Lo ngại quy định chủ sàn nộp thuế hộ người bán

Theo đó, tại khoản 1 Điều 8 Thông tư số 40/2021/TT-BTC vừa được Bộ Tài chính ban hành có quy định rõ: tổ chức là chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử thực hiện kê khai thuế thay, nộp thuế thay các cá nhân theo lộ trình cơ quan Thuế.

Từ lo ngại thiếu căn cứ pháp lý

Luật sư Nguyễn Tiến Hòa, Đoàn Luật sư TP HCM, cho rằng quy định này có sự mâu thuẫn với pháp luật chuyên ngành về thuế và các quy định liên quan đến hoạt động thương mại điện tử (TMĐT).

Cụ thể, khoản 1 Điều 24 Luật Thuế Thu nhập cá nhân 2007, sửa đổi năm 2012 nêu rõ cá nhân có thu nhập chịu thuế, tức cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử trong trường hợp này, có nghĩa vụ kê khai và nộp thuế vào ngân sách Nhà nước.

"Sàn TMĐT không phải là đơn vị trả thu nhập cho người bán, mà chỉ cung cấp nền tảng kết nối người bán và người mua, thực hiện giao dịch và hỗ trợ thu tiền hộ cho người bán, do đó không phải là đối tượng có nghĩa vụ kê khai và nộp thuế thay cho người bán theo Điều 24 Luật thuế Thu nhập cá nhân", ông nhấn mạnh.

Các trách nhiệm của thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ sàn TMĐT theo Điều 36 Khoản 7 Điều 37 Nghị định 52/2013/NĐ-CP cũng không bao gồm việc kê khai và nộp thuế thay cho người bán.

Trong văn bản gửi Bộ Tài chính mới đây, Hiệp hội thương mại điện tử (VECOM) cho rằng, quy định này không được đề cập trong dự thảo Thông tư để lấy ý kiến các bên liên quan.

Bên cạnh những lo ngại như VECOM, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam quy định này , nếu đi vào thực hiện thì hệ quả của nó tạo nên được ví như một quả bom đối với ngành thương mại điện tử đang rất tiềm năng.

Hiện tại, theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân quy định các tổ chức cá nhân có trách nhiệm tự kê khai, khấu trừ, nộp thuế. Luật Quản lý thuế cũng quy định cá nhân kinh doanh phải tự kê khai và nộp thuế tại nơi họ đặt địa điểm kinh doanh.

“Khi hướng dẫn như vậy không biết Thông tư 40/2021 lấy căn cứ pháp lý từ đâu? Các sàn chắc chắn phải đau đầu với việc thực thi quy định này, đơn giản như hiện cá nhân kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu/năm thì được miễn thuế, làm sao họ biết doanh thu, thu nhập người bán trên sàn thực sự như thế nào?”, ông Tuấn đặt câu hỏi.

Tới câu hỏi về tính khả thi

Vướng mắc khác được đưa ra là đa số sàn TMĐT có trụ sở ở Hà Nội hoặc TP HCM, trong khi một bộ phận không nhỏ người bán đăng ký kinh doanh tại các tỉnh, thành khác. Vì vậy, quy định này có thể gây phiền hà cho các sàn và nhà bán hàng trong việc chứng minh với cơ quan thuế các địa phương về số thuế đã khấu trừ, nộp thay.

"Các cơ quan thuế địa phương sẽ gặp khó trong phân bổ nguồn thu đối với những trường hợp này, và áp lực lớn trong việc kiểm tra và xác nhận nghĩa vụ thuế sẽ bị đẩy về các cơ quan thuế ở TP HCM và Hà Nội", đại diện một sàn TMĐT đánh giá.

Song song với việc kê khai, nộp thuế thay, Thông tư mới cũng yêu cầu các sàn thương mại điện tử cung cấp thông tin về cá nhân kinh doanh gồm họ tên; số định danh cá nhân hoặc CMND/CCCD/hộ chiếu; mã số thuế; địa chỉ; email; số điện thoại; loại hàng hóa, dịch vụ cung cấp; doanh thu; tài khoản ngân hàng... Nếu cơ sở dữ liệu chưa đầy đủ, các sàn phải bổ sung chậm nhất trước ngày 1/8.

Tuy nhiên, điều này không chỉ gây khó khăn và tạo gánh nặng cho Tiki, Shopee, Lazada, Sendo... Một số sàn không tham gia trực tiếp vào giao dịch giữa người mua và người bán mà chỉ tạo nền tảng đăng tải thông tin như, Batdongsan.com.vn, Chotot.vn,... không thể kiểm soát hay có thông tin về doanh thu, tài khoản ngân hàng, CCCD, mã số thuế, địa chỉ... của người bán.

Do đó, các doanh nghiệp cho rằng cơ quan thuế nên cân nhắc chỉ áp dụng yêu cầu cung cấp thông tin và khai thuế, nộp thuế thay đối với các sàn có thực hiện chức năng là trung gian thanh toán giữa người mua và người bán.

"Việc có một quy trình kê khai và đảm bảo tính doanh thu chính xác giữa các sàn với nhau và với cơ quan chức năng các tỉnh thành không phải đơn giản. Do đó, đặt ngày áp dụng từ tháng 8 thì tính khả thi không cao và chúng tôi cần cơ quan thuế có sự hướng dẫn thêm", đại diện Sendo nói.

Doanh nghiệp bị “đánh lạc hướng”?

Có một điều đáng lo ngại từ quá trình soạn thảo Thông tư 40/2021 là dự thảo trước đây được công bố rộng rãi lấy ý kiến không hề có chế định này, các doanh nghiệp khi tìm hiểu góp ý đã từng khá yên tâm.

Khi các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) nghe thấy có quy định này có khả năng được đưa vào thì mới chủ động liên hệ Tổng cục Thuế đề nghị góp ý.

Tiếc là cuộc gặp góp ý như dự kiến với Tổng cục Thuế ngày 15/6/2021 đã trở thành cuộc họp phổ biến quy định mới vì thông tư đã được ký ban hành từ ngày... 1/6/2021.