CHÍNH PHỦ LẮNG NGHE (II): Cải tạo chung cư cũ sẽ… không cũ

PHƯƠNG UYÊN• 12/02/2021 11:40

Lãnh đạo Bộ Xây dựng khẳng định, trong năm 2021 tiếp tục sửa đổi Luật Nhà ở để có hành lang pháp lý rộng hơn, sẽ dễ hơn trong cải tạo, sửa chữa chung cư cũ.

LTS: Trong năm 2020, 2021, Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần chỉ đạo các cơ quan chức năng xử lý thông tin Diễn đàn Doanh nghiệp nêu. Trước thềm Xuân Tân Sửu 2021, Diễn đàn Doanh nghiệp sẽ có loạt bài viết điểm lại những chỉ đạo của Thủ tướng và những khuyến nghị cho thời gian tới.

của Diễn đàn Doanh nghiệp về cải tạo chung cư cũ

Công văn yêu cầu xử lý phản ánh của Diễn đàn Doanh nghiệp về cải tạo chung cư cũ

Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp điện tử ngày 10/12/2020 và ngày 16/12/2020 có bài viết phản ánh: Trong những vướng mắc liên quan hoạt động cải tạo chung cư nổi cộm và mang tính rào cản nhất là tỷ lệ đồng thuận của dân cư sở hữu nhà chung cư. Nguyên tắc 100% hộ dân thống nhất theo quy định là không khả thi, làm tắc cả hệ thống, rất bất cập nên chăng sửa quy định theo hướng đa số đồng ý.

Công tác cải tạo, xây dựng nhà chung cư ngoài vướng mắc về tỷ lệ đồng thuận phá dỡ nhà chung cư của Luật Nhà ở thì việc quy định lựa chọn nhà đầu tư cải tạo chung cư cũ chưa đầy đủ các trường hợp và còn kẽ hở có thể khiến việc lựa chọn chủ đầu tư tiếp tục ách tắc.

Về việc này, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch Đầu tư và các Bộ ngành, địa phương liên quan nghiên cứu, đánh giá và có giải pháp quản lý phù hợp.

Thực tiễn công tác cải tạo chung cư cũ thời gian qua cũng cho thấy trở ngại pháp lý lớn nhất là việc Luật Nhà ở quy định trường hợp phá dỡ nhà chung cư (không phải nhà chung cư cấp D-cấp nguy hiểm, bắt buộc phá dỡ) để xây dựng lại nhà chung cư mới phải được tất cả, tức 100% hộ dân là các chủ sở hữu thống nhất thông qua Hội nghị nhà chung cư (theo quy định tại Khoản 3 Điều 110 Luật Nhà ở).

Diễn đàn Doanh nghiệp nhiều lần tổ chức tọa đàm tháo gỡ khó khăn cho cải tạo chung cư cũ thu hút hàng chục doanh nghiệp tham dự như: Tập đoàn Xuân Mai, Phương Bắc, UDIC, GP InVest, Việt Hưng, Eurowindown, Vinaconex…

Chia sẻ tại Chương trình café Doanh nhân với chủ đề: “Giải pháp thúc đẩy tiến độ cải tạo chung cư cũ” do Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức, ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam cho rằng, chỉ nên quy định ở mức đại đa số chủ sở hữu nhà chung cư đồng ý. Nếu một dự án cải tạo nhà chung cư có 100 hộ dân phải di dời mà 99 hộ đã đồng ý chỉ còn duy nhất một hộ “chây ì” mà làm “tắc cả hệ thống” là rất bất cập.

Từ kinh nghiệm quốc tế về vấn đề này, Giáo sư Đặng Hùng Võ, Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết tại các nước, nguyên tắc cộng đồng rất được tôn trọng. Điều đó có nghĩa là khi cải tạo một chung cư, kể cả trước niên hạn hoặc một số nước có chung cư dài hạn nhưng khi cải tạo chỉ cần ý kiến của 70% cộng đồng đồng ý thì coi như phương án cải tạo đó được chấp nhận.

Trước những bất cập như trên, được biết, mới đây HOREA đã tiếp tục có kiến nghị Chính phủ đề xuất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết cho phép thực hiện thí điểm cơ chế đặc thù về tỷ lệ (khoảng 80%) chủ sở hữu nhà chung cư thống nhất để cải tạo nhà chung cư cũ không phải cấp nguy hiểm.

Nếu điểm nghẽn này chưa được giải quyết triệt để thì có thể tất cả các cơ chế chính sách tốt đẹp của Dự thảo Nghị định 101/2015 (sửa đổi) về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, có thể sẽ không trở thành hiện thực.

Cải tạo chung cư

Các nhà chung cư cũ hiện nay tập trung chủ yếu trong các khu vực nội đô của các thành phố lớn

Chia sẻ riêng với Diễn đàn Doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng khẳng định, Nghị định 101/2015/NĐ-CP về cải tạo, sửa chữa lại nhà chung cư cũ đang được nghiên cứu sửa đổi nhằm đưa ra những phương án hữu hiệu. Cố gắng trong năm 2021 sẽ có hành lang pháp lý cơ bản, sau đó tiếp tục sửa đổi Luật Nhà ở để có hành lang pháp lý rộng hơn, sẽ dễ hơn trong cải tạo, sửa chữa chung cư cũ.

Về phía Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, ngay trong năm 2020, Sở đã chủ trì xây dựng dự thảo Đề án "Cải tạo xây dựng là chung cư cũ trên địa bàn TP Hà Nội", lấy ý kiến góp ý của Bộ Xây dựng. Hiện đang tiếp tục hoàn chỉnh Đề án theo góp ý của Bộ Xây dựng và tham mưu, báo cáo UBND TP.

Nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2021 của Sở Xây dựng TP Hà Nội sẽ tập trung hoàn thiện triển khai thực hiện thí điểm 5 khu chung cư cũ.