Kinh doanh ô tô: lợi nhuận bị “bào mòn” vì đâu?

Lợi nhuận giảm

Theo báo cáo từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), thị trường ô tô đã tăng trưởng mạnh mẽ trong quý I/2025, với doanh số bán của các doanh nghiệp thành viên đạt 72.249 xe, tăng 24% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó xe du lịch đạt doanh số bán 51.089 xe, tăng 22%; xe thương mại đạt doanh số bán 20.360 chiếc, tăng 28% và xe chuyên dụng đạt doanh số bán 800 xe, tăng tới 104% so với Quý I/2024.

Với tốc độ tăng trưởng này, thị trường ô tô Việt Nam đã vượt lên dẫn đầu khu vực Đông Nam Á, trong khi các thị trường lớn như Indonesia, Thái Lan, Malaisia giảm từ 5-7% so với quý I/2024.

Mặc dù doanh số bán tăng trưởng nhưng lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp sản xuất lắp ráp và bán lẻ ô tô lại quay đầu giảm so với cùng kỳ.

Theo Báo cáo tài chính hợp nhất của Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM), quý I/2025 đạt 1.046,3 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng 16% so với cùng kỳ năm ngoái; nhưng lợi nhuận sau thuế giảm 11%, đạt 1.277,7 tỷ đồng. Yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến kết quả lợi nhuận của VEAM đến từ khoản lãi được chia trong các công ty liên doanh, liên kết giảm 157,8 tỷ đồng, tương đương với 11% so với quý I/2024, chỉ còn gần 1.100,8 tỷ đồng.

Đi vào phân tích sâu hơn báo cáo tài chính của VEAM, hãng chứng khoán Vietcap cho biết, sự sụt giảm lợi nhuận của VEAM trong quý đầu năm 2025 chủ yếu do kết quả sản xuất kinh doanh của công ty Honda Việt Nam (liên doanh với VEAM) thấp hơn dự báo. Honda là bên liên doanh mang lại lợi nhuận chủ lực cho VEAM, nhờ sản xuất xe máy và ô tô. Trong quý I/2025 lĩnh vực kinh doanh ô tô của Honda có biên lợi nhuận giảm. Trong khi đó, lợi nhuận của 2 liên doanh lớn khác là Ford Việt Nam và Toyota Việt Nam lại đi ngang.

Báo cáo tài chính quý I/2025 của 1 số doanh nghiệp bán lẻ ô tô lớn trên thị trường cho thấy, lợi nhuận giảm mạnh. Công ty CP Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (Haxaco), nhà phân phối chính hãng của Mercedes-Benz tại Việt Nam, ghi nhận doanh thu thuần gần 959 tỷ đồng trong quý I/2025, giảm 8% so với cùng kỳ năm ngoái. Lợi nhuận sau thuế của công ty cũng giảm mạnh, chỉ còn 16,5 tỷ đồng, thấp hơn 1,8 lần so với quý I/2024.

Công ty CP City Auto, một doanh nghiệp bán lẻ ô tô lớn khác ghi nhận tăng trưởng về doanh thu quý I/2025 hơn 2.010 tỷ đồng, tăng 33,6% so với cùng kỳ. Lãi gộp cũng có cải thiện đáng kể với mức tăng 65,7%, lên 117,7 tỷ đồng. Tuy nhiên, lợi nhuận ròng của doanh nghiệp giảm sâu, chỉ còn hơn 2,9 tỷ đồng, tương đương mức giảm 62,3% so với quý I/2024.

“Cuộc chiến” giảm giá còn kéo dài

Doanh số bán ô tô tăng nhưng cạnh tranh khốc liệt. Xu hướng giảm giá diễn ra trên toàn thị trường suốt từ đầu năm 2024 tới nay.

Số liệu tổng hợp từ các doanh nghiệp cho thấy, quý I/2025, thị trường ô tô cung cao hơn cầu hơn 100.000 xe, hàng tồn kho từ 2024 chuyển sang còn nhiều. Trước tình trạng dư cung lớn, các hãng xe và đại lý buộc phải tung ra những chương trình giảm giá sâu, không chỉ để “xả hàng” tồn kho mà còn chạy doanh số xe mới.

Ưu đãi, giảm giá ô tô diễn ra trên diện rộng, thuộc mọi phân khúc. Hàng loạt hãng ô tô tỏ ra mềm mỏng, chiều chuộng khách mua xe. Những “chiêu” được các hãng dùng đến nhiều là hỗ trợ từ 50% - 100% lệ phí trước bạ, trừ tiền vào giá bán, tặng bảo hiểm thân vỏ, tặng quà… Không ít mẫu xe vừa mới mở bán đã vội vàng tung ra chương trình khuyến mãi, giảm giá. Không chỉ xe tồn kho giảm giá mà xe mới xuất xưởng năm 2025 cũng giảm. Xe phân khúc hạng D giảm giá để thu hút khách hàng của xe hạng C, xe hạng C lại giảm giá sâu để thu hút khách hàng của xe hạng B… Nhiều doanh nghiệp để có giá bán cạnh tranh, đảm bảo tăng trưởng doanh số đã bị giảm lợi nhuận.

Dự báo thị trường ô tô tiếp tục xu hướng giảm giá. Trong quý II/2025 sẽ có nhiều mẫu xe mới ra mắt. Lượng lớn xe mới được bổ sung, cùng với xe tồn từ trước đó vẫn còn khá nhiều, trong khi nhu cầu đang có xu hướng giảm, buộc các hãng phải tăng ưu đãi để có thể xả hàng. Các chương trình khuyến mãi, giảm giá sẽ được các hãng xe và đại lý liên tục tung ra trong suốt cả năm. Vì vậy, lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp ô tô sẽ giảm.