Putin và Zelensky sẽ đàm phán kết thúc chiến sự?

TRƯƠNG KHẮC TRÀ• 25/04/2022 05:20

Tổng thống Ukraine V. Zelensky vừa kêu gọi cuộc gặp với người đồng cấp V. Putin để kết thúc chiến tranh bằng biện pháp ngoại giao.

Những thiệt hại ở thành phố Mariupol đang quá sức chịu đựng với Ukraine

>> Ukraine đề nghị đàm phán với Nga "vô điều kiện"

Tổng thống Ukraine V. Zelensky một lần nữa kêu gọi cuộc gặp với người đồng cấp V. Putin để kết thúc chiến tranh bằng biện pháp ngoại giao. Trong cuộc họp báo từ ga tàu điện ngầm ở thủ đô Kiev, ông Zelensky nói: “Bất cứ ai phát động cuộc chiến này đều có thể kết thúc nó”.

Phát biểu ấy muốn ám chỉ Nga và Putin, không những chỉ ra mấu chốt của cuộc xung đột, mà còn gán trách nhiệm lập lại hòa bình cho Kremlin. Moscow vẫn chưa có phản ứng gì, có lẽ mục tiêu mà Putin hướng đến là áp đảo hoàn toàn Ukraine!

Trong khoảng 1 tuần qua, những diễn biến gay cấn ở thành phố Mariupol trở thành tâm điểm chiến sự, hàng nghìn binh lính và dân thường Ukraine bị giam lỏng trong hầm ngầm nhà máy thép Azovstal. Kremlin dường như chưa muốn giải thoát cho những người bị giam cầm theo điều kiện Kiev đề nghị.

Thực tế rất giản đơn này đã phản ánh khá đầy đủ cục diện Nga - Ukraine hiện tại, quan điểm của hai bên quá khác nhau. Zelensky nhã ý con đường trung lập, còn Putin sau khi đạt được thành công tại miền Đông, đã tiếp tục công kích về phía Tây. Xem chừng, mục tiêu cuối cùng không chỉ “giải phóng Donbass”.

Trong một phát biểu mới đây, Tổng thống Ukraine nói: “Người Ukraine hiểu rằng họ không được vào NATO, đó là sự thực và cần được công nhận”. Zelensky cần Putin công nhận và tin vào điều đó, là cơ sở đi đến trung lập, có quân đội riêng tương tự các nước Bắc Âu.

Nhưng Moscow phớt lờ thông điệp này, nói cách khác Nga vẫn chưa tin tưởng Ukraine sẽ hiện thực hóa lời hứa, nhất là khi ông Zelensky liên tục nhận viện trợ từ Mỹ, NATO, châu Âu để kháng cự Nga.

Ngoài ra, điều kiện trung lập còn đề nghị một loạt quốc gia như Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ, Ý, Ba Lan, Trung Quốc, Israel “có trách nhiệm” bảo vệ Ukraine trong trường hợp bị tấn công trong vòng 3 ngày. Với Putin, trạng thái hòa bình như thế chẳng khác gì một liên minh mà Ukraine ở trung tâm.

Đồng thời, hai phía còn tồn tại quan điểm rất khác biệt về tình hình miền Đông, trong đó có bán đảo Crimea. Theo Kiev, quân Nga phải rút khỏi toàn bộ lãnh thổ Ukraine, trong tương lai gần vùng lãnh thổ phía Đông do quân ly khai nắm giữ sẽ được bàn bạc cụ thể tại Thượng đỉnh Nga - Ukraine.

>> Ukraine tiến gần tới việc gia nhập EU

Mối quan tâm lớn nhất của nhà lãnh đạo Nga là “vực dậy vị thế quốc gia”, còn ông Zelensky đặt mục tiêu “toàn vẹn lãnh thổ”. Hai cách nhìn nhận không hề có điểm giao thoa.

Nga không hài lòng với sự phát triển bành trướng về Đông Âu của NATO. Với Putin, chính Brussel đã bội ước lời hứa từ những năm 1990, rằng “NATO sẽ không mở rộng đến sát lãnh thổ Nga”. Nhưng sau khi Liên Xô sụp đổ, một loạt quốc gia Baltic được kết nạp!

Ông Putin và ông Zelensky có lập trường khác biệt, nên khó đàm phán để kết thúc chiến sự hiện nay.

Hơn 22 năm cầm quyền của Putin, nước Nga thay đổi đáng kể, sức mạnh quốc gia được đo đếm nhiều hơn nhờ vào khoa học quân sự, chứ không phải kinh tế. Còn nhớ Putin đã phát biểu hồi năm 2018 rằng: “Bây giờ, các người phải lắng nghe chúng tôi”.

Thực tế là không! Sự kiện ngày 24/2 giúp Châu Âu đoàn kết phi thường, hàng loạt quốc gia từ bỏ trạng thái trung lập. Putin đã tạo thêm kẻ thù và đầy rẫy sự hoài nghi. Do đó, không có chuyện Nga sẽ tin tưởng Ukraine trong vấn đề đàm phán.

Mấu chốt cuối cùng, Putin muốn dùng “sự phê phán của vũ khí” để hiện thực hóa khát vọng “nước Nga lịch sử”.