Gửi bình luận
Gần 21 triệu người Việt có tài khoản về tài sản số, gần gấp đôi nhà đầu tư chứng khoán; nhưng trong giai đoạn thí điểm thị trường tài sản mã hóa, nhà đầu tư vẫn còn bị hạn chế tham gia.
Với sự phát triển mạnh mẽ về nền tảng hạ tầng, công nghệ internet, dân số vàng với người trẻ chiếm hơn 55%, luôn sẵn sàng khám phá công nghệ, cái mới và đổi mới, thích ứng với các công nghệ tiên tiến... Đó là những đặc điểm mà theo nhiều chuyên gia quốc tế, cho thấy người Việt có tiềm năng để phát triển nền kinh tế số rực rỡ trong kỷ nguyên mới. Đây cũng là những động lực đã "dẫn " để dù chưa được pháp luật chưa công nhận tài sản số là tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán chính thức, nhiều người Việt Nam vẫn đã quan tâm và sở hữu tài sản số, tài sản mã hóa.
Cho đến nay, có khá nhiều thống kê khác nhau về mức độ quan tâm và sở hữu tài sản mã hóa, tài sản số của người Việt Nam. Số liệu của Chứng khoán SHS, dẫn từ nguồn Chainalysis ghi nhận Việt Nam hiện đứng thứ 2 thế giới về tỷ lệ người sở hữu tài sản số.
Về tỷ lệ thâm nhập, Việt Nam đứng thứ 7 về tỷ lệ áp dụng tiền điện tử toàn cầu, với tỷ lệ thâm nhập người dùng là 20,69% vào năm 2025. Dự kiến số lượng người dùng sẽ đạt 21,71 triệu vào năm 2026, thể hiện tỷ lệ thâm nhập là 21,25%.
Về doanh thu, năm 2025, thị trường doanh thu dự kiến đạt 1,9 tỷ đô la Mỹ, với doanh thu trung bình trên mỗi người dùng ước tính đạt 92,5 đô la Mỹ. Thị trường doanh thu hiện tại đang tăng trưởng với tốc độ 25,47% và dự kiến đạt 2,4 tỷ đô la Mỹ vào năm 2026, SHS phác thảo.
Hiệp hội Blockchain Việt Nam cũng thông tin mỗi năm, có khoảng 120 tỷ USD tiền mã hóa được chuyển vào Việt Nam. Trong giai đoạn 2023 - 2024, Việt Nam đón nhận hơn 105 tỷ USD dòng vốn từ thị trường blockchain với lợi nhuận thu về gần 1,2 tỷ USD vào năm 2023.
"Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ chưa từng có trong lĩnh vực tài sản kỹ thuật số. Khoảng 50% dân số Việt Nam thuộc nhóm chấp nhận rủi ro tài chính, theo báo cáo của IVY. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để các mô hình đầu tư dựa trên blockchain như tài chính phi tập trung (DeFi), tài sản số (NFT) và trò chơi ứng dụng blockchain (GameFi) phát triển nhanh chóng", SHS nhận định.
Phân tích sâu chân dung nhà đầu tư tiền mã hóa tại Việt Nam, theo SHS, đặc điểm rõ rệt về nhân khẩu học với đa phần là nam giới trong độ tuổi từ 18 đến 24, có xu hướng tiếp cận sớm với công nghệ và đầu tư theo hướng dài hạn. Khoảng 60% người được khảo sát tự nhận là “holder” – tức người giữ tài sản lâu dài thay vì giao dịch ngắn hạn. Các lĩnh vực được nhà đầu tư ưu tiên hiện nay gồm các dự án hạ tầng blockchain, trí tuệ nhân tạo (AI), DeFi và các dòng tiền mang tính trào lưu như Memecoin.
Tuy vậy, hiệu quả đầu tư lại có sự phân hóa rõ rệt theo thu nhập. Gần một nửa số nhà đầu tư có thu nhập dưới 500 USD/tháng thường gặp thua lỗ, trong khi những người có thu nhập từ 500 đến 2.000 USD hoặc cao hơn có xu hướng đạt kết quả tích cực hơn.
Có thể nói từ quy mô dòng tiền giao dịch, nắm giữ tài sản số, các nhà phân tích nhìn nhận, đang tạo ra một nền kinh tế ngầm khổng lồ. Và với tốc độ phát triển chóng mặt của thị trường, Việt Nam có cơ hội lớn để tận dụng nguồn thu từ giao dịch tài sản số khi đưa vào phát triển thị trường chính thức. "Chẳng hạn nếu áp dụng mức thuế thu nhập cá nhân (TNCN) 0,1% như giao dịch chứng khoán, hơn 800 triệu USD tiền thuế có thể được thu về mỗi năm. Bên cạnh đó, các nền tảng giao dịch thường áp dụng mức phí từ 0,01% - 0,8% mỗi giao dịch. Điều này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn tạo điều kiện để giám sát và điều tiết thị trường, bảo vệ nhà đầu tư trước các rủi ro", ông Nguyễn Minh Hạnh - Giám đốc Phân tích của SHS nhận định.
