Người sáng lập eBay: Khi tiền không phải là tất cả!

NGUYỄN CHUẨN• 19/09/2021 04:47

Bất cứ ai xây dựng thành công một công ty hàng tỷ đô la đều thực sự đặc biệt, người sáng lập eBay Pierre Omidyar là một người đặc biệt như thế. Nhưng, cái cách ông cho đi tài sản còn đặc biệt hơn nữa.

Trong đời mình, Pierre Omidyar đã vượt qua những khó khăn đáng kinh ngạc để xây dựng eBay từ con số không thành một công ty làm thay đổi bộ mặt của thương mại điện tử mãi mãi. Ông trở thành tỷ phú ngay khi eBay ra mắt công chúng (IPO) vào tháng 9 năm 1998. Nhưng, gần như ngay khi trở thành tỷ phú, ông ấy đã quyết định cho đi tất cả.

Người sáng lập eBay Pierre Omidyar.

Sự ra đời tình cờ của eBay

Pierre Omidyar sinh ra tại Pháp nhưng lại là con một gia đình nhập cư người Iran. Cha ông là bác sỹ phẫu thuật và mẹ là tiến sĩ ngôn ngữ học của đại học Sorbonne nổi tiếng thế giới. Sau đó, gia đình ông di cư đến Mỹ năm Pierre 6 tuổi.

Ông tốt nghiệp trường St. Andrew's Episcopal ở Potomac, Maryland vào năm 1984 sau đó tiếp tục vào Đại học Tufts ở Boston, nơi ông lấy bằng Cử nhân Khoa học Máy tính. Khi ở Tufts, Pierre cũng gặp người vợ tương lai của mình, Pamela, một người gốc Hawaii. Sau khi tốt nghiệp vào năm 1988, cặp đôi chuyển đến California, nơi Pierre bắt đầu với một công ty máy tính nhỏ.

Hai vợ chồng nhà Omidyar: Pierre và Pamela.

Sau khi bán công ty đó, Pierre đã dành một khoảng thời gian để cố gắng tìm hiểu xem nên làm gì tiếp theo trong cuộc đời mình. Thời đó, vợ ông Pamela sở hữu một bộ sưu tập máy rút kẹo PEZ. Pamela thường xuyên phàn nàn với Pierre về việc mua và bán máy pha chế khó khăn như thế nào. Giá như có một cách nào đó để sử dụng mạng lưới "internet" mới này để kết nối người mua và người bán các sản phẩm sưu tầm được. Đó chính là khởi nguồn cho việc ra đời của eBay.

eBay được ra mắt vào ngày 3 tháng 9 năm 1995 và lúc đầu được gọi là "Auction Web". Tháng 9 năm 1997, công ty chính thức quyết định đổi tên sang eBay. Cái tên eBay xuất phát từ công ty tư vấn Echo Bay Technology Group của Omidyar. Pierre ban đầu muốn sử dụng tên miền echobay.com nhưng trang web đó đã được sử dụng. Vì vậy, Omidyar đã quyết định chuyển tên thành eBay.com.

Sau thời gian đầu không thành công, eBay sau đó đã tổ chức được hàng triệu cuộc đấu giá mỗi tháng. Và chẳng bao lâu họ đã tổ chức 800.000 cuộc đấu giá mới mỗi ngày.

eBay.com, một website đấu giá trực tuyến, nơi mà mọi người khắp nơi trên thế giới có thể mua hoặc bán hàng hóa và dịch vụ.

Tiếp nối thành công, eBay ra mắt công chúng vào ngày 21 tháng 9 năm 1998. Pierre Omidyar và nhân viên đầu tiên của công ty Jeff Skoll đã trở thành tỷ phú chỉ sau một đêm. Công ty dự kiến chào bán công khai với giá 18 USD/ một cổ phiếu, nhưng vào cuối ngày giao dịch đầu tiên đã đạt mức 53,50 USD. Và với 178 triệu cổ phiếu, Pierre Omidyar có 9,4 tỷ USD vào thời điểm ông chỉ mới 31 tuổi.

Cho đi theo kiểu Pierre Omidyar!

Nếu chúng ta đột nhiên thấy mình có bảy đến chín tỷ đô la trong ngân hàng, chúng ta sẽ làm gì? Một căn hộ ở Paris mà bạn luôn mong muốn? Hay một ngôi nhà trên bãi biển Hawaii, còn một căn biệt thự ở Malibu thì sao? Có lẽ đó là điều bình thường với mọi người khi có rất nhiều tiền trong tay.

