Nâng cao giá trị gia tăng “về đích” tăng trưởng công nghiệp năm 2025

Theo Tổng cục Thống kê, năm 2024, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của Việt Nam tăng 8,4% so với năm trước.

Triển vọng từ ngành "xương sống"

Trong đó, ngành công nghiệp “xương sống” là chế biến, chế tạo tăng 9,6%, đóng góp tới 8,4 điểm phần trăm vào mức tăng chung, ngành sản xuất và phân phối điện tăng 9,5%, đóng góp 0,8 điểm phần trăm; ngành cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải tăng 10,7%, đóng góp 0,2 điểm phần trăm...

Đặc biệt, Vụ Thống kê Công nghiệp và Xây dựng, Tổng Cục thống kê nhận định, xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng của quốc tế trong thời gian gần đây tạo cơ hội rất lớn cho công nghiệp Việt Nam. Nếu Việt Nam tận dụng tốt lợi thế này, đồng thời có sự chuyển đổi số, chuyển đổi xanh nhanh hơn nữa thì có thể sẽ tạo đột phá trong tăng trưởng công nghiệp năm 2025 và các năm tiếp theo.

Theo đó, nhóm ngành sản xuất điện, điện tử và linh kiện tiếp tục khởi sắc từ nhiều hoạt động xúc tiến đầu tư, tạo triển vọng tăng trưởng cho năm 2025 và những năm tiếp theo.

Thậm chí, nhiều doanh nghiệp ở các nhóm ngành như dệt may, da giày đã có đơn hàng 6 tháng đầu năm 2025. Trong khi đó, nhóm doanh nghiệp ngành gỗ đã có sự hồi phục đáng kể, tiếp tục có tăng trưởng cao.

Riêng với doanh nghiệp ngành sản xuất điện tử bán dẫn, những chính sách mới được kỳ vọng góp phần tạo sức hút FDI trong năm 2025 cũng như thu hút sự dịch chuyển luồng đầu tư từ các quốc gia sang Việt Nam.

Nâng cao giá trị gia tăng

Tuy nhiên vẫn còn đó những thách thức. Cùng với đó, năm 2025, Bộ Công Thương đặt mục tiêu chỉ số sản xuất công nghiệp phấn đấu tăng khoảng 9-10% so với năm 2024, đây là mục tiêu cao đòi hỏi nhiều nỗ lực vượt qua khó khăn.

Nói như ông Phạm Nguyên Hùng, Cục trưởng Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương, trong năm 2025, nền kinh tế thế giới vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ổn, đặc biệt là khả năng trỗi dậy mạnh mẽ trở lại của xu hướng phi toàn cầu hóa, bảo hộ mậu dịch và chiến tranh thương mại, cùng những căng thẳng địa chính trị mới.

Trong nước, các ngành công nghiệp có nhiều cơ hội thị trường hơn từ việc đón nhận các dòng vốn đầu tư nước ngoài mới cùng những dự án lớn trong các lĩnh vực trọng điểm của quốc gia, đặc biệt là trong các ngành công nghệ cao như bán dẫn, năng lượng tái tạo, đường sắt tốc độ cao….

“Tuy nhiên, điểm nghẽn về năng lực doanh nghiệp công nghiệp trong nước cũng như ngành công nghiệp hỗ trợ nội địa còn chậm phát triển sẽ tạo ra lực cản lớn cho các cơ hội này”, lãnh đạo Cục Công nghiệp nhận định.

Cũng dự báo những rủi ro trong ngắn hạn của năm 2025, IMF mới đây đã đề cập đến 7 rủi ro chính làm giảm triển vọng tăng trưởng kinh tế thế giới gồm: Thắt chặt chính sách tiền tệ gây tác động nhiều hơn dự kiến; thị trường tài chính định giá lại do đánh giá lại chính sách tiền tệ; căng thẳng nợ công gia tăng ở các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển; ngành bất động sản Trung Quốc thu hẹp sâu hơn dự kiến; giá hàng hóa tăng đột biến do hậu quả của các cú sốc khí hậu; xung đột khu vực hoặc căng thẳng địa chính trị rộng hơn; các quốc gia tăng cường chính sách bảo hộ; bất ổn xã hội tiếp diễn. Các rủi ro này có thể có những tác động không tốt tới nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam.

