Chuyển đổi từ cơ chế “phân cấp” sang “phân quyền”, việc sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng tài sản công được kỳ vọng sẽ nâng cao công tác quản lý, khai thác tài sản công...
Theo đó, nhằm tạo sự đồng bộ, thống nhất với quy định của pháp luật, tránh thất thoát, lãng phí, việc sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã chú trọng đến việc sửa đổi chính sách về việc áp dụng pháp luật giữa Luật này với các văn bản quy phạm pháp luật khác.
Gặp vướng phát sinh từ thực tiễn
Về quản lý, sử dụng tài sản công, theo quy định tại Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Chính phủ chỉ được phân cấp cho chính quyền địa phương; bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ chỉ được phân cấp cho chính quyền địa phương, tổ chức, đơn vị trực thuộc; HĐND cấp tỉnh chỉ được phân cấp cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan nhà nước cấp dưới.
Trong khi đó, tài sản công có phạm vi rộng, được giao cho nhiều loại hình cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý, sử dụng. Do đó, việc “phân cấp” theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sẽ không đảm bảo được chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền của Đảng, Chính phủ.
Vì vậy, tại nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ để trình Quốc hội việc sửa đổi từ cơ chế “phân cấp” sang “phân quyền” cho Chính phủ, bộ, cơ quan trung ương, HĐND cấp tỉnh quy định thẩm quyền trong mua sắm, thuê, quản lý, sử dụng, xử lý tài sản công. Đồng thời, thay thế các cụm từ “quyết định hoặc phân cấp”, “phân cấp” thành “quy định” tại khoản 4 Điều 13; điểm a khoản 2 Điều 15; khoản 4, khoản 5 Điều 26; khoản 3 Điều 29; điểm b khoản 2 Điều 69; khoản 3 Điều 107.
Thay thế cụm từ “phân cấp” thành “quy định về thẩm quyền” tại khoản 8 Điều 15; khoản 1 Điều 16; khoản 4 Điều 18; sửa đổi quy định tại khoản 6 Điều 26 theo hướng phân quyền cho bộ, cơ quan trung ương, UBND cấp tỉnh quy định thẩm quyền quyết định tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý (đối với tài sản chưa được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chuẩn, định mức).
Việc sửa đổi này được cho sẽ góp phần làm tăng tính chủ động cho Chính phủ, bộ, cơ quan trung ương, HĐND cấp tỉnh trong việc quy định thẩm quyền quyết định trong mua sắm, thuê, quản lý, sử dụng, xử lý tài sản công, điều hành linh hoạt công tác quản lý, sử dụng tài sản công tại địa phương, bảo đảm phù hợp với thực tiễn, năng lực quản lý và yêu cầu quản lý của từng bộ, cơ quan trung ương, địa phương.
Từ đó, thúc đẩy việc quản lý, khai thác, xử lý tài sản công có hiệu quả, huy động tối đa nguồn lực từ tài sản công để phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.
Bên cạnh đó, tại Luật sửa đổi, bổ sung lần này, Bộ Tài chính cũng trình sửa đổi quy định thẩm quyền phê duyệt Đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết theo hướng giao bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan trung ương, HĐND cấp tỉnh quy định thẩm quyền phê duyệt Đề án đối với đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý (sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 56, khoản 2 Điều 57, khoản 2 Điều 58).
Việc sửa đổi này được cho sẽ giúp tăng tính chủ động cho bộ, cơ quan trung ương, địa phương trong công tác quản lý tài sản công thuộc phạm vi quản lý của mình, phù hợp với thực trạng tài sản và yêu cầu quản lý tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết của mỗi bộ, ngành, địa phương; đẩy mạnh tăng cường phân cấp, phân quyền.
Nhiều kỳ vọng
Nhìn nhận về nội dung sửa đổi, bổ sung của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, nhiều ý kiến cho rằng, việc đổi từ cơ chế “phân cấp” trong quản lý, sử dụng tài sản công sang cơ chế “phân quyền” sẽ góp phần làm tăng tính chủ động cho Chính phủ, bộ, cơ quan trung ương, HĐND cấp tỉnh trong việc quy định thẩm quyền quyết định trong mua sắm, thuê, quản lý, sử dụng, xử lý tài sản công.
Đặc biệt, góp phần điều hành linh hoạt công tác quản lý, sử dụng tài sản công tại địa phương, bảo đảm phù hợp với thực tiễn, năng lực quản lý và yêu cầu quản lý của từng bộ, cơ quan trung ương, địa phương. Qua đó thúc đẩy việc quản lý, khai thác, xử lý tài sản công có hiệu quả, huy động tối đa nguồn lực từ tài sản công để phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội.
Đánh giá cao tầm quan trọng của các nội dung sửa đổi tại Luật Quản lý, sử dụng tài sản công trước đó, bà Phạm Thúy Chinh - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội nhấn mạnh, với những quy định hết sức mới về phân cấp, thẩm quyền, khi áp dụng sẽ giải quyết được các vướng mắc đã được nêu trong các cuộc giám sát của Quốc hội về quản lý và sử dụng tài sản công…
“Qua các báo cáo giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu cho rằng, đây là điểm tháo gỡ rất cơ bản giúp cho các đơn vị sự nghiệp công lập có thể sử dụng và phát huy hết hiệu quả của các tài sản đang sử dụng chưa hết hoặc đang liên danh, liên kết”, vị này bày tỏ.
Trước đó, cho ý kiến về nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, đối với các quy định về tăng cường phân cấp, phân quyền trong quản lý, sử dụng tài sản công, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội nhất trí với đề xuất của Chính phủ nhằm tăng cường phân cấp về thẩm quyền quyết định trong quản lý, sử dụng tài sản công để tháo gỡ các vướng mắc hiện nay.
Theo Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách, trên thực tế, thực hiện quy định của Luật hiện hành, các cơ quan, đơn vị gặp nhiều khó khăn trong ban hành tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công; mua sắm, thuê, xử lý tài sản công; sử dụng tài sản công vào mục đích cho thuê, liên doanh, liên kết; giao, xử lý tài sản là kết cấu hạ tầng; sử dụng tài sản công để tham gia dự án theo phương thức đối tác công tư (PPP); xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản; mua sắm, thuê, phê duyệt phương án xử lý tài sản phục vụ hoạt động của dự án sử dụng vốn Nhà nước...
Việc sửa đổi này sẽ tạo cơ sở pháp lý cho việc trao quyền chủ động của bộ, ngành, địa phương và đơn vị trực tiếp quản lý, sử dụng tài sản công; giảm thủ tục hành chính; sử dụng tài sản công hiệu quả hơn.