Phần lớn các quan chức của Fed cho biết cơ quan này sẽ phải tiếp tục tăng lãi suất từ mức 3-3,25% lên 4,5- 5% vào đầu năm tới.

Cung vốn đọng "nghịch" nhu cầu vốn

Theo báo cáo của Thống đốc NHNN gửi Quốc hội, có nhiều yếu tố chi phối chính sách tiền tệ với nhiều khó khăn, thách thức. Trong đó, nhiều năm qua, các khoản giải ngân của Ngân sách Nhà nước (NSNN) vẫn chậm so với yêu cầu, dẫn đến tồn ngân ngân quỹ Nhà nước hiện nay đang ở mức cao, làm giảm lượng tiền trong nền kinh tế.

Cung về vốn bị đọng tại NSNN, nhưng cầu về vốn phục vụ sản xuất kinh doanh vẫn ở mức cao, khiến việc giảm lãi suất ngày càng khó khăn.

Với bối cảnh như vậy, sau khi Fed tăng lãi suất liên tiếp, NHNN đã phải tăng lãi suất điều hành vào tháng 9 vừa qua.

NHNN sau đợt tăng lãi suất có hiệu lực vào 23/9, "đi sau" quyết định tăng lãi suất cao của Fed, đã có động thái bất ngờ "đi trước" đợt tăng lãi suất mới của Fed - dự kiến sẽ quyết định tại cuộc họp đầu tháng 11 này. Theo đó, NHNN tiếp tục tăng lãi suất điều hành thêm 1 điểm phần trăm, mức điều chỉnh tương tự như lần thứ nhất sau 2 năm. 

Động thái này được đánh giá là hỗ trợ cho mục tiêu ổn định tỷ giá nhiều hơn là để ứng phó với lạm phát, các chuyên gia của CTCK Maybank IBG đánh giá. 

“Việc phải “co kéo” giữa thắt chặt tiền tệ và mở rộng tín dụng đã đẩy NHNN vào thế tiến thoái lưỡng nan vẫn ở phía trước”, một chuyên gia kinh tế cũng cho biết.

>>> Tác động từ việc Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất điều hành

Áp lực lớn

Vị chuyên gia nói trên cho rằng, NHNN hiện không thể mở rộng thêm tín dụng để đáp ứng nhu cầu vốn như nền kinh tế mong muốn, vì điều đó có thể sẽ tác động mạnh tới yếu tố ổn định lạm phát. Tuy nhiên, NHNN cũng không thể thắt chặt tiền tệ như Fed để ứng phó lạm phát vì như vậy sẽ triệt tiêu động lực phục hồi sản xuất, thúc đẩy tăng trưởng.

Trên thực tế, với việc tăng lãi suất điều hành của NHNN, chi phí vốn vay tăng sẽ khiến nhu cầu đầu tư, chi tiêu bị thắt lại, ảnh hưởng đến động lực thúc đẩy sản xuất của các thành phần kinh tế. Do đó, NHNN hiện đang thận trọng hết mức sao cho ổn định tăng trưởng, trên cơ sở bình ổn tốt nhất có thể giữa lãi suất, tăng trưởng tín dụng như chỉ tiêu hiện nay.

“Chúng ta có thể bình ổn tăng trưởng trong năm nay; còn bình ổn lãi suất là khó khăn hơn nếu Fed vẫn tiếp tục tăng lãi suất. Nếu Fed tăng lãi suất thêm 0,75% thì mức tác động lên Việt Nam và các nền kinh tế cao hơn mức đó. Và nếu chúng ta tăng lãi suất tương ứng, cũng không đủ để cân đối với áp lực này.

Bên cạnh đó, các NHTM có thể sẽ phải tuân thủ chỉ đạo tạm bình ổn lãi suất cho vay, nhưng khi chi phí vốn tăng quá cao, họ cũng sẽ phải điều tiết theo thị trường. Do đó, việc bình ổn lãi suất sẽ rất thách thức”, vị chuyên gia này nhận định đồng thời cho rằng các ngân hàng cũng xem xét để chấp nhận chia sẻ với nền kinh tế trong lúc này.