“Nếu tin tưởng vào những điều mình đang làm, và có đủ đam mê, thì bạn sẽ dành hết thời gian và sức lực, để đạt được thành công trong công việc đó, bạn sẽ thành công”.

Nhưng điều đó lại không đúng với Pierre Omidyar. Khi mới 31 tuổi và nắm trong tay khối tài sản lên tới 9,4 tỷ USD, Pierre quyết định ngay lúc đó rằng ông sẽ dành phần còn lại của cuộc đời mình để cho đi 99% tài sản.

Điều gì đã truyền cảm hứng để Pierre Omidyar cho đi hàng tỷ đô la? Sau này trong một số bài phỏng vấn, Pierre Omidyar có cho rằng chính “bản thân những người dùng eBay” đã khiến ông làm như vậy.

Khi chứng kiến đứa con tinh thần của mình phát triển vượt xa cả những giấc mơ ngông cuồng nhất của mình, Omidyar đã bị ấn tượng bởi ý thức cộng đồng và mức độ chính trực của người dùng eBay.

Bản thân việc tạo ra eBay, Omidyar đã cung cấp cho mọi người một nền tảng để tạo ra doanh nghiệp của riêng họ. Ông ấy đã cho tất cả mọi người một nơi để trở thành doanh nhân và điều hành các cửa hàng bán lẻ của riêng mình. Điều đó đã thúc đẩy Omidyar muốn làm nhiều hơn nữa với khối tài sản tình cờ của mình.

Bên cạnh đó, việc cho đi 99% tài sản của mình đã được hai vợ chồng, Pierre và Pam Omidyar cân nhắc từ rất lâu, ngay cả trước khi họ trở nên … giàu có. Họ lo lắng về tiền bạc có thể ảnh hưởng đến những đứa trẻ của họ trong tương lai. “Hoặc bạn cho đi tất cả tài sản trước khi con bạn tròn bốn tuổi, hoặc bạn chấp nhận rằng chúng sẽ lớn lên với một bộ giá trị hoàn toàn khác với cha mẹ chúng”.

Năm 2004, Pierre Omidyar đã thành lập “Omidyar Network” dựa trên niềm tin rằng mỗi người đều có tiềm năng để tạo ra sự khác biệt. Công ty đầu tư từ thiện chuyên khai thác sức mạnh của thị trường để tạo ra những cách thức giúp mọi người cải thiện cuộc sống và cộng đồng của họ.

Pierre Omidyar tham gia Giving Pledge, nơi các tỷ phú đồng ý cho đi ít nhất một nửa tài sản của họ để làm từ thiện khi mất.

Cho đến nay, Omidyar Network đã cam kết hơn 375 triệu USD cho các công ty và các tổ chức phi lợi nhuận nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế và khuyến khích sự tham gia của cá nhân trên nhiều lĩnh vực đầu tư, bao gồm quyền tài sản, tính minh bạch của chính phủ và phương tiện truyền thông xã hội.

Omidyar Network đã đặt ra khái niệm về “hoạt động từ thiện mạo hiểm”. Họ không đầu tư vào các mục tiêu ngắn hạn, thay vào đó họ tìm cách xây dựng lại ý thức cộng đồng đã mất, điều cần thiết để khắc phục các mục tiêu như cho người đói ăn, dạy người mù chữ và che chở cho những phụ nữ bị vùi dập.

Vào năm 2010, Bill Gates và Warren Buffet đã tiếp cận Pamela và Pierre về việc tham gia Giving Pledge, nơi các tỷ phú đồng ý cho đi ít nhất một nửa tài sản của họ để làm từ thiện khi mất. Nhưng có lẽ Gates và Buffet đã đến chậm khoảng 10 năm, vì từ năm 2000, cả hai đã sẵn sàng cho đi không chỉ một nửa mà là 99% tài sản của họ cho các hoạt động từ thiện.

Tính đến tháng 2 năm 2014, Pierre Omidyar vẫn còn 8,3 tỷ USD trong ngân hàng chờ được cho đi. Cố vấn tài chính cá nhân của Omidyar được giao nhiệm vụ quản lý khối tài sản kếch xù với sắc lệnh rằng “không được tăng trưởng tài sản”. Điều đó có nghĩa là số tiền này sẽ không tăng lên nhưng đồng thời, khối tài sản đó cũng sẽ không bao giờ đi xuống trong tình trạng kinh tế tồi tệ.

Năm 2020, Pierre Omidyar tuyên bố, ông sẽ cho đi tất cả chỉ để lại 1% tài sản của mình.