Do đó, các chuyên gia cho rằng, cần tập trung nhiều giải pháp để nâng cao giá trị gia tăng cho sản xuất công nghiệp tạo lực đẩy mới mạnh mẽ, toàn diện hơn.

Ở góc độ cơ quan nhà nước, để góp phần bảo đảm chỉ tiêu tăng trưởng công nghiệp 9-10%, lãnh đạo Cục Công nghiệp cho biết, ngành Công Thương, tiếp tục chủ động triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đã được Chính phủ thông qua nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp - đặc biệt trong các ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, da - giày và các ngành nền tảng như ô tô, cơ khí, thép...

Để góp phần, bảo đảm thực hiện các mục tiêu của năm 2025, sản xuất công nghiệp sẽ tiếp tục chủ động triển khai hiệu quả các chính sách kinh tế vĩ mô nói chung và phát triển công nghiệp nói riêng của Chính phủ và Bộ Công Thương, thúc đẩy đưa vào vận hành các dự án sản xuất công nghiệp mới nhằm phục vụ cho xuất khẩu và tiêu dùng trong nước, tạo thêm năng lực cho phát triển sản xuất và nguồn hàng cho xuất khẩu.

Tiếp đó, tập trung công tác tham mưu hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật làm cơ sở cho các nguồn lực tăng trưởng mới trong các ngành công nghiệp trong ngắn hạn cũng như trong dài hạn.

Đồng thời, thực hiện có hiệu quả các chương trình làm việc với các địa phương và các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp hiện có nhằm phát huy đà tăng trưởng của các ngành công nghiệp tại các vùng kinh tế trọng điểm, tạo động lực tiếp tục thúc đẩy đà tăng trưởng công nghiệp trên phạm vi toàn quốc.

Trong khi đó, ông Chu Việt Cường, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ phát triển công nghiệp, Cục Công nghiệp chia sẻ, thời gian qua một số địa phương đã phát triển mạnh mẽ cụm, khu liên kết ngành, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp chia sẻ nguồn lực, kiến thức và công nghệ. Việc phát triển các cụm liên kết ngành này đã cho thấy hiệu quả vượt trội trong sản xuất so với các khu công nghiệp khác, nhờ việc tập trung nhiều doanh nghiệp sản xuất trong cùng một lĩnh vực.

“Các hiệp hội ngành hàng cần đóng vai trò là cầu nối, cung cấp thông tin cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ về khả năng sản xuất và nhu cầu của nhau. Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng đẩy mạnh việc kết nối các doanh nghiệp trong nước tham gia được vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp FDI lớn toàn cầu đang đầu tư tại Việt Nam… Từ đó, giúp sản xuất công nghiệp tăng tốc trong năm 2025”, ông Chu Việt Cường nói.

Khuyến nghị cho doanh nghiệp, bà Phí Hương Nga, Vụ trưởng Vụ Thống kê công nghiệp và xây dựng, Tổng cục Thống kê cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam phải tìm cách giữ chân khách hàng bằng cách chấp nhận đơn hàng không phải là thế mạnh, không có lãi để giữ việc làm cho người lao động và để khách hàng không “quay xe”, nhằm xây dựng mối quan hệ đối tác tin cậy, lâu dài.

Song song với việc giữ chân khách hàng, bà Nga cho rằng, phải khai thác, mở rộng thêm thị trường mới, đa dạng hóa thị trường, không “bỏ trứng vào một giỏ” để giảm thiểu rủi ro.

Cuối cùng, một điều rất quan trọng là phải đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, dây chuyền, thiết bị, máy móc hiện đại để tăng năng suất lao động, giảm tối đa mọi chi phí chưa thực sự cần thiết trong sản xuất, nhằm giảm giá thành, nâng cao khả năng cạnh tranh.