Lạng Sơn: Nâng cao lợi thế cạnh tranh từ cửa khẩu thông minh

>>>Kinh tế cửa khẩu Bắc Trung bộ (Bài 3): Phương án nào vực dậy kinh tế vùng biên?

 

Nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp

Trong những năm qua, tỉnh Lạng Sơn đã phát huy lợi thế của 2 cửa khẩu quốc tế (Cửa khẩu đường bộ Hữu Nghị và cửa khẩu đường sắt Ga Đồng Đăng), 01 cửa khẩu song phương Chi Ma và 09 cửa khẩu phụ, thúc đẩy hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa qua địa bàn, tăng thu ngân sách nhà nước cũng như đẩy mạnh giao lưu kinh tế, thương mại giữa Việt Nam-Trung Quốc-ASEAN và ngược lại.

Ông Hoàng Khánh Duy, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng- Lạng Sơn cho biết, trong những năm qua, Khu kinh tế cửa khẩu đã góp phần quan trọng cho phát triển và tăng trưởng kinh tế chung của toàn tỉnh, tác động tích cực đến sự phát triển của các khu vực khác. Với sự nỗ lực của các cấp, các ngành cùng với nhiều giải pháp được triển khai thực hiện đã thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa; tăng cường quan hệ đối ngoại. Qua đó, tăng thu ngân sách, góp phần quan trọng giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống nhân dân trên địa bàn.

Năm 2023, tình hình dịch bệnh COVID-19 đã được kiểm soát, trên địa bàn tỉnh ngoài việc duy trì hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa bình thường tại 05 cửa khẩu (Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, cửa khẩu quốc tế Ga đường sắt Đồng Đăng, cửa khẩu song phương Chi Ma, cửa khẩu phụ Tân Thanh và cửa khẩu Cốc Nam). Trong 6 tháng cuối năm đã khôi phục thêm hoạt động xuất nhập khẩu qua cửa khẩu phụ Na Hình, Nà Nưa. Lượng xe thông quan qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh hiện tại trung bình đạt trên 1.100 lượt xe/ngày, cao điểm lên tới trên 1.350 lượt xe/ngày.

Theo lãnh đạo Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng- Lạng Sơn, để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu, Ban Quản lý phối hợp với các Sở, ngành thường xuyên thông tin, tuyên truyền phổ biến pháp luật về hội nhập kinh tế, về lĩnh vực đầu tư, môi trường kinh doanh, về Thuế cho các doanh nghiệp, về cải cách hành chính, số hóa trong giải quyết các thủ tục thông quan, nhất là nền tảng cửa khẩu số; Tổ chức Hội nghị gặp gỡ doanh nghiệp xuất, nhập khẩu để hướng dẫn, giải đáp những vướng mắc, khó khăn của các doanh nghiệp.

Nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, Ban Quản lý đẩy mạnh tuyên truyền việc chấp hành các quy định chung của hai nước, cũng như quy định của phía Trung Quốc về xuất xứ, quy chuẩn hàng hóa đối với hàng hóa xuất khẩu, nhất là hoa quả, nông sản; phối hợp điều tiết, sắp xếp các phương tiện xuất khẩu khi xảy ra ùn ứ cục bộ; kịp thời phối hợp giải quyết, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh doanh, xuất nhập hàng hóa qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh.

>>>Lạng Sơn: Tạo môi trường kinh doanh hấp dẫn thu hút vốn đầu tư

>>>VSIP Lạng Sơn - Cú hích lớn cho tăng trưởng kinh tế địa phương

Đồng thời, từng bước phát triển hạ tầng phục vụ xuất nhập khẩu thuận lợi. 100% các phương tiện chở hàng khai báo trực tuyến và được xử lý trên Nền tảng cửa khẩu số trước khi vào cửa khẩu Hữu Nghị và Tân Thanh. Hạ tầng số tiếp tục được đầu tư, nâng cấp, hoàn thiện, thể hiện hình ảnh một chính quyền “Kiến tạo, hành động, vì nhân dân”. 

Nhờ đó, tổng kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu qua địa bàn tỉnh tăng mạnh so với năm 2022, đến 30/11/2023 tổng kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu tất cả các loại hình qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn ước thực hiện đạt 46.716,9 triệu USD (xuất khẩu 18.234,7 triệu USD, nhập khẩu 28.482,2 triệu USD). Xuất khẩu hàng hóa địa phương ước 156 triệu USD, tăng 9,9%.