Song cũng như số lượng tài khoản mà các nhà đầu tư chứng khoán đã mở, thực tế không phải tài khoản nào cũng có tiền và giao dịch ngay, chưa kể một nhà đầu tư có thể mở nhiều tài khoản; ông Tô Trần Hòa, Phó Trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) cho rằng con số 19-21 triệu tài khoản liên quan đến tài sản số tại Việt Nam chưa phản ánh chính xác quy mô thực tế, do nhiều người sở hữu nhiều tài khoản. Quan trọng hơn, năng lực hiểu biết của nhà đầu tư Việt Nam còn thấp, trong khi thời gian qua đã xảy ra nhiều vụ lừa đảo tài sản số. Đây cũng là lý do mà Điều 6 Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa lại quy định tài sản mã hóa chỉ được chào bán cho nhà đầu tư nước ngoài.
Cụ thể, ông Hòa cho biết đối với thí điểm thị trường tài sản mã hóa, ở giai đoạn đầu, Việt Nam chỉ cho phép chào bán và phát hành tài sản mã hóa cho nhà đầu tư nước ngoài, vừa để thu hút vốn quốc tế, vừa có thời gian hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao nhận thức công chúng.
"Nghị quyết 05 là bước tiến quan trọng trong cơ chế quản lý tài chính của Việt Nam khi lần đầu tiên có hành lang pháp lý chính thức cho tài sản mã hóa. Trong đó, cơ quan quản lý xác định mục tiêu kép: vừa tạo không gian phát triển cho đổi mới sáng tạo, vừa kiểm soát rủi ro, bảo đảm an toàn hệ thống. Lộ trình thí điểm sẽ kéo dài 5 năm, đánh giá sau 3 năm, và chỉ cấp phép tối đa 5 tổ chức hoạt động trong giai đoạn đầu để đảm bảo khả năng giám sát và duy trình tính cạnh tranh lành mạnh", ông Hòa chia sẻ tại một hội thảo vừa diễn ra mới đây.
Song song, các cơ quan quản lý sẽ xây dựng chương trình đào tạo, truyền thông và nâng cao kiến thức tài chính cho người dân, giúp họ hiểu rõ quyền lợi, rủi ro và trách nhiệm khi tham gia thị trường. Các cơ quan quản lý, đặc biệt là Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, đang rất quyết tâm điều chỉnh cấu trúc thị trường. Mục tiêu của quá trình này là đưa hoạt động đầu tư chuyển dịch dần từ cá nhân sang tổ chức, qua đó chuẩn hóa, chuyên nghiệp hóa và kiểm soát rủi ro tốt hơn.
Dù vậy, với một thị trường tài sản số tại Việt Nam đang bùng nổ, khẳng định vị thế là một trong những điểm nóng hấp dẫn nhất trên bản đồ toàn cầu, thu hút sự chú ý mạnh mẽ từ cả giới đầu tư và cộng đồng công nghệ, với việc người Việt vẫn sẵn sàng dấn thân sâu vào thị trường thông qua các nền tảng quốc tế hàng đầu như: Coinbase, Binance, Remitano, hay các giao thức phi tập trung (DeFi) như SushiSwap, DYDX, Uniswap, Dodo... thì việc làm sao để sớm nhất khơi dẫn được dòng tiền giao dịch về cho nền kinh tế, phát huy mọi tiềm năng phát triển vượt trội của lĩnh vực này tại Việt Nam, vẫn là bài toán cần xem xét.
Sự thận trọng của cơ quan quản lý là vô cùng cần thiết, đặc biệt trong định hướng nhằm bảo vệ nhà đầu tư, song cùng với đó, việc cởi mở các quy định để khơi dòng tiền từ nhà đầu tư cá nhân vào thị trường tài sản mã hóa khi thí điểm chính thức ở Việt Nam, thay cho vẫn giao dịch ngầm trên thị trường phi chính thức ở ngoài Việt Nam, sẽ có ý nghĩa lớn trong củng cố nền tảng vững chắc của thị trường. Ông Nguyễn Minh Hạnh nhìn nhận, bên cạnh những cơ hội lớn, chúng ta đang có các thách thức như khung pháp lý vẫn chưa hoàn thiện, đặc biệt, một khuôn khổ quá cứng nhắc có thể kìm hãm Việt Nam và làm mất đi các cơ hội thị trường.
TS Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV kiến giải, theo định hướng mới, nhà đầu tư cá nhân không còn trực tiếp giao dịch, mà sẽ ủy thác vốn cho các công ty chuyên biệt – gọi là công ty cung ứng dịch vụ đầu tư. Ông cho rằng điều này sẽ "sửa lỗi" các vấn đề từ phía nhà đầu tư cá nhân, thay vì đầu tư cảm tính, không có thời gian theo dõi, kiến thức chưa chuyên sâu, mức độ rủi ro cao..., để hướng đến đầu tư có tổ chức, có chiến lược và có người chịu trách nhiệm. Điều này có thể không chỉ áp dụng để khơi dẫn dòng tiền giao dịch tài sản số và tài sản mã hóa nói riêng trong tương lai đối với thị trường nội địa; mà theo chuyên gia, đó mới là con đường phát triển bền vững cho thị trường tài chính Việt Nam.
