Khơi thông tín dụng nhà ở xã hội

Chưa thể tiếp cận nguồn tín dụng ưu đãi đã dẫn đến đơn giá NOXH tăng cao hơn so với đơn giá 13-15 triệu đồng/m2 trong giai đoạn 2011-2015. Ảnh: THÔNG CHÍ

Tắc dòng chảy về tín dụng là một trong 3 nguyên nhân lớn nhất dẫn đến việc không thực hiện được mục tiêu phát triển nhà ở xã hội trong giai đoạn 2015-2020, chỉ đạt 42% kế hoạch đề ra.

Những vấn đề đặt ra

Đây cũng là lần đầu tiên kể từ ngày Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực (ngày 01/07/2015) đến nay, Chính phủ áp dụng thống nhất mức lãi suất cho vay NOXH tại Ngân hàng Chính sách xã hội và tại các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định là 4,8%/năm.

Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy, để “tin vui” trên đi vào được cuộc sống một cách hiệu quả, thiết thực chúng ta vẫn còn những vấn đề lớn cần xử lý.

Đầu tiên, đó là việc trong 05 năm qua, hầu như tất cả các chủ đầu tư dự án NOXH đã phải vay thương mại với lãi suất khoảng 9%/năm. Chính việc chưa thể tiếp cận nguồn tín dụng ưu đãi đã dẫn đến đơn giá NOXH tăng cao, lên đến khoảng 18-20 triệu đồng/m2, tăng cao so với đơn giá 13-15 triệu đồng/m2 trong giai đoạn 2011-2015.

Thứ hai, Nghị quyết 1023/2013 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về danh mục ưu tiên sử dụng vốn ngân sách đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 không có “danh mục chi thực hiện chính sách NOXH”, nên gần như chưa bố trí được nguồn vốn ngân sách nhà nước để tái cấp vốn, hoặc cấp bù lãi suất cho Ngân hàng Chính sách xã hội và 04 ngân hàng thương mại do Ngân hàng Nhà nước chỉ định thực hiện chính sách NOXH.

Thứ ba, pháp luật về nhà ở quy định chủ đầu tư dự án NOXH chỉ để cho thuê được hưởng ưu đãi nhiều hơn về thuế (Nghị định 100/2015 quy định giảm 70% thuế suất thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp đối với NOXH hiện hành) nhưng trên thực tế chưa được áp dụng do Luật thuế GTGT và Luật thuế thu nhập doanh nghiệp (quy định giảm tối đa 50%).

Thứ tư là bất cập trong thực hiện yêu cầu gửi tiết kiệm NOXH tại Ngân hàng chính sách xã hội. Quy định của Nghị định 100/2015/NĐ-CP không phù hợp với quy đinh của Luật Nhà ở 2014.

Cần sớm thực thi

Từ những vấn đề đặt ra như trên, trong giai đoạn tới, để chiến lược phát triển NOXH đạt hiệu quả, các chính sách cần xử lý một số điểm nghẽn sau:

Đầu tiên, Quốc hội cần đưa "danh mục chi thực hiện chính sách NOXH" vào Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thay thế Nghị quyết 1023.

Thứ hai, nên xem xét tạm dừng thực hiện quy định phải gửi tiết kiệm tại Ngân hàng Chính sách xã hội để được vay vốn ưu đãi mua, thuê mua nhà ở xã hội ở mức 4,8%/năm.

Thứ ba, Tổng Cục Thuế có thể xem xét, chấp thuận cho chủ đầu tư dự án NOXH chỉ để cho thuê được hưởng ưu đãi nhiều hơn về thuế, được giảm 70% thuế suất thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp, theo quy định của Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100/2015/NĐ-CP.