>> Thị trường chứng khoán “hưng phấn”, nhà đầu tư nên thận trọng

Chọn lọc cổ phiếu

Trên thị trường chứng khoán ngày 11/4, chỉ số VN-Index tăng 4,11 điểm (0,39%) lên 1.069,46 điểm với 228 mã tăng và 138 mã giảm. Thực tế trong giai đoạn này, nhà đầu tư không nên quan tâm đến chỉ số, vì với câu chuyện của từng nhóm ngành, từng cổ phiếu thì có những cổ phiếu đã có diễn biến tích cực hơn chỉ số rất nhiều.

Từ đầu năm đến nay, VN-Index không tác động quá nhiều đến chất lượng danh mục đầu tư, nếu nhà đầu tư quan tâm một cách tỉ mỉ tới danh mục nắm giữ của mình. Đây là năm chúng ta phải quan tâm đến từng giai đoạn công bố báo cáo tài chính, báo cáo của từng quý chứ không hẳn cả năm. Nhất là trong thời gian này, thị trường cần chuẩn bị cho câu chuyện kết quả kinh doanh của quý 1, quý 2 thay vì nửa sau năm 2023.

Năm 2023 là năm của lựa chọn cổ phiếu, lựa chọn nhóm ngành thay vì chúng ta quá mải mê theo diễn biến của VN-Index mà ảnh hưởng đến quyết định đầu tư.

Trong báo cáo tài chính quý 1 mà chúng tôi cập nhật và có dự báo riêng, lợi nhuận toàn thị trường có khả năng giảm hai con số (trên 10%). Kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp cũng sẽ khá khiêm tốn, từ đó điều chỉnh đến hệ số P/E theo hướng tăng lên nếu VN-Index đi ngang.

Hiện tại, nhiều doanh nghiệp vẫn khó thoát ngay khỏi xu hướng giảm so với cùng kỳ. Nhưng khi nhìn vào thị trường chung thì quan trọng vẫn là quyết định của nhà đầu tư dù doanh nghiệp có đang trong chu kỳ đi xuống. Có thể vùng giá hiện tại đang phản ánh thái quá những trạng thái hoạt động của doanh nghiệp, nên hiển nhiên sẽ tạo ra cơ hội để nhà đầu tư lựa chọn.

Ví dụ thời điểm này, mọi người đang nói về ngành bán lẻ với  triển vọng rất xấu. Tuy nhiên trong một vài phiên gần đây, thị giá cổ phiếu ngành bán lẻ đã cải thiện trở lại, bất chấp triển vọng lợi nhuận còn tệ trong quý 1, quý 2. Đây là cách mà thị trường đang suy nghĩ rằng, thị giá của các cổ phiếu bán lẻ phản ánh thái quá triển vọng kinh doanh của doanh nghiệp. Như vậy, một số nhà đầu tư dài hạn bắt đầu cân nhắc, ngay cả trong khoảng thời gian thị trường đang nghĩ về trạng thái kết quả kinh doanh ảm đạm. Điều này có thể đúng hoặc sai, bởi nó còn phụ thuộc vào khả năng “làm bài tập” của nhà đầu tư, nghĩa là đi theo vào từng câu chuyện của từng doanh nghiệp.

Về bản chất, thị trường chứng khoán đang trong đà khó khăn hay còn gọi là mô hình răng cưa. Một so sánh dễ hiểu là, khi một con trăn bị quấn vào chiếc cưa và càng cựa quậy thì càng bị tổn thương nhiều hơn. Tương tự với nhà đầu tư trong giai đoạn thị trường răng cưa, nếu không nhất quán quan điểm đầu tư, mà theo phong cách “đuổi bướm hái hoa” cũng sẽ dễ dàng đối mặt với tổn thất. Do đó, những nhà đầu tư đã xác định giải ngân, thì nên có chiến lược đầu tư rõ ràng, hướng quan điểm vào việc lựa chọn từng cổ phiếu và nắm giữ dài hạn.

Một số ngành được nhắc đến nhiều từ đầu năm tới nay như ngân hàng, đầu tư công,... Theo quan điểm của tôi, không phải cả ngành đều có cơ hội, không phải cứ có thông tin tích cực về giải ngân đầu tư công thì tất cả các cổ phiếu trong vòng tròn giá trị đầu tư công sẽ hưởng lợi, mà chỉ có một số ít cơ hội để chọn lựa.

Hay với ngành ngân hàng, trong bối cảnh cầu tín dụng khá thấp, chưa kể đầu năm ngành này phải đối mặt với mặt bằng lãi suất huy động cao. Do vậy, không phải ngân hàng nào cũng có triển vọng lợi nhuận tốt ngày trong kỳ báo cáo quý 1. Mặc dù định giá chung sẽ là hấp dẫn, nhưng ngành ngân hàng sẽ phải có sự đồng thuận lớn khi thanh khoản thị trường tốt.