Tiên phong triển khai cửa khẩu thông minh 

Ngày 26/6/2023, trong chuyến thăm chính thức Trung Quốc và dự Diễn đàn Kinh tế thế giới tại Thiên Tân của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn và Chủ tịch Chính quyền nhân dân Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây đã ký “Thỏa thuận khung về cùng thúc đẩy xây dựng thí điểm cửa khẩu thông minh” tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc trước sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ 2 nước.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu, việc xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh là phù hợp với chủ trương, định hướng của Chính phủ cũng như của tỉnh Lạng Sơn, phù hợp với mục tiêu chương trình chuyển đổi số quốc gia và của tỉnh. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thông quan hàng hóa giữa hai bên, nâng cao hiệu suất thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu đường bộ, đáp ứng nhu cầu giao thương ngày càng tăng giữa Việt Nam - Trung Quốc và các nước ASEAN; giải quyết được vấn đề ùn tắc hàng hóa xuất, nhập khẩu, nhất là trong thời gian cao điểm, giảm chi phí cho doanh nghiệp, thương nhân. Mô hình cửa khẩu thông minh cũng sẽ góp phần nâng cao lợi thế cạnh tranh của tỉnh, thu hút các doanh nghiệp thực hiện hoạt động xuất, nhập khẩu qua địa bàn tỉnh.

Tỉnh Lạng Sơn đang xây dựng cơ chế thu hút, huy động khoảng 14.000 tỷ đồng nguồn vốn ngoài ngân sách để đầu tư các dự án trong khu kinh tế cửa khẩu, phấn đấu đến năm 2030, phát triển khu kinh tế cửa khẩu thành Trung tâm kinh tế cửa khẩu hiện đại, năng động, xanh; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại và có mạng lưới dịch vụ hoàn thiện; trung tâm dịch vụ cửa khẩu và hậu cần logistics quốc gia và quốc tế.

Việc triển khai mô hình cửa khẩu thông minh về cơ bản chỉ là bổ sung thêm phương thức giao nhận hàng hoá mới thông qua việc sử dụng công nghệ, máy móc hiện đại để vận chuyển, kiểm soát hàng hoá xuất, nhập khẩu tự động, cửa khẩu thông minh sẽ áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI), xe tự hành không người lái AGV, hệ thống quản lý kho có sử dụng camera thông minh. Bên cạnh đó, hai bên sẽ nghiên cứu xây dựng Trung tâm chỉ huy để điều phối thông minh cũng như chia sẻ, kết nối dữ liệu và các điều kiện cần thiết khác đối với phía Trung Quốc. Từ đó, tạo ra một hệ thống thống nhất, bảo đảm năng lực tính toán, xử lý, lưu trữ, bảo mật... thông qua "Nền tảng cửa khẩu số" Lạng Sơn, Việt Nam và "Cơ chế một cửa" thương mại quốc tế Quảng Tây, Trung Quốc để tương tác thông tin về thủ tục hải quan và logistics tại khu vực cửa khẩu giữa hai bên.

Theo đó, ngay khi Chính phủ phê duyệt đề án cửa khẩu thông minh, Ban quản lý kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng Lạng Sơn sẽ phối hợp các cơ quan của Quảng Tây, Trung Quốc triển khai. Tỉnh sẽ khẩn trương xây dựng cơ sở hạ tầng và chuẩn bị các điều kiện cần thiết khác để triển khai thực hiện Đề án cửa khẩu thông minh.

Mô hình cửa khẩu thông minh dự kiến năm 2026 sẽ hoàn thành và chạy thử nghiệm từ 1/1/2026 đến 31/12/2028. Khi đưa cửa khẩu thông minh vào sử dụng thì hiệu suất thông quan, sản lượng và kim ngạch xuất nhập khẩu dự báo sẽ tăng từ 2-3 lần vào năm 2027 và tăng 4-5 vào năm 2030. Dự kiến sẽ giảm từ 30-40% chi phí thông quan, chi phí bến bãi, dịch vụ tại các cửa khẩu hai bên.

Bên cạnh đó, cửa khẩu thông minh sẽ thúc đẩy việc chuyển đổi phương thức sản xuất và xuất khẩu của doanh nghiệp theo hướng chính ngạch và chuyên nghiệp; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí cho các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia vào hoạt động xuất nhập khẩu; giúp minh bạch hóa, hạn chế các tiêu cực, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trong hoạt động xuất nhập khẩu; Thúc đẩy phát triển các dịch vụ liên quan như: bảo hiểm, ngân hàng, viễn thông,… hình thành chuỗi cung ứng dịch vụ kho vận - logistics, thương mại và các dịch vụ phụ trợ tại cửa khẩu.