protein của biến thể Lambda có thể né tránh được các kháng thể do vaccine tạo ra và gia tăng khả năng lây nhiễm.

Protein đột biến của Lambda xuất hiện nhiều đột biến bất thường, bao gồm một đột biến được gọi là L452Q. Loại này tương tự như đột biến L452R xảy ra trên biến thể Delta, được cho là có khả năng tăng cường sự lây lan của chủng virus này. Một đột biến khác trên Lambda được gọi là F490S được cho là nguyên nhân làm suy giảm khả năng trung hòa của các kháng thể vật chủ.

Chưa có dấu hiệu cho thấy biến chủng Lambda có khả năng kháng vaccine Covid-19

Chưa có dấu hiệu cho thấy biến thể Lambda có khả năng kháng vaccine Covid-19

Tuy nhiên, hiện nay chưa có dấu hiệu nào cho thấy biến thể virus Lambda có khả năng tấn công mạnh hơn. Nó có thể cho thấy tỷ lệ lây nhiễm cao hơn, nhưng để so sánh với các biến thể virus Gamma hoặc Delta thì vẫn cần thêm các dữ liệu đáng tin cậy.

Có thể thấy, kể từ khi bùng phát dịch bệnh Covid-19 vào cuối năm 2019, với sự gia tăng số lượng người nhiễm và sự lan truyền của dịch, chủng virus SARS-CoV-2 đã liên tục biến đổi. Nhiều biến thể virus không gây hại nhiều hơn cho con người, nhưng cũng có một số biến thể virus làm gia tăng đáng kể khả năng lây truyền và khả năng gây bệnh, hoặc làm giảm hiệu quả của các biện pháp điều trị y tế công cộng hoặc các loại vaccine COVID-19 hiện có.

Yevgeny Timakov, chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm và vaccine của Nga đánh giá, biến thể Delta, phát hiện lần đầu tiên tại Ấn Độ, đã học cách “ngụy trang” thành các bệnh nhiễm trùng theo mùa thông thường. Bệnh nhân có các triệu chứng như chảy nước mũi, vốn không phải là triệu chứng điển hình của chủng virus ban đầu. Ngoài ra nó cũng có thể gây ra rối loạn tiêu hóa, giống như triệu chứng ngộ độc thông thường vào mùa hè khi ăn một số loại quả hay nhiễm virus rota.

Các triệu chứng cũng giống với cảm lạnh thông thường do sử dụng máy điều hòa như chảy nước mũi và ho. Điều này khiến người bệnh lầm tưởng mắc các bệnh nhiễm trùng thông thường khác. Tuy nhiên chuyên gia Nga lưu ý rằng biến thể Delta sẽ khiến tình trạng sức khỏe bệnh nhân xấu đi nhanh, bệnh tiến triển từ nhẹ đến nặng trong vòng 3 đến 4 ngày.

Với mức độ nguy hiểm của các chủng đột biến, các chuyên gia đánh giá, việc xác định các đột biến của virus SARS-CoV-2 nhằm đẩy nhanh tốc độ ứng phó một cách hiệu quả trong cuộc chiến chống Covid-19.

Thông qua những dấu hiệu cảnh báo trong bộ mã gen của virus để tìm ra các thức chủng virus biến đổi ra sao trong phòng thí nghiệm, từ đó các nước có thể dễ dàng theo dõi, giám sát cơ chế các biến thể lây lan ở người. Đồng thời, việc hiểu rõ các biến thể mới sẽ giúp cho chính phủ các nước điều chỉnh thích hợp chương trình chủng ngừa, và kiểm soát được tốc độ lây lan của virus.