Trong mùa báo cáo kết quả kinh doanh quý 1 này, triển vọng lợi nhuận ngành ngân hàng khá kém, nhưng sẽ vẫn có những ngân hàng có tốc độ phát triển trên 20% và nhà đầu tư có thể lựa chọn ra những cổ phiếu ngân hàng như vậy.

>> Hạn chế “mua đuổi” cổ phiếu

Tiếp nhận thông tin phù hợp

Có một thống kê cho rằng, chỉ số VN-Index trong tháng 4 thường có xác suất 55% tăng điểm và thị trường Mỹ cũng có xác suất tăng điểm cao trong các tháng 4. Xét về bối cảnh thông tin, tháng 4 năm nào cũng sẽ giống nhau, vì đó là mùa đại hội cổ đông và báo cáo kết quả kinh doanh quý 1. Đây cũng là tháng mà nhà đầu tư sẽ phải “tiêu hóa” các thông tin đó. Tuy nhiên, xác suất vẫn là 40-50% tăng hoặc giảm nên sẽ không có. sự phân hóa quá lớn.

Giai đoạn này, nhà đầu tư nên lưu ý vào kỳ vọng thông tin của doanh nghiệp, như triển vọng, kế hoạch kinh doanh của cả năm mang tính chất dài hạn và dẫn dắt hơn. Đơn cử như triển vọng kinh doanh năm nay của doanh nghiệp so với toàn ngành có gì khác biệt.

Chẳng hạn cùng ngành ngân hàng, thì có ngân hàng nào đặt ra mức tăng trưởng lợi nhuận cao trên 50% hoặc trên 30% không, hay chỉ chung chung so với toàn ngành là tăng 10-20%, thậm chí giảm. Tương tự với các ngành khác như chứng khoán, bất động sản, cũng cần xem doanh nghiệp nào có bứt phá về mặt kế hoạch.

Ngoài ra, chúng ta nên quan tâm đến lý do mà doanh nghiệp đó đưa ra kế hoạch, dựa trên cơ sở kết quả kinh doanh có sự cải tiến vượt bậc so với năm trước, so với ngành hay kế hoạch này dựa trên một sự kiện đột biến trong năm nay mà không đến từ hoạt động kinh doanh cốt lõi. Đây đều là những vấn đề mà trong mùa thông tin này, nhà đầu tư cần quan tâm để có cái nhìn dài hạn hơn cho các vị thế đầu tư của mình.

Ngay thời điểm hiện tại, cũng có những nhóm ngành trên thị trường chưa cần đến tháng 4 thì đã đón nhận nhiều thông tin tốt như bất động sản, chủ yếu về mặt chính sách bao gồm các Nghị định sửa đổi, các Quyết định của Chính phủ và các thông tư hỗ trợ điều hành của Ngân hàng Nhà nước. Trong bối cảnh các thông tin được đánh giá tích cực như vậy, diễn biến phản ứng của các cổ phiếu bất động sản đã đi theo hướng tăng giá.

Tuy nhiên, tôi cũng đã lưu ý nhà đầu tư phải chú trọng đến yếu tố cơ bản, cốt lõi của doanh nghiệp đó là quỹ đất, khả năng triển khai các dự án và đặc biệt là năng lực tài chính của doanh nghiệp. Trước đây, khi năng lực tài chính của doanh nghiệp bất động sản phụ thuộc nhiều vào nguồn trái phiếu doanh nghiệp, thì bây giờ thị trường này đang gặp khó khăn mặc dù vẫn đang trong trạng thái được giải quyết. Việc các doanh nghiệp phải quay trở lại vay vốn ngân hàng sẽ là xu hướng chính trong thời gian tới. Trong đó, dư địa để các doanh nghiệp phát triển bất động sản có thể vay thêm sẽ là dấu hỏi.

Khi đó, cũng sẽ phát sinh câu chuyện doanh nghiệp thiếu nguồn lực tài chính, các doanh nghiệp phải đưa ra lựa chọn mới là tìm liên doanh liên kết phát triển các nguồn quỹ đất đang có, hoặc phải bán đi các nguồn quỹ đất mà các đối tác cho rằng có triển vọng phát triển trong tương lai. Như vậy tới đây, nhiều doanh nghiệp sẽ phát sinh thêm các hoạt động M&A, sang nhượng dự án, nên nhà đầu tư có thể tìm kiếm thêm cơ hội từ những câu chuyện này.