Nga suy yếu, lỗi tại Putin hay vì châu Âu?

>> Những thế lực quyết định đến hòa đàm Nga - Ukraine

"Chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine vô tình hé lộ điểm yếu trong cấu trúc nền kinh tế và hệ thống chính trị, phong cách ngoại giao Nga sau hai thập kỷ được xây dựng mang đậm đặc bản sắc Putin.

Tại Ukraine, với Putin đang là cuộc chiến hao người tốn của, khoảng 200 nghìn quân được triển khai sang lãnh thổ đối phương, tương đương 70% lực lượng lục quân có thể huy động.

Một số dự báo cho rằng, khoảng 7.000 lính Nga tử vong trong 3 tuần đầu tiên - nhiều hơn tổng số lính Mỹ thiệt mạng tại Iraq và Afghanistan trong 20 năm! Theo số liệu của NATO đã có 40.000 binh sĩ Nga chết, bị bắt hoặc mất tích tại Ukraine!

Quân Nga không nhận được sự chào đón như một lực lượng “giải phóng” chế độ được coi là “phát xít” ở Ukraine. Ngược lại, họ bị đánh trả quyết liệt dưới ngọn cờ yêu nước, dũng cảm của vị Tổng thống trẻ tuổi. Putin không có kế hoạch thay thế.

Và những gì chúng ta thấy qua hình ảnh là những khối nhà chung cư bốc cháy, đổ nát xám xịt từ miền Đông tới trung phần Ukraine. Putin không chọn cách nói chuyện bằng ngôn ngữ trực tiếp với Zelensky, phương thức chủ yếu bằng bom đạn, súng ống nhằm vào hệ thống hạ tầng thiết yếu.

Một số quan chức đầu não hoạch định cuộc chiến này đã bị thanh trừng, không loại trừ Bộ trưởng quốc phòng Shergei Shoigu và Chủ tịch Hội đồng an ninh quốc gia Valery Gerasimov - những nhân vật rất được yêu thích và tin cậy tại Nga.

Nguồn cội dẫn đến sự khó khăn này, theo Cơ quan tình báo Anh (GCHQ): “Rõ ràng là Tổng thống Putin không lường được sức kháng cự của Ukraine, cũng như đánh giá thấp sức mạnh liên minh phương Tây đang ứng phó Nga”.

Đồng thời, Moscow quá tự tin vào năng lực quân sự có thể đảm bảo một chiến thắng nhanh chóng; không lường được hệ quả xấu với hệ thống kinh tế một khi châu Âu và Mỹ mở rộng cấm vận.

Hãng tin CNBC dẫn lời các chuyên gia kinh tế trong một cuộc “bàn tròn” mới đây cho rằng, kinh tế Nga bị thụt lùi 30 năm vì cuộc chiến này. Thiệt hại cụ thể vẫn là một ẩn số, chưa ai ước lượng được - Maximillian Hess thuộc Viện Nghiên cứu chính sách đối ngoại (Mỹ) bình luận.

Khoảng 300 thương hiệu lớn nhất toàn cầu như Starbucks, Goldman Sachs, Ford, Pepsi, Coca Cola… rút khỏi Nga hoặc cắt giảm hoạt động khi súng nổ ở Ukraine, không vì sợ thiệt hại mà là để phản đối “chiến dịch quân sự đặc biệt” và vì họ được bắn tin trước về một đợt trừng phạt tài chính, tiền tệ ở mức độ chưa từng có!

Chẳng những suy yếu về kinh tế, sức mạnh “mềm” của nước Nga và hình ảnh Putin - một chính trị gia được yêu thích vì vẻ ngoài lịch lãm, cá tính mạnh mẽ, quyết đoán, nay trở thành chủ đề đàm tiếu, công kích trên báo chí truyền thông phương Tây.

Ở nước Nga, Putin mang quyền lực gần như tuyệt đối, vì vậy ông cũng chính là người “đứng mũi chịu sào” khi đất nước rơi vào quỹ đạo luẩn quẩn. Để thoát vòng vây, Putin sẽ còn mạnh bạo hơn, bởi thế căng thẳng địa chính trị, quân sự, kinh tế chưa thể kết thúc sớm!

Châu Âu vừa cần Nga vừa lo sợ Nga. Cuộc chiến này giúp “lục địa già” có thêm động lực để đoàn kết hơn, hành động mạnh mẽ hơn. Họ đã đi được nửa chặng đường trong công cuộc “thoát Nga”, chỉ còn bước cuối cùng là cấm vận dầu khí - một đại sự đang được tính toán khẩn trương sau chuyến công du của ông Joe Biden.